Kiosk - kup onlineKiosk - Ladnydom.pl

Słonecznik (Helianthus L.) zwyczajny

Helianthus

słonecznik
Fot. Shutterstock

Kategoria

byliny

Kolor kwiatów

żółte

Kolor liści

zielone

Odczyn gleby

obojętny

Pora kwitnienia

lato

Stanowisko

słońce

Wilgotność gleby

umiarkowanie wilgotna

Wysokość

do 2 m

Zastosowanie

rośliny ogrodowe

Słonecznik (Helianthus L.) - rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Gatunkiem typowym jest Helianthus annuus - jest rośliną jednoroczną.

Jak wygląda słonecznik?

Kwiatostan słonecznika wsparty jest na wzniesionej, grubej i sztywnej łodydze. Sam kwiat zebrany jest w koszyczki o średnicy do 60 cm (zwykle do 30 cm). Na zewnątrz koszyczka duże, żółte kwiaty języczkowe (u odmian ozdobnych także w innych kolorach), wewnątrz również żółte kwiaty rurkowate. Liście pojedyncze, owłosione i zwykle lepkie. Słoneczniki wieloletnie (bylinowe) mają drobniejsze kwiatostany niż jednoroczne. Niektóre sadzi się ze względu na ciekawe ulistnienie (np. słonecznik wierzbolistny), inne (jak słonecznik bulwiasty) - na paszę.

Jakie rozmiary osiągają słoneczniki?

Słoneczniki w dobrych warunkach osiągają nawet 3 m wysokości. Rosną na pojedynczej  grubej łodydze wypełnionej białą gąbką. Liście są sercowate i omszone, a duże kwiatostany (o średnicy do pół metra!).

Gatunki słoneczników: 

  • słonecznik ozdobny (słonecznik doniczkowy, słonecznik kwiatowy)
  • słonecznik bulwiasty  (topinambur
  • słonecznik zwyczajny ( inaczej słonecznik jadalny, słonecznik ogrodowy, )
  • słonecznik olbrzymi
  • słonecznik wierzbolistny, 
  • Słonecznik jaskrawy
  • Słonecznik dziesięciopłatkowy
  • Słonecznik ogonkowy 
  • Słonecznik szorstki
  • Słonecznik miekkowłosy

Odmiany słoneczników: Słoneczniki posiadają liczne odmiany ogrodowe m.in.

  • 'Earthwalker'
  • 'Floristan'
  • 'Double Shine'
  •  'Prado Red'
  • 'Valentin'
  • 'Ring of Fire'

Kiedy siać słonecznik?

Najlepszym terminem na wysiew słonecznika to druga połowa kwietnia lub maj. 

Jak sadzić słonecznik? 

Najłatwiej jest posiać słonecznika z nasion, ale jeśli ktoś, już to zamiast nas zrobił i mamy do dyspozycji gotowe sadzonki,  to musimy pamiętać by posadzić siewki słonecznika z nasion w odległości około pół metra, tak by nie rośliny nie musiały ze sobą rywalizować ani o wodą ani o słońce. 

Jak siać słonecznik na polu?

Słoneczniki siejemy wprost do gruntu, gdyż nie lubią przesadzania. Nasiona umieszczamy po kilka sztuk w jednym miejscu na głębokości 2-3 cm i przykrywamy ziemią (aby nie wydziobały ich ptaki). Wysokie odmiany siejemy co 50-70 cm, a niskie co 20-50 cm. Po wykiełkowaniu pozostawiamy tylko najsilniejszą siewkę.

Kiedy kwitnie słonecznik?

Słoneczniki zaczynają kwitnąć już w czerwcu i zdobią rabaty nieraz nawet do października. Ciekawym zjawiskiem jest tzw. heliotropizm - ich kwiatostany podążają za światłem słonecznym od rana do wieczora, po czym w nocy odwracają się na wschód, by kolejnego dnia znów rozpocząć wędrówkę.

Ile rośnie słonecznik?

Słonecznik rośnie dość szybko, bo od momentu posiania zbiorów możemy się już spodziewać po 5 miesiącach. 

Słonecznik - uprawa i pielęgnacja

Wymagania niezbędne do prawidłowego rozwoju: Odpowiednim miejscem dla słonecznika jest słoneczne stanowisko.

Rozmnażanie słoneczników: W zależności od tego z jakim typem rośliny mamy do czynienia. Słonecznik zwyczajny jest łatwy w uprawie. Uprawia się go z nasion wysiewanych wczesną wiosną wprost do gruntu.

Podlewanie i nawożenie słoneczników: Rośliny zasilamy nawozem zawierającym dużo potasu oraz mikroelementy (głównie bor i molibden), gdy już wypuszczą dwie pary liści. Nie należy przesadzać z podlewaniem roślin, gdyż istnieje ryzyko gnicia korzeni.

Choroby słoneczników  

Te piękne rośliny są dość odporne na choroby i szkodniki. Wiosną młode liście i stożki wzrostu mogą objadać ślimaki, później czasem pojawiają się mszyce. Spośród chorób najczęstsza jest szara pleśń lub mączniak prawdziwy (zwalczamy je środkami grzybobójczymi).

Nasiona słonecznika - właściwości i zastosowanie

Nie tylko dla pięknych kwiatów, ale także dla smacznych, zdrowych nasion. Dojrzewające pod koniec lata pestki są bogatym źródłem witamin (E, B, A i D), białka oraz soli mineralnych. Dobrze wpływają na włosy, skórę oraz paznokcie, działają przeciwzakrzepowo i przeciwzapalnie. Ziarna oraz wyciągi z liści służą do produkcji kosmetyków. Pamiętajmy, że smaczne pestki mają tylko typowe słoneczniki; nasiona odmian ozdobnych są drobne (albo wcale nie występują) i lepiej je pozostawić ptakom. 

Zastosowanie słonecznika: Słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus) to prawdziwy król rustykalnych rabat. Ta jednoroczna roślina przywędrowała do Europy z Ameryki Północnej w XVI wieku. Słonecznik zwyczajny jest jedną z ważniejszych roślin oleistych.  Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. 

Słonecznik ozdobny 

Ozdobnych odmian rocznego słonecznika zwyczajnego (Helianthus annuus) jest zadziwiająco dużo. Ich koszyczki kwiatowe, zwykle o średnicy 10-15 cm, mają „płatki”, czyli kwiaty języczkowe, w odcieniach od bieli do ciemnej purpury i wyrazisty środek z brązowych kwiatów rurkowych.

U niskich słoneczników czeka się na nie od wysiewu 8 tygodni, a u dwumetrowych – 2 miesiące. Rośliny, które tworzą jeden pęd, kwitną prawie miesiąc. Pięknie prezentują się w ogrodach, ale też zyskują na popularności jako kwiaty cięte. Aby po meblach nie prószyły pyłkiem, wyhodowano odmiany, które go nie wytwarzają! W wazonie zachowują świeżość do 2 tygodni, jeśli zostawimy im tylko 2-3 najwyższe liście i, co ważne, jak najdłuższe łodygi.

Natomiast blisko półmetrowe miniaturki (sprzedawane w doniczkach dodatkowo są skarlane chemicznie) służą do ozdoby pojemników. Jest też grupa wysokich odmian o rozgałęziających się łodygach (na zdjęciu po prawej). To rośliny typowo rabatowe. Ich koszyczki są mniej trwałe, ale rozwijają się kolejno i w rezultacie słoneczniki długo kwitną. Jest więc w czym wybierać. Szkoda tylko, że drobne nasiona odmian ozdobnych nie nadają się do jedzenia. Ale do potraw można używać ich smacznych młodych pąków i „płatków”.

Słonecznik ozdobny odmiany

  • 'Strawberry Blonde'. Pęd rozgałęziony o wysokości 80-150 cm.
  • 'Pro Cut Red/Lemon Bicolor'. Pęd pojedynczy o wysokości 120-180 cm.
  • 'The Bees Knees'. Płatki odmiany  mogą być też ciemnopomarańczowe.
  • 'Honey Bear'. Pęd pojedynczy o wysokości 60-90 cm.
  • 'Stella Gold'. Pęd pojedynczy o wysokości 120-180 cm.
  • 'Italian White'. Pęd rozgałęziony o wysokości 90-120cm.
  • 'Joker'. Pęd pojedynczy o wysokości 60-90 cm.
  • Odmiana 'Soraya' tworzy rozgałęziający się pęd. By koszyczków było więcej, młode rośliny warto przycinać nad 5. parą liści.

Słonecznik

Słonecznik ozdobny niski

Pośród bogatej grupy słoneczników ozdobnych jest tez kilka miniaturowych:

  • Słonecznik 'Sonnengold' - kwiaty złotożółte, pełne lub półpełne, wysokość 50 do 60 cm,
  • Słonecznik ozdobny niski Fantazja - maksymalna średnica koszyczka kwiatowego słonecznika ozdobnego Fantazja to 30 centymetrów. Kwiatostan jest okazały, składa się z wewnętrznych kwiatów rurkowatych, które tworzą „oczko” i zewnętrznych języczkowatych, które są dość długie, ostro zakończone i mają proste brzegi. Kwiatostany zwracają się ku słońcu. Wysokość 80- 100 cm
  • Słonecznik 'Sunrich Orange' - kwiatostany z ciemnobrązowym środkiem i pomarańczowożółtymi płatkami, wysokość 80 do 120 cm,

Słoneczniki [Przegląd odmian]

Słonecznik ozdobny w doniczce

Do uprawy w doniczkach najlepsze będą odmiany niskie, wczesne o niedużych liściach i intensywnej barwie kwiatów:

  • 'Big Smile' - w doniczce dorasta od 15 do 50 cm, kwiaty jaskrawożółte
  • 'Goldmarie'
  • 'Zwerg Aurora'
  • 'Pacino - wysokość 25–40 cm,

Słonecznik ozdobny uprawa

Miejsce: słoneczne, nawet gorące, lub lekko ocienione.
Gleba: żyzna, próchniczna i przepuszczalna.
Siew: w kwietniu, maju, najlepiej rośnie w temperaturze 15-35°C.
Zasilanie odmian wysokich: nawozami wieloskładnikowymi o małej ilości azotu.
Podlewanie ziemi: tylko w czasie kiełkowania i wzrostu pędów częste i obfite.
Choroby: mokre pędy gniją porażane przez grzyby.

1 z 15słonecznik
Fot. Shutterstock
2 z 15Słonecznik zwyczajny ' 'Earthwalker'
LILIANNA SOKOŁOWSKA
3 z 15Słonecznik zwyczajny 'Floristan'
LILIANNA SOKOŁOWSKA
4 z 15Słonecznik zwyczajny 'Double Shine'
Fot. Lilianna Sokołowska
5 z 15'Prado Red'
Fot. Lilianna Sokołowska
6 z 15'Valentin'
Fot. Lilianna Sokołowska
7 z 15Słonecznik zwyczajny 'Ring of Fire'
LILIANNA SOKOŁOWSKA
8 z 15'Strawberry Blonde'. Pęd rozgałęziony o wysokości 80-150 cm.
Fot. Wikimedia Commons/Dwight Sipler
9 z 15'Pro Cut Red/Lemon Bicolor'. Pęd pojedynczy o wysokości 120-180 cm.
Fot. Wikimedia Commons/Dwight Sipler
10 z 15'Płatki' odmiany 'The Bees Knees' mogą być też ciemnopomarańczowe.
Fot. Shutterstock/patjo
11 z 15'Honey Bear'. Pęd pojedynczy o wysokości 60-90 cm.
Fot. Dinesh Valke
12 z 154Sptsommerbeet mit Helianthus Hallo gelb, Herbstschnheit orange-braun (Sonnenblumen), Zinnia (Zinnien), Rudbeckia hirta Toto Gold (Sonnenhut), Cosmos sulphureus (oranges Schmuckkrbchen), Nepeta (Katzenminze), Geranium (Storchenschnabel), Lonicera nitida (Heckenkirsche), Spartina (Goldleistengras)
F. Strauss/Mak Media
13 z 15'Stella Gold'. Pęd pojedynczy o wysokości 120-180 cm.
Fot. Wikimedia Commons/Dwight Sipler
14 z 15Helianthus annuus Italian White
Fot. Flora Press
15 z 15'Joker'. Pęd pojedynczy o wysokości 60-90 cm.
Fot. Wikimedia Commons/Dwight Sipler