Nieszpułka zapomniane drzewo

Osobliwe ulegałki

Nieszpułka zwyczajna, zwana też jadalną (Mespilus germanica), dziś niemal nieznana, dawniej była bardzo popularna, zwłaszcza w Niemczech i na Wyspach Brytyjskich. Pochodzi z południowej części Europy i Azji. W swoich utworach wspominał o niej m.in. Szekspir. Roślina ta jest ciernistym krzewem lub niskim drzewem o zielonych, długich (do 14 cm), od spodu miękko omszonych liściach. Kwitnie późno - dopiero pod koniec maja lub na początku czerwca, a jej 5-centymetrowe białe kwiaty są niezwykle dekoracyjne. Powstają z nich okrągłe lub lekko gruszkowate owoce z okazałymi działkami kielicha i głębokim znamieniem na wierzchołku.

Odmiany szczepione na pigwie preferują zasobną, lekko wilgotną, przepuszczalną glebę, zaś drzewa, których podkładką jest głóg, nieźle radzą sobie także na słabszej ziemi. Roślina nie toleruje jedynie podłoża podmakającego i z dużą zawartością wapnia. Miejsce powinno być słoneczne lub lekko ocienione. Sadząc drzewko, należy je solidnie opalikować, bowiem szczepione odmiany przez pierwsze 2-3 lata dość łatwo odłamują się od podkładki.

Na glebach dobrze utrzymujących wilgoć nieszpułka nie wymaga podlewania. Żeby obficie owocowała, wystarczy co 4 lata zasilać ją kompostem lub obornikiem.

Nieprawdziwe są często podawane informacje, że roślina trudno zimuje w naszym klimacie. Rzeczywiście w cieplejszych rejonach lepiej plonuje i bywa, że dożywa nawet kilkuset lat, ale jest dostatecznie odporna na mróz i tylko wyjątkowo niskie temperatury powodują przemarzanie najmłodszych przyrostów. Natomiast groźny bywa dla niej pierwszy śnieg, ponieważ bardzo późno zrzuca liście. Pod jego ciężarem ulistnione gałęzie łamią się jak zapałki. Trzeba więc śnieg szybko strząsać z drzewa. Po uformowaniu korony cięcie polega na jej wiosennym prześwietlaniu oraz usuwaniu chorych i suchych gałęzi.

Amatorzy mogą kupić nieszpułkę wysyłkowo, m.in. w szkółkach Carya (www.derenjadalny.com) oraz Konieczko (www.drzewa.com.pl). Za dużą sadzonkę trzeba zapłacić 40-50 zł.

Ekspert radzi - Sven Maksymiuk,szkółkarz, www.derenjadalny.com

Na rynku jest sporo odmian nieszpułki. Mają duże owoce, dojrzewające zazwyczaj w październiku. Większość roślin jest samopylna, wystarczy więc posadzić jedno drzewko. Hodowlane odmiany nieszpułki nie tworzą cierni.

'Nottingham' - owoce kuliste, o średnicy ok. 4 cm.

'Dutch Giant' (inaczej Holenderska Wielkoowocowa) - zaczyna owocować już po 2-3 latach po szczepieniu, owoce duże, do 5 cm średnicy.

'Süssmispel' - owoce średniej wielkości, bardzo słodkie, niemal bez garbników, smaczne nawet bez przemrożenia.

odmiana beznasienna (forma apyrena) - owoce bez nasion, bardzo aromatyczne; do przerobu wystarczy z wierzchołków usunąć zaschnięte kielichy.

'Monstrueuse d'Evreinoff' (inaczej 'Monstrualna') - owoce o średnicy do 7 cm, ale niektóre niekształtne; należy ją sadzić wraz z inną odmianą.

Na dżemy i soki

Nieszpułka owocuje regularnie, gdyż kwitnie późno i przymrozki nie uszkadzają jej kwiatów. Owoce, zwykle o średnicy 3 cm, początkowo są twarde i cierpkie. Gdy się "ulęgną", czyli po kilkudniowym przechowywaniu w cieple lub przemrożeniu, miękną, ich miąższ brązowieje i staje się słodki, bez cierpkiego posmaku. Nadają się wówczas do spożycia także na surowo. Dawniej wyrabiano z nich wina, syropy i marmolady, często z dodatkiem śliwek albo czarnego bzu. W Anglii nadal do dziczyzny podaje się sos nieszpułkowy. Obfitość pektyn sprawia, że owoce są doskonałym środkiem żelującym.

Na zdjęciu powyżej: Nieszpułka  dosyć wolno i zwykle drzewka nie przekraczają 4 m.