Nawierzchnie wokół domu - do kostki kostka

Kostki brukowe powstają w procesie wibroprasowania w maszynie, która miesza, zagęszcza oraz sprasowuje masę z betonu i kruszyw. Tak przygotowany beton jest bardzo odporny na działanie zmiennych warunków atmosferycznych i czynniki mechaniczne; dzięki temu kostka może być poddawana dużym obciążeniom i nie zniszczy jej mróz czy sól.

Jak rozpoznać dobrą kostkę

Przy wyborze kostki brukowej należy zwrócić uwagę na jej gęstość. Można to sprawdzić gołym okiem, oglądając dokładnie kostki i zwracając uwagę na to:

- czy na ich powierzchni i krawędziach nie ma żadnych szczelin i ubytków;

- co widać po przełamaniu kostki - czy faktura betonu jest zwarta, bez widocznych nierówności (co oznacza, że kostka jest dobrze zagęszczona), czy też nierówna, z widocznymi ziarnami kruszywa (taka kostka jest niedostatecznie zagęszczona, a więc mało wytrzymała i krucha);

- czy rozmiary kostek są takie same - rozbieżności świadczą o tym, że formy, w których produkuje się kostki, są już zużyte;

- jak gruba jest barwiona warstwa wierzchnia (to dotyczy kostek barwionych powierzchniowo, a nie w masie) - powinna mieć co najmniej 5 mm i być silnie związana z dolną warstwą betonu;

- czy kostka jest zabezpieczona przed zniszczeniem - produkty dobrej jakości są fabrycznie pokryte impregnatem, który redukuje wchłanianie brudu i osadzanie się nalotów oraz gwarantuje długotrwałe zachowanie koloru i łatwiejsze czyszczenie powierzchni.

Wady czy nie wady?

Beton jest wytwarzany z naturalnych surowców, więc zachowuje się jak materiał naturalny. Dlatego nie należy niepokoić się, jeśli na powierzchni kostki pojawią się jasne plamy - są to wykwity wapienne. Nie ma technicznej możliwości całkowitego ich wyeliminowania (choć dzięki stosowaniu w czasie produkcji procesu hydrofobizacji, ryzyko ich występowania zostało ograniczone); są wynikiem naturalnych procesów fizycznych. Z czasem znikną całkowicie, a zanim to nastąpi, można je usuwać z powierzchni przy pomocy popularnych środków czyszczących.

Również kolor kostki podlega wahaniom; na przykład dodatek jaśniejszego piasku albo cementu może spowodować zmianę odcienia produktu. Dlatego niewielkie wahania kolorystki występujące między kilkoma seriami produkcyjnym są zupełnie naturalnym zjawiskiem. Producenci radzą, by dla uzyskania wyrazistego, naturalnego efektu kolorystycznego układaną kostkę dobierać na przemian z różnych palet.

Na taras czy na podjazd

Rodzaj kostki należy dobrać w zależności od jej przeznaczenia. Najważniejszym parametrem, który trzeba przy tym wziąć pod uwagę jest grubość kostki (zwykle od 4 cm do 10 cm) - dobiera się ją w zależności od spodziewanego obciążenia. Kostkę grubości:

- 4 cm - układa się na ogrodowych lub przydomowych alejkach i tarasach, czyli tam, gdzie odbywa się głównie ruch pieszy;

- 6-7 cm - stosuje się w miejscach, gdzie przewidziany jest ruch pieszych i pojazdów niemechanicznych (np. rowerów);

- 8 cm - należy układać tam, gdzie planowany jest ruch samochodów osobowych, np. na podjazdach;

- 10 cm - stosuje się tam, gdzie przewidziany jest ruch ciężkich pojazdów (czyli nie dotyczy to raczej nawierzchni wokół domu jednorodzinnego).

Uwaga! Wytrzymałość nawierzchni z kostki brukowej zależy również od przygotowania i twardości podłoża, na którym zostanie ułożona.

Im podłoże będzie twardsze, tym większe przeniesie obciążenia - więc kostka, którą na nim położymy, może być stosunkowo cieńsza. W praktyce oznacza to, że nawet kostka o małej grubości, ułożona na bardzo twardym gruncie, wytrzyma duże obciążenia, i odwrotnie - nawierzchnia z grubej kostki ułożona na źle utwardzonym gruncie nie będzie wystarczająco trwała.

Standardowa czy szlachetna

Technologia produkcji kostki bardzo się ostatnio rozwinęła. Oprócz standardowych, jednobarwnych elementów o gładkiej powierzchni, wytwarzane są obecnie znacznie nowocześniejsze kostki - zwane szlachetnymi - o których naprawdę trudno powiedzieć, że wyglądają jak zrobione z betonu. Do ich produkcji wykorzystywane są surowce i kruszywa szlachetne, takie jak marmur, bazalt, porfir czy granit oraz stosowane specjalne techniki obróbki. Kostki te mogą mieć powierzchnię m.in.:

- płukaną - dzięki zastosowaniu kruszyw i technologii płukania kostka zyskuje strukturę naturalnego kamienia o zmiennej ziarnistości i różnorodnej barwie; w czasie produkcji z wierzchniej warstwy kostki zostają wypłukane drobiny betonu i wyeksponowane grubsze ziarna szlachetnego grysu. Takie kostki doskonale komponują się z domami zbudowanymi w nowoczesnym stylu, o surowej, prostej bryle i chłodnych barwach;

- obijaną - taką powierzchnie uzyskuje się dzięki obróbce kostki w specjalnym bębnie. Nabiera ona dzięki temu niepowtarzalnego "antycznego" charakteru. Może wyglądać np. jak stara nawierzchnia kamienna albo klasyczny starobruk. Najlepiej wygląda ułożona w otoczeniu domów utrzymanych w stylu rustykalnym lub śródziemnomorskim;

- melanżową, wielokolorową - powstają dzięki zastosowaniu w czasie produkcji specjalnego procesu mieszania barwników.

Zacznijmy od projektu

Przed zakupem kostki i rozpoczęciem jej układania należy przygotować plan podjazdu lub ścieżek ogrodowych. Najlepiej poprosić o pomoc architekta (w dużych firmach projekt nawierzchni i konsultacja wliczone są w cenę kostki). Przed przygotowaniem projektu architekt będzie chciał dowiedzieć się:

- jak duża będzie powierzchnia, na której chcemy ułożyć kostkę;

- na jakie obciążenia będzie ona narażona;

- jaki jest rodzaj gruntu i stan wód gruntowych na działce (przed ułożeniem kostki trzeba zadbać o odpowiedni system odwodnienia i o wyprofilowanie nawierzchni, tak by woda z opadów atmosferycznych spływała w kierunku od ścian budynku);

- jaki wzór kostki chcemy ułożyć - jest to uzależnione nie tylko od względów estetycznych,

ale też praktycznych, na przykład do wykładania wąskich ścieżek lepiej nie stosować wzorów zbyt wymagających i dużej kostki. Unikniemy dzięki temu kłopotliwego docinania kostek końcowych lub brzegowych.

Architekt poprosi też o przygotowanie planu sytuacyjnego terenu (albo sam go zrobi, po wizycie na działce) i zaznaczenie na nim kilku głównych elementów (już istniejących lub planowanych), takich jak bryła domu, szerokość bram, wjazdów i istotnych przejść, szerokość schodów przylegających do terenu, długość ścian i ich odległość od granicy działki oraz drzewostan i obiekty typu altanka lub grill. Korzystając z planu sytuacyjnego architekt zaprojektuje najbardziej funkcjonalny układ placów i ścieżek. Dokona też niezbędnych pomiarów na posesji i pomoże też wybrać rodzaj kostki, który najlepiej będzie prezentował się w otoczeniu domu.

Potrzebny dobry brukarz

Nawet najlepsza kostka nie wystarczy, by zapewnić nawierzchni trwałość i ładny wygląd. Trzeba ją jeszcze ułożyć bez błędów. Bardzo istotne jest więc, aby wybrać sprawdzonego brukarza, który nie tylko dobrze ułoży kostkę, ale też odpowiednio przygotuje teren pod nawierzchnię z bruku. Jeśli firma sprzedająca kostki ma swoją ekipę albo rekomenduje certyfikowanych brukarzy - warto skorzystać z ich usług.

Podczas prac przy układaniu kostki należy zwracać uwagę na:

- sposób przygotowania podłoża. Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać, jest usunięcie humusu lub wierzchniej warstwy gruntu (30-50 cm), a następnie oczyszczenie, wyrównanie i ubicie powierzchni. Kolejnym krokiem jest wykonanie warstwy odsączającej (jeśli jest potrzebna) i podbudowy o grubości dopasowanej do przewidywanego obciążenia (15-45 cm), z kruszywa lub betonu; jej zadaniem jest zapewnienie nawierzchni z kostki trwałości. Przed ułożeniem kostki trzeba jeszcze wykonać podsypkę z drobnego piasku, ale - uwaga - nie należy jej ubijać;

- sposób kładzenia kostki. Kostkę należy układać od czoła - tzn. tak, żeby brukarz stał na już ułożonej nawierzchni, a nie na podsypce (żeby jej nie zniszczyć). Ważne, żeby pomiędzy poszczególnymi kostkami zostawić kilkumilimetrowe odstępy, które później zostaną wypełnione piaskiem. Po dokładnym zamieceniu ułożonej nawierzchni trzeba ją utwardzić wibratorem płytowym z gumową stopą (żeby nie uszkodzić kostek).

Zostań e-projektantem

W aranżacji ogrodowych ścieżek i tarasów najlepiej korzystać z pomocy projektantów. Jednak zanim się do nich zwrócimy, sami możemy wypróbować kilka możliwych sposobów wykończenia nawierzchni - dobierając interesujący nas kolor i gatunek szlachetnych kostek brukowych. Umożliwiają to specjalne programy komputerowe, dostępne na stronach internetowych niektórych producentów kostki. Po wybraniu zdjęcia domu z ogrodem i obrysowaniu konturów części, którą poddajemy aranżacji, możemy "przymierzać" i oglądać różne wzory i kolory kostek. Dzięki programom do wizualizacji łatwo wybrać kostkę, która najlepiej komponuje się z resztą posesji.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>