Grudnik (zygokaktus) - kwiat doniczkowy. Jak pielęgnować grudnik w domu ?

Kaktusy epifityczne - grudnik

Wiele lat temu pod nasze dachy trafiły kaktusy epifityczne, które przystosowały się do życia w lasach tropikalnych. Ich pędy stały się płaskie, podobne do liści, a ciernie zredukowane. Aby być bliżej światła, rośliny te osiadły na skałach i drzewach. Nie są jednak pasożytami - do życia wystarczają im resztki substancji organicznych zgromadzone w zagłębieniach, w których żyją, oraz woda z deszczu i mgły. Do kwitnienia potrzebują "wiatru we włosach" - świeżego, rześkiego powietrza. Odpowiada im też rozproszone światło przefiltrowane przez liście koron drzew. Bogactwo i zróżnicowanie ich gatunków jest przeogromne.

Na zdjęciu powyżej: Odpowiednio pielęgnowana szlumbergera czyli grudnik ma ładny, zwarty pokrój. Zdobią ją nie tylko kwiaty, ale też pączki kwiatostanowe, ładnie kontrastujące z zielenią liści

Rośliny, które najpiękniej wyglądają zimą

Grudnik - Epifilum 'Niagara'

Grudnik - kwiat

Grudnik rośnie tam na zboczach gór (zwykle na wysokości 1000-1300 m n.p.m.), czasami na drzewach, na terenach, gdzie nie ma mrozu. Kwitnie latem, gdy u nas jest wczesna zima. Potrafi się silnie rozgałęziać, tworząc formę krzewu, którego "gałązki" zwieszają się pod własnym ciężarem. Charakterystyczne krótkie, segmentowane pędy w zależności od gatunku są cylindryczne lub spłaszczone. Kwiaty szlumberger łatwo rozpoznać po wydłużonym, dwustronnie symetrycznym kształcie. Ich barwy są bardzo zróżnicowane - od purpury przez róż, czerwień, pomarańcz, żółć aż po biel. W sklepach dostępne są też mieszańce szlumberger o ciekawych, np. dwukolorowych kwiatach z pofałdowanymi brzegami płatków. By grudniki zakwitały w domu co roku, jesienią trzeba im zapewnić krótki dzień i chłód (do 12°C). W czasie tworzenia pąków nie wolno kaktusów przestawiać.

Na zdjęciu powyżej: Szlumbergera - grudnik, jest efektowną ozdobą mieszkania. Zakwita późną jesienią lub zimą. Kwiaty rozkwitają na jej członowatych pędach przez 4-8 tygodni.

Jak sprawić, by gwiazda betlejemska i kalanchoe ponownie zakwitły

Kwiaty grudnika

Wiosną, latem i jesienią zakwitają epikaktusy określane wspólną nazwą epifilum (Epiphyllum). Ta grupa roślin, powstała ze skrzyżowania kilku rodzajów kaktusów pochodzących z tropikalnych lasów Ameryki, tworzy kwiaty zróżnicowane barwą i kształtem; niektóre przypominają fajerwerki! Epikaktusy mogą być białe lub kolorowe, olbrzymie bądź miniaturowe, szeroko otwarte i z płatkami tworzącymi tubkę, niekiedy kielich czy tackę... Jedne kwitną tylko w nocy, inne również w dzień. Na przykład Epiphyllum crenatum otwiera pięknie pachnące kwiaty po zmierzchu, w naturze przywabiając zapylające je nietoperze. Podobnie selenicereusy o długich, wijących się, kwadratowych w przekroju pędach, wspinające się po pniach drzew za pomocą korzeni powietrznych. Ich nazwa wywodzi się od imienia greckiej bogini księżyca - Selene. Spośród nich najbardziej popularny jest Selenicereus grandiflorus, znany jako Królowa Jednej Nocy. Wspaniały kwiat tego kaktusa, pachnący i olbrzymi (o średnicy dochodzącej do 30 cm), żyje tylko jedną noc i umiera o poranku. Nieco mniejsze, choć równie piękne kwiaty, ma Selenicereus pteranthus, zwany Księżniczką Jednej Nocy.

Na zdjęciu powyżej: Selenicereus pteranthus - Księżniczka Jednej Nocy

Rośliny kwitnące zimą. Azalie, cyklameny, grudniki i gwiazdy betlejemskie

Grudnik - Epifilum 'Grand Rouge'

Inne kaktusy

Kwiaty innych epikaktusów, np. Disocactus, Heliocereus, otwierają się za dnia. To właśnie dzięki domieszce genów tych roślin możemy dziś cieszyć się odmianami kwitnącymi dłużej i nie tylko nocą. Do epikaktusów należą też hylocereusy. Wśród nich najsłynniejszy jest gatunek o jadalnych owocach - Hylocereus undatus, zwany smoczym owocem lub pitahają. Dziś uprawia się go masowo w Tajlandii, dzięki czemu jego owoce można kupić także w naszych marketach. Ten oryginalny kaktus nie nadaje się jednak do uprawy w mieszkaniach, gdyż bardzo silnie rośnie.

Na zdjęciu powyżej: Plantacja hylocereusa (Pitahaya) i jego jadalne owoce

Na zdjęciu powyżej: Epifilum 'Norwood' to kaktus o ciekawej kolorystyce - jego płatki są pomarańczowo-amarantowe

Grudnik - uprawa

Aby kaktusy epifityczne zdrowo rosły i co roku kwitły w naszych domach, trzeba im stworzyć warunki podobne do naturalnych. Miejsce powinno być oświetlone rozproszonym światłem. Latem rośliny lepiej czują się na zewnątrz, w pojemnikach podwieszonych pod daszkiem lub drzewem. Świeże powietrze stymuluje ich kwitnienie. Wnosimy je do wnętrza przed przymrozkami. Po sezonie kaktusom zapewniamy bardziej słoneczne stanowisko blisko okna - zimą optymalna temperatura to 15°C. Ograniczamy podlewanie (raz na 2 tygodnie), nie przejmując się, że roślina traci jędrny wygląd i marszczą się jej pędy. Lekka susza sprzyja tworzeniu się pąków kwiatowych. W lutym rozpoczynamy nawożenie roślin, by pomóc im w tworzeniu pąków kwiatowych. Można stosować specjalną odżywkę do kaktusów lub storczyków. W połowie lata robimy przerwę w nawożeniu (w najgorętszym okresie kaktusy przechodzą krótki okres spoczynku). Zaczynamy je dokarmiać w listopadzie.

Grudnik - rozmnażanie

Kaktusy epifityczne najłatwiej rozmnażać przez sadzonkowanie pędów (przynajmniej rocznych) odciętych od rośliny matecznej. Świeżo pozyskanej sadzonki nie sadzimy od razu, lecz odczekujemy kilka dni, by rany się zabliźniły (w przeciwnym razie będą "wrotami" dla bakterii i grzybów). Wówczas umieszczamy je w niedużej doniczce, w przepuszczalnym podłożu z dodatkiem piasku lub kamyków. Podlewamy oszczędnie, gdyż łatwo gniją.

Na zdjęciu powyżej: Autorka artykułu z jednym ze swych ulubieńców obsypanym dorodnymi kwiatami

Kaktusy - co warto wiedzieć

Powodem chorób kaktusów są przeważnie błędy w uprawie. Groźne jest przelanie korzeni - wówczas pędy gniją, pojawiają się na nich czarne plamy. Z kolei przesuszone okazy pokrywają się żółtymi przebarwieniami (szlumbergerom odpadają młode fragmenty pędów). Przemrożone rośliny są szkliste i miękkie, poparzone słońcem zaś pokrywają się szpecącym "korkiem".

Grudnik - opadają liście

Natomiast żółknięcie i opadanie liści to częsty objaw niedożywienia.

Na zdjęciu powyżej: Syn autorki prezentuje kwitnące epifilum 'Stern von Erlau' z hodowli mamy

Grudnik- przycinanie

Grudnik można ciąć o każdej porze roku gdy tylko roślina się zbyt rozrośnie. Obcięte pędy można wykorzystać jako sadzonki.