Farby do sypialni, łazienki i... piwnicy

Ściana pomalowana dobrą farbą zachowuje nienaganny wygląd przez kilka lat. Aby tak było, farba nie powinna żółknąć ani blaknąć, pękać, łuszczyć się, czy odpadać. Jeśli to się jednak zdarzyło - nie musi to oznaczać, że farba była zła. Przyczyną mogły też być wady podłoża albo niesprzyjające malowaniu warunki, a czasem również niewłaściwy dobór farby. Gdy podłoże "z problemami" pomaluje się nieodpowiednią farbą, jest niemal pewne, że ściana będzie wkrótce znowu źle wyglądać. Dlatego dobór właściwej farby jest tak ważny.

Dobra farba, czyli jaka?

Malowanie:

- farba wygładza powierzchnię i zakrywa przebarwienia podłoża;

- po otworzeniu wiaderka na powierzchni farby nie ma zaschniętej powłoki ani grudek, które by świadczyły o długim oraz niewłaściwym przechowywaniu;

- farba ma taką konsystencję i lepkość, że nie wymaga dodawania rozcieńczalnika.

Powłoka:

- ma dobrą przyczepność do podłoża;

- dobrze kryje (nie prześwituje przez nią poprzednia warstwa);

- ma mikroporowatą strukturę, która pozwala pomalowanej ścianie "oddychać";

- jest trwała.

Bezpieczeństwo:

- farba nie zawiera substancji szkodliwych dla zdrowia, jest również bezpieczna dla środowiska naturalnego.

Spełnienie tych wszystkich warunków nie jest łatwe. Farby bardzo twarde, odporne na zarysowania i ścieranie są najczęściej nieobojętne dla zdrowia. Farby zwane ekologicznymi, czyli nieemitujące do pomieszczenia żadnych substancji poza parą wodną, mają gorsze parametry użytkowe (np. ściany pomalowane taką farbą łatwiej zarysować).

Jak dobierać farbę

Trzeba wziąć pod uwagę sposób użytkowania pomieszczenia - czy jest wykorzystywane intensywnie czy nie, a może zawilgocone albo przeznaczone dla często chorującego dziecka. Oprócz tego należy zwrócić uwagę z jednej strony - na rodzaj podłoża, z drugiej zaś - na właściwości farby.

Rodzaj pomieszczenia

W każdym domu są takie miejsca, gdzie znacznie łatwiej ścianę zarysować czy uszkodzić, albo takie, w których ważna jest odporność ściany na wilgoć, wysoką temperaturę i mycie na mokro (cechy poszczególnych pomieszczeń wyróżniono w tabeli na s. 42-43).

Podłoże

Nowe ściany można pomalować każdą farbą dobraną odpowiednio do rodzaju podłoża. Trzeba tylko pamiętać, aby tynki na ścianach murowanych były odpowiednio wysezonowane (min. cztery tygodnie), a ściany z płyt g-k starannie wyspoinowane, przeszlifowane oraz zagruntowane.

Trudniej jest malować stare ściany. Wymagają one przeprowadzenia testu podłoża, czyli zbadania przyczepności wszystkich wcześniej nakładanych warstw farb. Można to zrobić następująco: przykleić i mocno docisnąć do ściany samoprzylepną żółtą taśmę malarską, po czym energicznie ją oderwać. Jeśli do taśmy przykleją się stare farby, oznacza to, że przyczepność poprzednich warstw do podłoża jest słaba. Wtedy bezpieczniej jest użyć farby z grupy najsłabszych, ale odpornych na ścieranie na sucho.

Na ściany wielokrotnie malowane, zwłaszcza farbami niewiadomego rodzaju, nie warto stosować mocno przywierających farb zmywalnych, ani tym bardziej - farb najmocniejszych (do szorowania). Mocna farba nałożona na kilka warstw farb starych i słabych nie będzie się dobrze trzymać.

Jeśli test podłoża wypadnie niepomyślnie, a mimo to planujemy pomalować pomieszczenia mocną farbą zmywalną, to aby uzyskać zadowalający efekt, trzeba odpowiednio przygotować podłoże:

- ścianę namoczyć i usunąć wszystkie poprzednie warstwy farby;

- wyrównać ubytki i wygładzić powierzchnię;

- zagruntować ścianę preparatem polecanym przez producenta farby nawierzchniowej.

Rodzaje farb do wnętrz

W domach najczęściej stosuje się farby wodne, w których rozcieńczalnikiem jest woda. Podczas wysychania emitują one głównie parę wodną, a ich okres karencji (do całkowitego zaniku zapachu) trwa dzień lub dwa.

W farbach rozpuszczalnikowych rozcieńczalnikiem są często substancje (np. benzyna lakowa), które znacznie dłużej odparowują z pomalowanych powierzchni (okres karencji wynosi nawet do kilku tygodni). Nie powinno się ich stosować w pomieszczeniach, do których chcemy się szybko wprowadzić.

Do malowania ścian wewnętrznych stosuje się przede wszystkim różne rodzaje farb wodnych:

emulsyjne - trwałe, odporne na ścieranie i zmywalne, odpowiednie na wszystkie podłoża. Zależnie od rodzaju użytego spoiwa dzielą się na:

- akrylowe - dobrze kryją, przepuszczają parę wodną, można je zmywać,

- lateksowe - tworzą gładką, elastyczną powłokę, dobrze przepuszczają parę wodną, zmywalne, polecane do pomieszczeń mokrych,

- winylowe - tworzą gładką powłokę, słabo przepuszczają parę wodną, zmywalne, polecane do pomieszczeń wilgotnych,

- "mieszane" - np. akrylowo-lateksowe, łączące w sobie właściwości obu rodzajów farb.

silikatowe (krzemianowe) - odporne na uszkodzenia mechaniczne i wilgoć, dlatego polecane do pomieszczeń mokrych. Nie mogą być stosowane na podłoża gipsowe ani malowane wcześniej farbami olejnymi i akrylowymi;

silikonowe - niepochłaniające wilgoci, polecane do pomieszczeń mokrych, na podłoża betonowe, ocieplane i tynki;

wapienne - niezbyt trwałe i pylące, najlepsze na tynki wapienne i wapienno-cementowe, nie nadają się natomiast na podłoża gipsowe;

Znacznie rzadziej stosuje się farby cementowe (przeznaczone na podłoża betonowe) oraz farby klejowe, które wychodzą już z użycia, bo malowanie nimi jest kłopotliwe, a same powłoki są podatne na zabrudzenia.

Oprócz opisanych, dostępne są również farby specjalne, na przykład izolujące od podłoża (do malowania ścian pokrytych zaciekami czy plamami), niesprzyjające rozwojowi bakterii (o wysokim stopniu pH, polecane do pomieszczeń dla osób chorych), z dodatkiem środków przeciwgrzybicznych (do pomieszczeń wilgotnych oraz słabo wentylowanych) lub wzbogacone o specjalne mikrogranulki (dzięki którym ściana staje się cieplejsza w dotyku).