Iglaki złote i srebrne

Dużym zainteresowaniem cieszą się iglaki o oryginalnych igłach - złocistych i srebrzystych. Wspaniale ożywiają ogrodowe wnętrza. Kolory różnią się w zależności od odmiany. Wśród żółtolistnych form znajdziemy odmiany o igłach tak intensywnie żółtych, iż zdają się świecić jak złoto i rozjaśniają roślinne kompozycje. Czasem barwy są ciemniejsze, bez połysku, niekiedy wpadają w odcienie miedziane. Srebrzyste ulistnienie jest wśród iglaków dość powszechne (gdy tymczasem rzadko się zdarza wśród drzew liściastych). Niektóre odmiany mają igły niemal białe, u innych są one niebieskawe, szare lub przybierają odcień stali.

Operując barwą, możemy kształtować przestrzeń ogrodu. Rośliny o złocistym ulistnieniu skracają perspektywę i przybliżają optycznie kompozycję ogrodu, a drzewa i krzewy srebrzyste lub niebieskawe wydłużają ją i oddalają. Warto też pamiętać, że rośliny o wyrazistych barwach stanowią niezwykle silny wizualnie element ogrodowej kompozycji odcinający się od jednostajnego tła pozostałych gatunków.

Skąd te kolory

W naturze nie znajdziemy roślin o złocistych igłach. Żółtolistne odmiany powstają w drodze selekcji prowadzonej przez hodowców lub ogrodników. To oni, uprawiając określone gatunki, wyłapują formy o innej barwie, powstałe na drodze mutacji pędowej lub krzyżowania. Pierwsze nietypowe egzemplarze (m.in. żółtoigłowych form cisa) wyselekcjonowano już pod koniec XVIII w. W połowie XIX w. takie formy zaczęto rozmnażać osobno i wysiewać z nich nasiona. W ten sposób rozpoczął się proces selekcji i hodowli różnych form iglaków - o interesującej barwie lub pokroju.

Iglaki o barwnych igłach powinno się sadzić w pełnym słońcu, ponieważ w cieniu tracą oryginalny kolor i przybierają różne odcienie zieleni.

Iglaki złociste

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) 'Ivonne'

Młode rośliny mają wąski kolumnowy pokrój, który w miarę upływu czasu przechodzi w stożkowy. Rosną umiarkowanie silnie, około 20 cm rocznie. Łuski są intensywnie żółte. 'Ivonne' wymaga gleb dostatecznie żyznych i niezbyt wilgotnych oraz słonecznych stanowisk, inaczej barwa nie będzie intensywna. W chłodniejszych rejonach kraju zalecane jest okrywanie młodych roślin.

Cyprysik tępołuskowy (Chamaecyparis obtusa) 'Crippsii'

Bardzo efektowna odmiana o stożkowatym pokroju, nieco podobna do cyprysika Lawsona. Rośnie w umiarkowanym tempie. Łuski mają piękne złote zabarwienie. Drzewo jest wrażliwe na mróz, więc w rejonach chłodniejszych może sprawiać trudności w uprawie. Jeśli latem w glebie jest niedobór wody, bywa przypalane przez słońce. Dlatego lepiej wybrać mu stanowisko lekko ocienione w godzinach południowych.

Świerk pospolity (Picea abies) 'Końca'

Tę nową polską odmianę świerka znaleziono w latach 80. jako siewkę. W szkółkach pojawiła się w połowie lat 90. Nosi imię Antoniego Końcy, który ją wyselekcjonował. Jest coraz częściej uprawiana. Ma drzewiasty pokrój, szybko rośnie i mocno się rozrasta (podobnie jak inne świerki). Igły są żółte przez cały rok, ale najbardziej efektownie wyglądają młode wiosenne przyrosty o niemal fluorescencyjnej barwie. 'Końca' ma przeciętne wymagania glebowe i można ją uprawiać w całym kraju.

Jałowiec pospolity (Juniperus communis) 'Gold Cone'

Wolno rosnąca forma o wąskim kolumnowym pokroju. Złocistożółte igły najpiękniej prezentują się wiosną i latem. Zimą ciemnieją, choć nadal są żółte. Odmiana jest popularna, łatwo ją kupić. W uprawie nie sprawia kłopotów. Wymaga gleb umiarkowanie żyznych, toleruje jednak gleby słabsze (tyle że wówczas wolniej rośnie). Jest odporna na suszę, a ta zaleta w ostatnich latach zaczyna nabierać szczególnego znaczenia.

Sosna kosodrzewina (Pinus mugo) 'Carsten'

Odmiana pojawiła się w 1988 r. w Niemczech. W Polsce szybko zdobyła popularność. Charakteryzuje się niezwykle pięknym ciemnożółtym zabarwieniem igieł w okresie od listopada do końca kwietnia. Latem i jesienią igły są zielonkawe. Wymagania glebowe odmiany 'Carsten' są przeciętne, stanowisko powinno być słoneczne. Jak większość sosen dość dobrze znosi okresy suszy.

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Aurescens'

Polska odmiana powstała w 1932 r. w szkółkach kórnickich. Choć pojawiło się od tego czasu wiele kolumnowych i żółtych form żywotników, jest nadal popularna. Drzewa mają pokrój wąski, stożkowy. Niezbyt silnie się rozrastają. W dobrych warunkach glebowych rocznie przyrastają o 20-25 cm. Łuski są ciemnożółte, a świeże wiosenne przyrosty nieco jaśniejsze. Polecana też na żywopłoty i szpalery.

Iglaki srebrzyste

Jodła kalifornijska (Abies concolor) 'Argentea'

Ma stożkowaty pokrój. Korona jest początkowo luźna, ale gdy drzewka osiągną 1,5-2 m wysokości, zdąży się już ładnie zagęścić. Igły są długie, srebrzystoniebieskie. Odmiana uprawiana od początku XX w. Wymaga raczej żyznych, zwięzłych gleb. Dobrze rośnie w terenach o zanieczyszczonym powietrzu. Jest dość odporna na suszę, choć na piaszczystych glebach wymaga podlewania.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) 'Van Pelt's Blue'

Drzewo o pokroju kolumnowym, starsze egzemplarze mają stożkowatą sylwetkę. W pierwszych latach po posadzeniu rośnie powoli, potem przyspiesza (dziesięcioletnie drzewka mają około 2 m wysokości). Niezbyt mocno rozrasta się wszerz. Pędy są intensywnie niebieskie, a barwa bardziej wyrazista niż u znanych odmian 'Glauca' czy 'Columnaris'.

Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera) 'Boulevard'

Odmiana uprawiana od dawna, dostępna niemal w każdej szkółce oferującej iglaki. Początkowo przypomina ogrodowego misia, którego można pogłaskać. Ma miękkie, niekłujące igły w stalowym odcieniu. Rośnie powoli. Z czasem drzewo przybiera kształt stożka o wysokości 2-2,5 m. Wymaga żyznych i wilgotnych gleb.

Jałowiec chiński (Juniperus chinensis) 'Stricta'

Jedna z najpopularniejszych odmian jałowca. Pokrój młodych roślin jest wąski, stożkowo-kolumnowy. Starsze krzewy są szersze, stożkowate. Niebieskie igły mocno kłują. Roślina nadaje się na szpalery. Niestety, starzejąc się, traci na urodzie. Gałęzie łatwo deformują się pod ciężarem śniegu, dlatego przed zimą krzewy należy oplatać żyłką lub sznurkiem.

Świerk kłujący (Picea pungens) 'Białobok'

Polska odmiana wyhodowana przed wojną przez Jana Białoboka. Nadal często rozmnażana. Powoli rosnące drzewo (10-15 cm rocznie) o stożkowatym pokroju. Gałęzie wyrastają od samej ziemi. Wiosenne przyrosty mają barwę kremową, później igły stają się srebrnoniebieskie. 'Białobok' ma umiarkowane wymagania glebowe, jest dość odporny na suszę.

Świerk kłujący (Picea pungens) 'Jan Byczkowski'

Odmiana wprowadzona do uprawy w ostatnich latach. Pokrój podobny do klasycznych świerków - drzewo przybiera formę szerokiego stożka. Rośnie nieco wolniej niż inne świerki (około 20 cm rocznie). Wiosną igły na nowo wyrastających pędach są kremowe. Barwa utrzymuje się przez cztery, sześć tygodni, później igły stają się srebrzystoniebieskie.

Czy wiesz, że...

Rośliny iglaste należą do podgromady roślin nagozalążkowych, których pierwsze gatunki powstawały w okresie dewonu, a więc ponad 350 mln lat temu. Przez prawie 150 mln lat rośliny nagozalążkowe dominowały na naszym globie, później (na przełomie jury i kredy) pojawiły się rośliny kwitnące (okrytozalążkowe). Obecnie rośliny nagozalążkowe mają swoich przedstawicieli na całym globie. Nie rosną jedynie na pustyniach Australii i w miejscach skutych wiecznym lodem. Najuboższa w gatunki i rodzaje roślin nagozalążkowych jest Europa. I to mimo że znaczne obszary naszego kontynentu pokrywają bory i lasy mieszane z udziałem drzew i krzewów iglastych.