Wiosenne cięcie. Rośliny ozdobne - drzewa.

Większość drzew i krzewów ozdobnych przycinany na wiosnę

Większość specjalistów uważa, że rośliny lepiej niż latem znoszą wtedy skaleczenia, ponadto gdy nie ma liści, łatwiej ocenić, które gałęzie wymagają korekty lub usunięcia.

Ogrodnicy wyróżniają kilka typów cięcia, w zależności od zadania, jakie zabieg ten ma spełnić.

Cięcie formujące przeprowadzamy u młodych okazów, aby nadać im odpowiedni kształt i zagęścić korony. Cięcie korygujące jest konieczne, gdy usuwamy zbyt długie gałęzie wychodzące np. na ścieżkę, cięcie sanitarne zaś ma na celu wyeliminowanie części porażonych przez choroby. Cięciu odmładzającemu poddajemy natomiast stare okazy, które straciły odpowiedni pokrój lub przestały wydawać kwiaty i owoce.

Jak przycinamy drzewa

Drzewo tym się różni od krzewu, że ma wyraźny jeden pień (rzadziej 2-3 pnie) oraz koronę z gałęzi, która rozrasta się na pewnej wysokości od ziemi. Kupujemy zazwyczaj młode okazy o określonym (np. kulistym, eliptycznym czy wąskim) kształcie. Naszym zadaniem jest pilnowanie, by rozrastając się, utrzymały one swój charakter. Jeżeli drzewo rozwija się równomiernie, wykonujemy tylko małe korekty, wycinając złamane i zaschnięte pędy, a także te, które zaburzają proporcjonalną budowę, wyrastają poza ogrodzenie, wchodzą w okno albo na dach.
Czasem drzewa o barwnych liściach (np. biało-zielony klon pospolity 'Drummondii') wypuszczają silne, zielono ulistnione pędy - trzeba je wycinać u podstawy, by nie zdominowały odmiany szlachetnej. co

Co nie wymaga cięcia

Nie skracamy gałęzi ani wierzchołka u odmian, które mają naturalny kolumnowy, stożkowy bądź kulisty pokrój, i nie zmieniają go z wiekiem. Wśród drzew liściastych dotyczy to m.in. wiśni osobliwej 'Umbraculifera', berberysu Thunberga 'Bagatelle' czy grabu pospolitego 'Frans Fontaine', a wśród iglastych - jałowca pospolitego 'Arnold', cisu pośredniego 'Wojtek' i żywotnika zachodniego 'Brabant'.

Prawidłowe formowanie drzew

Drzewa z wyraźnym, zachowanym całe życie przewodnikiem utrzymają strzelisty bądź stożkowaty kształt i nie musimy ich specjalnie przycinać.
U drzew iglastych dolne gałęzie stopniowo same odpadają, odsłaniając pień.
Aby u młodego drzewka (np. siewki klonu) uzyskać wysoki pień, przez kilka początkowych lat czyścimy główny pęd z dolnych odrostów, aż do czasu, gdy dorośnie do wysokości ok. 2 m. Chcąc ukształtować zaokrągloną i gęstą koronę, przez pierwsze 2-3 lata trzeba regularnie skracać boczne pędy, a cienkie, słabe i krzyżujące się wycinać.

Fot. Agnieszka Syga

Zdjęcie powyżej: Formowanie korony drzewa bez przewodnika polega na regularnym skracaniu gałęzi i wycinaniu tych najcieńszych.

Jak ciąć kuliste i płaczące drzewa?

Niewielkie drzewka na pniu otrzymuje się m.in. z wierzby całolistnej 'Hakuro-nishiki' czy migdałka trójklapowego.
Ich korony trzeba przystrzyc krótko w początkowym stadium rozwoju, a gdy po kilku latach uzyskają zaplanowaną średnicę, wykonuje się tylko coroczne wiosenne cięcie mające na celu utrzymanie wielkości i kształtu. Jeśli tego zaniechamy, drzewka będą miały słabo zagęszczone, miotlaste korony. Ważne jest także sukcesywne usuwanie odrostów z podkładki (pnia), by nie zdeformowały rośliny. Drzewa płaczące powstają z odmian o wiotkich, zwisających pędach, które szczepi się na prostym pniu drzewa, np. morwę białą 'Pendula' - na pniu morwy białej, brzozę brodawkowatą 'Youngii' - na pniu brzozy brodawkowatej.
Miejsce szczepienia znajduje się zwykle na wysokości ponad 1,5-2 m.
Zaraz po posadzeniu skracamy wszystkie pędy korony w równej odległości od pnia (np. 20-30 cm, a przypadku np. wierzby iwy 'Kilmarnock' - do 2.-3. oczka). Powtarzamy ten manewr jeszcze za rok na młodszych przyrostach. Dzięki temu parasolowata korona ładnie się zagęści. Pędom pozwalamy rosnąć się w dół, aż osiągną zaplanowaną długość. Wtedy je skracamy i powtarzamy ten zabieg co roku.

Odmładzanie, przerzedzanie drzew ozdobnych

Jeśli drzewo rozrośnie się nadmiernie, a jego korona stanie się zbyt rzadka i nieforemna, warto je odmłodzić. Robimy to również wtedy, gdy stary okaz nadmiernie się zagęścił i słabo kwitnie albo bardzo wolno rośnie i część jego gałęzi zasycha.
Proces odmładzania rozkładamy na 2-3 etapy, które przeprowadzamy w przeciągu 2-3 lat.
W pierwszym roku na przedwiośniu wycinamy gałęzie zaschnięte, krzyżujące się i psujące symetrię korony oraz nadmiernie ją zagęszczające.
Przycinamy także o 1/3 najmłodsze gałęzie na obwodzie korony.
W drugim i trzecim roku wycinamy kilka kolejnych grubszych gałęzi oraz takie, które wyrastają z pnia zbyt nisko. Skracamy też górne najmłodsze przyrosty. To spowoduje, że do wnętrza korony docierać będzie więcej światła - dzięki temu rozkrzewi się ona, a drzewo obficiej zakwitnie i zaowocuje. Nie zapomnijmy o nawożeniu drzewa w tym okresie, by miało siłę się odrodzić.

Fot. Agnieszka Syga

Zdjęcie powyżej: W celu odmłodzenia starej wierzby, przycinamy jej gałęzie na obrzeżu korony. W ciągu roku lub 2 lat powstanie dużo młodych odrostów.

Fot. Agnieszka Syga

Zdjęcie powyżej: Tak rozrośnięty okaz odmładzamy przez skrócenie gałęzi zarówno wewnątrz, jak i na obrzeżu korony. Usuwamy dolne odrosty, odsłaniając pień.