Montaż okien: najczęściej popełniane błędy

Błąd 1. Niewłaściwe wymurowanie otworu okiennego w murze

Zdjęcie powyżej: Pomniejszenie otworu okiennego o część wymurowaną "na doklejkę" powoduje, że podłoże do zamocowania okien nie jest stabilne.

Stolarka okienna powinna spełniać funkcje użytkowe przez wiele lat. Okna są stale otwierane i zamykane oraz poddawane obciążeniom za sprawą wiatru. Dodatkowo wiemy, że przez okna może "uciekać" aż do 30% ciepła. Dlatego powinny to być solidne produkty - nie bez znaczenia jest też ich właściwy montaż. Wielu wykonawców montuje okna tak, jak się to powszechnie robiło kilkanaście lat temu, bez stosowania odpowiednich materiałów izolacyjnych i nowoczesnych systemów. Wstawiają ramę w pozostawiony otwór, aplikują piankę montażową i wykańczają ościeże, uważając wydatek na dodatkowe akcesoria do ochrony przed wilgocią za zbędny. Montaż prowadzą często zbyt szybko i niestarannie - w efekcie okna są niedostatecznie przymocowane do muru, co powoduje, że szybko tracą właściwości użytkowe.

Firmy oferujące okna zazwyczaj współpracują z przeszkolonymi przez producentów firmami wykonawczymi. Zakup okien wraz z montażem zapewnia właściwe ich zamocowanie (co jest też ważne ze względu na gwarancję). Jeśli jednak montaż okien zostanie zlecony niedoświadczonemu wykonawcy, to mogą pojawić się błędy. Wynikają one najczęściej z bagatelizowania podstawowych kwestii: właściwego przygotowania podłoża, zastosowania odpowiednich łączników, uszczelnienia, niedostatecznego ocieplenia glifów itp.

Budowy zazwyczaj realizuje się ściśle według projektów, ale niekiedy w trakcie prac dokonuje się pewnych zmian dotyczących usytuowania otworów okiennych. Jeśli są zachowane właściwe odległości od domu do granicy działki, to takie zmiany są możliwe i niekiedy się je wprowadza. Jednak poszerzenie otworu okiennego lub jego zmniejszenie powinno być wykonane w taki sposób, by osadzenie okna i korzystanie z niego nie powodowało usterek budynku. Podczas zamawiania okien trzeba pamiętać o wykonaniu pomiarów na budowie. Inaczej okna mogą mieć niewłaściwe wymiary.

Przy pomniejszaniu otworu w ścianie niedopuszczalne jest "doklejenie" elementów murowych tylko na zaprawę i bez przemurowania lub łączników. Nie będą one wówczas stabilnym podłożem do mocowania okien. Wmurowane elementy należy połączyć z istniejącym murem za pomocą dodatkowych łączników.

Błąd 2. Niewłaściwe usytuowanie otworu okiennego

Zdjęcie powyżej: Z zewnątrz wydaje się, że okno jest właściwie wstawione w otwór okienny

Przez nieuwagę i brak umiejętności czytania rysunków wykonawcy mogą popełnić błąd, który zostanie wykryty dopiero na późniejszym etapie budowy. Żaden otwór nie może wchodzić w przestrzeń innych elementów budynku. Często takie sytuacje dotyczą okien w ścianach szczytowych na poddaszu. Okno ulokowane zbyt blisko więźby dachowej może spowodować, że nie będzie możliwości ułożenia izolacji termicznej połaci dachu.

Fot. Tomasz Rybarczyk

Zdjęcie powyżej: To samo okno od wewnątrz - górne prawe naroże wchodzi w przestrzeń dachu, w której powinno być ocieplenie i zabudowa poddasza.

Zapisz

Błąd 3. Niewłaściwe wymiary okien

Zdjęcie powyżej: Szczelina pomiędzy otworem w murze a stolarką powinna mieć 1-2 cm.

Najczęściej jest to wynik zamówienia okien na niewłaściwym etapie budowy lub na podstawie ich wykazu w projekcie. Oznacza to, że jeśli w trakcie budowy coś się w tej kwestii zmieni, to okna mogą okazać się za małe lub za duże.  W pierwszej sytuacji otwory trzeba zmniejszać, co nie zawsze wykonuje się dobrze. Zazwyczaj szczeliny "łatane" są prowizorycznie, w wyniku czego później występują zarysowania wokół okien. Z kolei za duże rozmiary okien powodują, że otwory należy powiększać. To może być problem, jeśli nadproże okaże się zbyt krótkie albo otwór trzeba będzie powiększać "w górę", wchodząc w obszar nadproża. Jeśli z kolei okna opuści się niżej, to może się okazać, że parapety będą za nisko. Dlatego najlepiej zamawiać okna, gdy ściany domu już stoją. Wtedy firma oferująca okna wykonuje pomiary na budowie i do nich dostosowuje wymiary stolarki.

Błąd 4. Złe umiejscowienie okna w ścianie

Zdjęcie powyżej: Zlicowanie okna z murem w ścianie jednowarstwowej jest błędem. Wokół okna powstaje wówczas mostek termiczny.

Okna powinny być zamontowane w ten sposób, by straty ciepła były jak najmniejsze. Dlatego ważne jest właściwe umiejscowienie ramy okiennej w przekroju ściany zewnętrznej.

W ścianie jednowarstwowej powinno to być nie mniej niż 15 cm od lica zewnętrznego muru. Nie można  ustawiać ościeżnicy na styk z węgarkiem. Takie ustawienie okna oznacza brak możliwości wykonania uszczelnienia pomiędzy licem profilu ramy ościeżnicy okna a węgarkiem. Jeśli zaś luz jest zbyt duży, to w pozostawioną szczeliną wnika od zewnątrz woda opadowa i zimne powietrze. Niska izolacyjność termiczna niedostatecznie izolowanego styku to mostek termiczny, powodujący wychładzanie ściany w obrębie szczeliny i skraplanie wilgoci.

Z kolei w ścianach z ociepleniem wykonuje się ciepły montaż, montując okna w warstwie ocieplenia. Oszczędzanie na dłuższych kotwach powoduje, że nie da się dobrze osadzić okien w domach z grubą warstwą izolacji. Wykonanie tego w inny sposób może powodować powstanie liniowych mostków termicznych wokół zamocowanego okna.

Błąd 5. Źle przygotowane ościeże

Zdjęcie powyżej: Powierzchnia boczna otworu w murze w tym wypadku nie będzie stanowić dobrego podłoża do zamocowania stolarki.

W trakcie użytkowana zamocowana stolarka poddawana jest różnym obciążeniom. To obciążenia spowodowane działaniem wiatru, ale również otwieranie i zamykanie, niekiedy nagłe i dynamiczne spowodowane przeciągami i silnymi podmuchami wiatru. Dlatego tak ważne jest właściwe zamocowanie stolarki. Aby było prawidłowo, wykonane podłoże do mocowania powinno być nośne. W obszarze otworu bloczki lub pustaki murowe powinny być nieuszkodzone. Nie mogą to być elementy o zbyt małych wymiarach, ponieważ nie będą stanowiły właściwego podłoża.

Niewłaściwe przygotowanie ościeża wynika przede wszystkim z niedbalstwa ekip montażowych. Pozostawione resztki zaprawy z upływem czasu mogą się poluźnić i spowodują powstanie szczelin pomiędzy ościeżem a ościeżnicą. Pianka montażowa nie będzie dobrze przylegać do takiego nieoczyszczonego podłoża, wskutek czego przestrzeń wokół okna nie będzie szczelna. Przez to stanie się ona mostkiem termicznym. Konsekwencją tego może być pojawienie się pod oknami, na ościeżach i w nadprożu zawilgocenia powiększającego się znacznie z upływem czasu. Prawdopodobne będą wyczuwalne podmuchy powietrza przy ramie, co będzie świadczyć o powstaniu mostka termicznego na obrzeżu. Na ścianach może się też pojawić pleśń.

Błąd 6. Brak możliwości zamocowania okien

Zdjęcie powyżej: By zamocować to okno, należało wykonać w konstrukcji więźby ramę, która umożliwiła zamocowanie okna.

Zdarzają się sytuacje, kiedy stolarkę okienną montuje się nie tylko do muru, ale również do innych elementów konstrukcji domu - stropów, słupów lub więźby dachowej. Należy to przewidzieć, przygotowując w miejscach, gdzie mają być zamocowane okna, odpowiednie wzmocnienia.

Najczęściej błędy popełniane są przy montażu okien jednocześnie do ściany (u dołu) i konstrukcji dachu (u góry). Nie można wtedy mocować ramy bezpośrednio do drewnianych krokwi, ponieważ nieustannie odkształcają się one pod wpływem obciążenia i zmian temperatury i wilgotności. Może to powodować zmianę geometrii okna, a z upływem czasu również problemy z jego otwieraniem i zamykaniem. Konsekwencją takiego montażu bywa niejednokrotnie zniszczenie zarówno okna, jak i wykończenia wokół niego.

Błąd 7. Niewłaściwe zamocowanie stolarki

Zdjęcie powyżej: Kotwa zamocowana w otworze zaślepionym kołkiem drewnianym nie będzie trwale mocowała stolarki.

Oprócz właściwego podłoża niemniej istotne jest odpowiednie zamocowanie stolarki. Przede wszystkim kotwy powinny być właściwie dobrane do rodzaju podłoża. Jeśli stolarka będzie mocowana w ścianie z pustaków, to należy zastosować kotwy (dyble) do pustaków. Jeśli jest to beton komórkowy, to powinny być to kotwy do materiałów porowatych. W przeciwnym razie nie będą dobrze "trzymać" ościeżnic.

Fot. Tomasz Rybarczyk

Zdjęcie powyżej: Kotwa zamocowana przez piankę, a nie bezpośrednio do muru; okno nie będzie stabilnie i bezpiecznie osadzone.

Jeśli elementy mocujące są właściwie dobrane, ważne jest użycie odpowiedniej ich liczby i rozmieszczenie. Zastosowanie łączników wyłącznie z boków okna, ich brak w progu i w nadprożu powodują poprzeczne ruchy okna, prowadzące do odkształcenia dolnej i górnej ramy ościeżnicy, deformującego okno. Niszczy się również uszczelnienie styków okna z murem, co objawia się powstawaniem pęknięć na powierzchni tynku. W rozszczelnione styki wnika wilgoć i zimne powietrze z zewnątrz. Z kolei niewłaściwa odległość kotew lub dybli od naroży może doprowadzić do rozrywania miejsc, w których zgrzewane są ramy ościeżnic okna.

Błąd 8. Nieszczelności wokół okna

Zdjęcie powyżej: Pianka niezabezpieczona przed wilgocią i promieniami UV, nie chroni przed zimnem.

Po zamontowaniu okien przestrzeń pomiędzy murem a ramą powinna być dobrze uszczelniona. Zazwyczaj stosuje się do tego piankę montażową. Wypełnienie szczeliny wokół okna zbyt małą ilością pianki powodują tworzenie się pustek powietrza, a zatem - mostków termicznych. Błędem jest również zbyt obfite wypełnienie szczelin między murem a oknem, może bowiem doprowadzić do deformacji profilu okiennego. Wady uszczelnienia można też spowodować, zbyt wcześnie rozpoczynając obróbkę pianki montażowej - jeszcze przed jej całkowitym wyschnięciem. Taki pośpiech może doprowadzić do zmniejszenia objętości warstwy izolacyjnej, a przez to - pogorszenia skuteczności uszczelnienia. Trzeba też pamiętać, że jeśli pozostawi się piankę bez zabezpieczenia na dłuższy czas, to promienie słoneczne zniszczą jej strukturę i spowodują jej wykruszanie się. Dlatego ważne jest, by w miarę szybko wykończyć elewację.

Błąd 9. Montaż bez klocków podporowych

Zdjęcie powyżej: Okno ustawione tylko na tymczasowych klinach dystansowych, bez klocków podporowych.

Zamontowanie okna bez odpowiedniej liczby klocków podporowych albo kotew progowych, a także osadzenie ramy okna bezpośrednio na podłożu może być przyczyną jego pionowych ruchów, odkształcenia ram i skrzydeł oraz pękania tynku. Przez szczeliny powstałe w tynku w styk okna z murem będzie wnikać wilgoć i zimne powietrze z zewnątrz. Ustawienie ościeżnicy bezpośrednio na podłożu spowoduje dodatkowo brak możliwości uszczelnienia pod ramą i wypoziomowania okna. Skutkiem tego jest również deformacja profili ram i skrzydeł, co oznacza trudności z otwieraniem i zamykaniem okien.

Fot. Tomasz Rybarczyk

Na zdjęciu powyżej: Okno zamontowane bez żadnego podparcia po prostu wisi w powietrzu.