Choroby i szkodniki na owocach

Szara pleśń, zgnilizna, mączniak...

Agresorzy owoców i warzyw objawiają się w różnej postaci. Największe szkody czynią choroby wywołujące różnego rodzaju zgnilizny, np. szara pleśń, brunatna zgnilizna czy zaraza na pomidorach. Owoców nawet z małymi objawami zgnilizny nie powinniśmy spożywać, gdyż atakujące je grzyby wydzielają toksyny, które znajdują się w całym miękiszu i skórce. Przyczyną plam na owocach oraz ich deformacji może być wiele chorób, np. mączniak prawdziwy jabłoni, parch, antraknoza. Owoce są niszczone także przez szkodniki, np. owocówki i owocnice. W ochronie owoców bardzo ważne jest przestrzeganie okresów karencji (czasu między opryskiem a zbiorem). Dlatego przed zabiegiem należy się zapoznać ze wskazówkami na etykiecie środka ochrony.

Plamy wywołane przez parcha

Owoce drzew ziarnkowych i pestkowych są narażone na zakażenie parchem przez cały okres wegetacji. Parch atakuje jabłonie - w tym także ozdobne - oraz grusze, morele, brzoskwinie. Z krzewów ozdobnych - pigwowce i ogniki, a z warzyw - dyniowate. Początkowo na zawiązkach, a potem na owocach powstają ciemne skorkowaciałe plamy w postaci strupów. Owoce mogą być zdeformowane i mogą zbyt wcześnie opadać. Chorobie sprzyjają długotrwałe opady i ciepło. Rozwija się ona także na liściach.

Zwalczanie parcha

W przypadku drzew owocowych warto uprawiać odmiany odporne na tę chorobę, np. jabłonie 'Rubinola', 'Sawa', grusze 'Radana', 'Kosui'. Opryski wykonujemy przy deszczowej pogodzie. Wiosną stosujemy Syllit 65 WP lub Carpene 65 WP, latem skupiamy się na ochronie owoców, opryskując drzewa jednym z preparatów: Captan 80 WG, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Captan 50 WP, Dithane Neo Tec 75 WG. Krzewy ozdobne opryskujemy w okresie przewlekłych opadów, stosując Syllit 65 WP, Carpene 65 WP lub Captan 50 WP. Warzywa dyniowate opryskujemy w okresie kwitnienia, a także gdy owoce już dojrzewają, w czasie długotrwałych opadów. Stosujemy Dithane Neo Tec 75 WG.

Na zdjęciu powyżej: Objawy parcha na owocu dyni

Antraknoza orzecha włoskiego

Na zielonych okrywach owocowych powstają brunatnoszare, lekko zagłębione plamy. Silnie porażone owoce gniją i opadają. Choroba jest szczególnie groźna wiosną, w okresie obfitych opadów. Występuje także na liściach i młodych pędach.

Zwalczanie antraknozy

Pierwsze opryski wykonujemy na początku maja, a dalsze podczas długotrwałych opadów, stosując środki miedziowe, np. Miedzian 50 WG.

Robaczywe owoce - owocówka

Te szkodniki największe zagrożenie stanowią dla jabłek, gruszek i śliwek. Na skórce jabłka i gruszki widoczne są brązowe odchody żerującej wewnątrz różowej gąsienicy owocówki jabłkóweczki. Podobne gąsienice owocówki śliwkóweczki żerują w śliwkach.

Zwalczanie owocówki

Stosujemy pułapki feromonowe. Gąsienice wyłapujemy na opaski z papieru falistego założone na pień drzewa od połowy maja do końca sierpnia. Pierwsze pokolenie owocówki jabłkóweczki zwalczamy w połowie maja, opryskując drzewa środkiem Calypso 480 SC, a drugie - pod koniec czerwca, stosując Decis Ogród 015 EW lub Karate Zeon 050 CS. Pierwsze pokolenie owocówki śliwkówecz-ki zwalczamy pod koniec maja, stosując Calypso 480 SC, Decis Ogród 015 EW lub Karate Zeon 050 CS, a drugie na przełomie lipca i sierpnia (Calypso 480 SC).

Na zdjęciu powyżej: Larwa owocówki jabłkóweczki na jabłku

Chrząszcze w maju składają jaja w owocach leszczyny. W łupinie orzecha widać mały okrągły otworek. W środku miąższ jest wyjedzony przez żółtobiałe larwy. Orzechy przedwcześnie opadają.

Zwalczanie słonkowca orzechowca

Robaczywe orzechy trzeba zbierać i palić, a leszczynę opryskać 2 razy preparatem Decis Ogród 015 EW - po raz pierwszy w połowie maja, a potem znowu po 14 dniach.

Na zdjęciu powyżej: Objawy żerowania słonkowca orzechowca na orzechu laskowym

To najczęstsza choroba pomidorów. Jej rozwojowi sprzyjają chłód i wilgoć. Na niedojrzałych owocach widać początkowo brunatne plamy, następnie całe pomidory gniją.

Zwalczanie zarazy ziemniaka

Najlepiej uprawiać odmiany odporne na zarazę, jak np. 'Jaga'. Porażone rośliny trzeba opryskać, stosując jeden z preparatów: Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG lub Timorex Gold 24 EC. Środki te zwalczają też inne choroby pomidorów: antarknozę i alternariozę. Przed wysadzeniem rozsady warto ją wzmocnić Septovitalem 200 SL.

Na zdjęciu powyżej: Zaraza ziemniaka na pomidorze

Szara pleśń

Atakuje głównie pomidory, paprykę, fasolę, truskawki, maliny, winogrona oraz jabłka. Najpierw powstają na nich brunatne plamy, potem owoce gniją i pokrywają się szarym nalotem.

Zwalczanie szarej pleśni

Niszczymy porażone części. Pierwsze opryski wykonujemy na początku kwitnienia, dalsze podczas opadów deszczu. Truskawki opryskujemy, stosując Polyversum WP, Teldor 500 SC lub Switch 62,5 WG i obcinamy liście 2 tygodnie po zbiorze. Pozostałe rośliny opryskujemy środkami: Teldor 500 SC, Rovral Aquaflo 500 SC, Switch 62,5 WG lub Polyversum WP.

Na zdjęciu powyżej: Szara pleśń na truskawce

Brunatna zgnilizna owoców

Występuje na drzewach pestkowych (np. śliwach i wiśniach) i ziarnkowych (jabłoniach, gruszach). Gnilne plamy stopniowo obejmują całe owoce, które następnie opadają lub pozostają na drzewie w postaci tzw. mumii. Rozwojowi choroby sprzyjają długotrwałe opady i uszkodzenia owoców.

Zwalczanie brunatnej zgnilizny owoców

Zbieramy i niszczymy mumie i chore owoce, zwalczamy uszkadzające je szkodniki. Drzewa owocowe opryskujemy kilkakrotnie (tuż przed kwitnieniem i w czasie wzrostu zawiązków), stosując Topsin M 500 SC.

Na zdjęciu powyżej: Brunatna zgnilizna na owocach śliwy, widoczne skupiska zarodników.

Ordzawienie i blizny - owocnice

Wewnątrz młodych zawiązków jabłek oraz pod skórką żerują białoszare larwy owocnicy, które niszczą gniazda nasienne. Zawiązki opadają lub na ich skórce powstają skorkowaciałe blizny. Jedna larwa tego szkodnika może uszkodzić do pięciu zawiązków.

Zwalczanie owocnic

Tuż po kwitnieniu, w okresie opadania płatków kwiatowych wykonujemy opryski preparatem Calypso 480 EC.

Na zdjęciu powyżej: Skorowaciała blizna po owocnicy na jabłku

Ordzawienie i blizny - mączniak prawdziwy

Mączniak prawdziwy na jabłoni poraża nie tylko liście (pokrywając je białym nalotem), ale i owoce. Na chorych jabłkach widać tzw. ordzawienia.

Zwalczanie mączniaka prawdziwego

Najlepiej uprawiać odmiany odporne, np. 'Free Redstar', 'Elise', 'Oliwka Żółta'. Wczesną wiosną wycinamy pędy z mączystym nalotem na liściach, a w okresie wegetacji wykonujemy opryski preparatem Nimrod 250 EC lub jednym z siarkowych, np. Siarkol Extra 80 WP.

Na zdjęciu powyżej: Objawy mączniaka prawdziwego - ordzawienia na jabłku