Skorpion w domu, wąż w ogródku

Pan Adam Rosiński mieszka na warszawskiej Pradze-Południe. Kilka dni temu w jednym z pokoi znalazł... żywego skorpiona. - Syn odrabiał lekcje. Odwrócił się, bo jamniczka Mamba zaczęła okropnie szczekać. Nie wiem, skąd się u nas wziął skorpion. Być może uciekł jednemu z sąsiadów, a może ktoś niechcący przywiózł go z wakacji w walizce? - zastanawia się mężczyzna. Na szczęście jego kilkunastoletni syn, choć zszokowany, zareagował szybko: złapał pudełko po grze komputerowej i zabił pajęczaka. Pan Adam wezwał policję, przyjechał też ekopatrol straży miejskiej. - Popytali sąsiadów, obejrzeli martwe zwierzę i poszli. Mówili, że takie historie zdarzają się coraz częściej - relacjonuje.



Nic dziwnego. Tylko w Warszawie może być około 5 tys. hodowców pajęczaków, którzy mają przecież więcej niż jedną sztukę.

Podobna historia jakiś czas temu przydarzyła się Annie Sikorze, nauczycielce biologii z Łodzi: - Wyrzucałam śmieci, gdy zobaczyłam w zsypie dużego węża. To był pyton tygrysi - opowiada. Sąsiedzi chcieli zabić gada, ale pani Anna na to nie pozwoliła. - Zadzwoniłam na policję i do ZOO, przyjechali i zabrali węża.

Miłośników egzotycznych zwierząt przybywa. Ale bywa, że gdy pupil urośnie albo znudzi się właścicielom, ląduje w lesie lub w śmietniku. Tylko w Warszawie ekopatrol straży miejskiej złapał w ciągu minionego roku 63 egzotyczne gady i płazy, które nie wiadomo jak znalazły się na wolności. - W ubiegłą środę przy bramie cmentarza na ul. Wójcickiego leżał 5-metrowy pyton - mówi Jolanta Borysewicz z biura prasowego straży miejskiej. Strażnicy złapali też: trzy ptaszniki, dwa kraby lądowe, cztery węże zbożowe, dwie agamy, dwa legwany, jednego warana stepowego i 43 żółwie! Powodem ucieczek najczęściej jest niefrasobliwość właścicieli: - Nie domykają terrariów, a zwierzęta wychodzą - tłumaczy Borysewicz.

Na razie wolna amerykanka

W Polsce nie ma zakazu trzymania w domu węży, pająków czy innych egzotycznych zwierzaków. Jesienią ubiegłego roku weszła co prawda w życie nowelizacja ustawy o ochronie przyrody, wprowadzająca całkowity zakaz hodowli (poza ogrodami zoologicznymi) zwierząt niebezpiecznych dla ludzi, ale nic z niej nie wynika, bo Ministerstwo Środowiska nie wydało jeszcze stosownego rozporządzenia.

Jakiekolwiek ograniczenia w handlu egzotycznymi zwierzętami wprowadza tzw. konwencja waszyngtońska (znana jako CITES). To zbiór międzynarodowych przepisów o ochronie dziko żyjących zwierząt zagrożonych wyginięciem. Według przepisów każdy, kto sprzedaje lub kupuje zwierzę chronione konwencją, musi mieć certyfikat jego pochodzenia. - Inaczej grozi za to kara do pięciu lat więzienia - mówi Joanna Lazar, rzeczniczka częstochowskiej policji. Niestety, nielegalny handel i hodowla gatunków przyjęły (nie tylko w Polsce) tak niepokojące rozmiary, że Światowa Organizacja Celna ogłosiła rok 2009 rokiem CITES.

Jest lista, ale bez podpisu

Po kilku miesiącach konsultacji Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska stworzyła w końcu listę zakazanych gatunków. Dzieli ona zwierzęta na dwie kategorie. Do pierwszej grupy urzędnicy zaliczyli "najbardziej niebezpieczne gatunki, które z przyczyn naturalnej agresywności lub właściwości biologicznych mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi". Są tam śmiertelnie jadowite pajęczaki i węże, duże zwierzęta drapieżne i gatunki, co do których istnieją informacje o ich szczególnej agresywności. Gdy przepisy wejdą w życie, właściciele tych zwierząt będą musieli w ciągu 6 miesięcy oddać je za darmo do ZOO lub jednostki naukowej.

Tu pojawia się problem, bo ogrody zoologiczne już mają kłopoty z przyjmowaniem zwierząt. - Ludzie masowo podrzucają nam węże, żółwie. Ptaszników mamy mnóstwo. Na skorpiony jeszcze by się miejsce znalazło - mówiła pracownica warszawskiego ZOO.

Mniej niebezpieczne zwierzęta z drugiej kategorii będzie można hodować w domu, o ile zgodzą się na to urzędnicy z lokalnej (wojewódzkiej) ochrony środowiska. Będzie trzeba się do niej zgłosić po indywidualne pozwolenie.

Kiedy rozporządzenie o "gatunkach zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi" zostanie podpisane, nikt w Ministerstwie Środowiska nie potrafił nam odpowiedzieć. - Lista już jest, my swoje zrobiliśmy. Teraz potrzebny jest tylko podpis - twierdzi Monika Jakubiak z GDOŚ.

Środowisko terrarystów, w których przepisy uderzą najbardziej, twierdzi, że lista jest pełna absurdów. Jakich? Jadowite pająki znalazły się na niej w I kategorii tuż obok... bawołów i hipopotamów. Zła wiadomość również dla wielbicieli nosorożców, których też nie będzie można trzymać w domu. Ministerialni urzędnicy bardziej łaskawi okazali się dla mrówkojadów, żyraf i krokodyli kongijskich - jeśli zgodzi się na to lokalna dyrekcja ochrony środowiska, będzie można kupić takie zwierzątko.

Jakie gatunki znajdą się na liście

Kategoria I - gatunki lub grupy gatunków zwierząt najbardziej niebezpiecznych

L.p. Nazwa polska Nazwa łacińska

PAJĘCZAKI ARACHNIDA

PAJĄKI ARANEIDA

xx Ctenidae

1. xx - wszystkie gatunki Phoneutria spp.

xx Hexathelidae

2. xx - wszystkie gatunki Atrax spp.

xx Sicariidae

3. xx - wszystkie gatunki Loxosceles spp.

osmatnikowate Theridiidae

4. xx - wszystkie gatunki Latrodectus spp.

SKORPIONY SCORPIONES

5. xx - wszystkie gatunki Buthidae

GADY REPTILIA

ŁUSKONOŚNE SQUAMATA

JASZCZURKI LACERTILIA

waranowate Varanidae

6. waran z Komodo Varanus komodoensis

7. helodermowate - wszystkie gatunki Helodermatidae

WĘŻE SERPENTES

dusiciele Boidae

8. anakonda zielona Eunectes murinus

9. pyton siatkowany Python reticulatus

10. pyton skalny Python sebae

11. pyton ametystowy Morelia amethistina

12. żmijowate - wszystkie gatunki Viperidae

połozowate Colubridae

13. xx Boiga irregularis

14. boomslang Dispholidus typus

15. xx Rhabdophis subminiatus

16. xx Rhabdophis tigrinus

17. xx Elapomorphus lemniscatus

18. xx Philodryas olfersii

19. xx Tachymenis peruvianus

20. xx Xenodon severus

21. zdradnicowate - wszystkie gatunki Elapidae

22. grzechotnikowate - wszystkie gatunki Crotalidae

23. węże morskie - wszystkie gatunki Hydrophidae

24. żmije grzebiące - wszystkie gatunki Atractaspididae

25. KROKODYLOWE - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: CROCODYLIA

- kajmana okularowego Caiman crocodillus

- kajmana szerokopyskiego Caiman latirostris

- kajmana żakare Caiman yacare

- kajmana karłowatego Paleosuchus palpebrosus

- kajmana Schneidera Paleosuchus trigonatus

- krokodyla kongijskiego Osteolaemus tetraspis

- aligatora chińskiego Alligator sinensis

PTAKI AVES

26. kazuary - wszystkie gatunki Casuariidae

SSAKI MAMMALIA

NACZELNE PRIMATES

wyższe naczelne Haplorrhini

małpy szerokonose Platyrrhini

27. czepiakowate - wszystkie gatunki Atelidae

małpy wąskonose Catarrhini

zwierzokształtne Cercopithecoidea

28. makakowate - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Cercopithecidae

- gerez Colobinae spp.

- talapoin Miopithecus spp.

człekokształtne Hominoidea

29. gibonowate - wszystkie gatunki Hylobatidae

30. człowiekowate - wszystkie gatunki Hominidae

DRAPIEŻNE CARNIVORA

psowate Canidae

31. wilk Canis lupus

32. likaon Lycaon pictus

kotowate Felidae

33. xx - wszystkie gatunki Pantherinae

xx Felinae

34. gepard Acinonyx jubatus

35. jaguarundi Puma yaguarondi

36. kuguar Puma concolor

37. hienowate - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Hyaenidae

- protela Proteles cristatus

łasicowate Mustelidae

38. rosomak Gulo gulo

39. arirania, wydra olbrzymia Pteronura brasiliensis

40. ratel Mellivora capensis

41. niedźwiedziowate - wszystkie gatunki Ursidae

xx Eupleridae (1)

42. fossa Cryptoprocta ferox

43. płetwonogie - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Pinnipedia

- foki pstrej Phoca largha

- foki pospolitej Phoca vitulina

- foki szarej Halichoerus grypus

44. trąbowce - wszystkie gatunki Proboscidea

NIEPARZYSTOKOPYTNE PERISSODACTYLA

45. tapiry Tapiridae

46. nosorożce - wszystkie gatunki Rhinocerotidae

PARZYSTOKOPYTNE ARTIODACTYLA

47. wół piżmowy Ovibos moschatus

48. gaur Bos gaurus

49. bawół kafryjski Syncerus caffer

50. hipopotam nilowy Hippopotamus amphibious

51. hipopotam karłowaty Hexaprotodon liberiensis



KATEGORIA II - pozostałe gatunki lub grupy gatunków zwierząt niebezpiecznych, które z przyczyn naturalnej agresywności lub właściwości biologicznych mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi

L.p. Nazwa polska Nazwa łacińska

PAJĘCZAKI ARACHNIDA

SKORPIONY SCORPIONES

xx Liochelidae

1. xx - wszystkie gatunki Hemiscorpius spp.

xx Scorpionidae

2. xx - wszystkie gatunki Nebo spp.

xx Vaejovidae

3. xx - wszystkie gatunki Vaejovis spp.

xx Bothriuridae

GADY REPTILIA

ŁUSKONOŚNE SQUAMATA

WĘŻE SERPENTES

4. dusiciele (1) Boidae

KROKODYLOWE CROCODYLIA

5. kajman okularowy Caiman crocodillus

6. kajman szerokopyski Caiman latirostris

7. kajman żakare Caiman yacare

8. kajman karłowaty Paleosuchus palpebrosus

9. kajman Schneidera Paleosuchus trigonatus

10. krokodyl kongijski Osteolaemus tetraspis

11. aligator chiński Alligator sinensis

ŻÓŁWIE TESTUDINES

skorpuchowate Chelydridae

12. żółw jaszczurowaty Chelydra serpentina

13. żółw sępi Macroclemmys temmincki

SSAKI MAMMALIA

NACZELNE PRIMATES

wyższe naczelne Haplorrhini

małpy szerokonose Platyrrhini

14. płaksowate Cebidae

małpy wąskonose Catarrhini

zwierzokształtne Cercopithecoidea

makakowate Cercopithecidae

15. gerezy - wszystkie gatunki Colobinae spp.

16. talapoiny - wszystkie gatunki Miopithecus spp.

SZCZERBAKI XENARTHRA

17. mrówkojad olbrzymi, m. trójpalczasty Myrmecophaga tridactyla

DRAPIEŻNE CARNIVORA

psowate Canidae

18. cyjon Cuon alpinus

19. wilk grzywiasty Chrysocyon brachyurus

20. dingo Canis lupus dingo

kotowate Felidae

xx Felinae

21. ryś - wszystkie gatunki Lynx spp.

22. mormi, kot złoty azjatycki Catopuma temminckii

23. badia Catopuma badia

24. karakal Caracal caracal

25. NIEPARZYSTOKOPYTNE - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: PERISSODACTYLA

- tapirów Tapiridae

- nosorożców Rhinocerotidae

- osła domowego Equus asinus

- konia domowego Equus caballus

PARZYSTOKOPYTNE ARTIODACTYLA

26. pekari - wszystkie gatunki Tayassuidae

27. żyrafy - wszystkie gatunki Giraffidae

krętorogie Bovidae

xx Alcelaphinae

28. gnu - wszystkie gatunki Connochaetes spp.

29. bawolce - wszystkie gatunki Alcelaphus spp.

30. xx - wszystkie gatunki Damaliscus spp.

xx Bovinae

31. anoa Anoa depressicornis

32. banteng Bos javanicus

33. nilgau Boselaphus tragocamelus

34. eland Taurotragus oryx

xx Hippotraginae

35. oryks - wszystkie gatunki Oryx spp.

36. xx - wszystkie gatunki Hippotragus spp.

oraz

37. mieszańce gatunków zwierząt wymienionych w załącznikach nr 1 i 2

Masz temat dla reportera Metra? Pisz: metro@agora.pl