Magnolie - ogród botaniczny Polskiej Akademii Nauk w Powsinie
Kolekcja roślin może być nie mniej wyjątkowa niż zbiór dzieł sztuki. Szczególnie gdy dotyczy to magnolii - roślin pięknych i z bardzo długą historią. Wiele imponujących okazów zgromadził ogród botaniczny Polskiej Akademii Nauk w podwarszawskim Powsinie.
Większość magnolii wyróżniają bardzo okazałe kwiaty. Wyjątkowo efektowne są u gatunków kwitnących przed rozwojem liści. Te piękne krzewy (rzadziej drzewa) występują głównie w Azji oraz w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej. W cieplejszym klimacie ich liście bywają zimozielone. Rodzaj Magnolia liczy kilkadziesiąt milionów lat. Świadczą o tym trzeciorzędowe skamieliny.
W Polsce
Do lat 90. XX w. magnolie były u nas rzadko spotykane. Na nieliczne okazy można było trafić w dawnych ogrodach dworskich, głównie na zachodzie kraju i na terenie dawnej Galicji.
W 1974 r. powołano do życia Ogród Botaniczny PAN w Powsinie. Jego twórcą i pierwszym dyrektorem był Bogusław Molski. Ogród działał pod patronatem prof. Szczepana Pieniążka, który był pierwszym przewodniczącym jego Rady Naukowej. W 1977 r. zaczęto tu tworzyć kolekcję magnolii. Jej zaczątkiem były magnolie japońskie (Magnolia kobus), które Ogród otrzymał z Arboretum w Rogowie i z Zakładu Dendrologii SGGW w Warszawie.
W Szkółkach Zakładu Doświadczalnego PAN w Kórniku kupiono pierwsze krzewy magnolii wielkokwiatowych Soulange'a (Magnolia soulangeana) - 'Alba Superba', 'Amabilis', 'Alexandrina', 'Lennei' i 'Speciosa' oraz krzewy czarnej odmiany magnolii purpurowej (Magnolia liliflora 'Nigra'), magnolii gwiaździstej (Magnolia stellata) i jej odmiany 'Rosea' o różowych kwiatach, a także magnolii wierzbolistnej (Magnolia salicifolia). Szkółki w Kórniku jako jedyne w tamtych latach w Polsce rozmnażały magnolie na większą skalę. Ich wieloletnim kierownikiem był świetny fachowiec Jan Król, który do perfekcji opracował produkcję podkładek magnolii oraz ich szczepienie na przystawkę boczną, a także pielęgnację młodych szczepionych roślin.
Kolekcja się rozrasta
W 1983 r. z Arnold Arboretum w Stanach Zjednoczonych pozyskano dużo nasion magnolii japońskiej, gwiaździstej, drzewiastej (Magnolia acuminata), Magnolia cylindrica, i magnolii 'Merrill'. Z siewek magnolii gwiaździstej uzyskano szereg selektów o oryginalnych kwiatach i pokroju. W latach następnych powiększano kolekcję drogą zakupu roślin w najlepszych polskich szkółkach oraz wymiany nasion z ogrodami botanicznymi i arboretami z różnych krajów. W 2005 r. było już w Ogrodzie około 70 gatunków i odmian. Wśród nich - prawdziwe rarytasy: żółto-kwiatowe 'Yellow Bird' i 'Elizabeth', magnolie Soulange'a 'Galaxy' (jej kwiaty, na zewnątrz purpurowe, wewnątrz niemal białe, mają średnicę nawet 25 cm) i 'Royal Crown' (średnica jej ciemnopurpurowych kwiatów dochodzi do 30 cm).
Nieprzebrane skarby
Na tle innych polskich kolekcji magnolii powsińska jest wyjątkowo bogata. W czasie kwitnienia feeria barw, różnorodność kształtów i zapach kwiatów wzbudzają zachwyt tysięcy gości odwiedzających ogród.
Najliczniej reprezentowane są magnolie gwiaździsta i japońska (oraz ich mieszańce), ponieważ są to gatunki odporne na mrozy i niezwykle zróżnicowane. Jest też w Ogrodzie wiele odmian magnolii Soulange'a (niektóre ponadtrzydziestoletnie). Dzięki dużej liczbie okazów łatwo zaobserwować wielką różnorodność rodzaju Magnolia. Są to zarówno stosunkowo małe krzewy (np. magnolia gwiaździsta o wysokości 5-6 m), jak i duże drzewa (np. magnolia japońska dorastająca do 20-25 m czy drzewiasta dorastająca do 30 m). Na uwagę zasługują także gatunki zakwitające po rozwoju liści, np. pochodząca z Azji magnolia Siebolda (Magnolia sieboldii) czy magnolia Thompsona (Magnolia ×thompsoniana).
Polecamy również:
W Polsce
Do lat 90. XX w. magnolie były u nas rzadko spotykane. Na nieliczne okazy można było trafić w dawnych ogrodach dworskich, głównie na zachodzie kraju i na terenie dawnej Galicji.
W 1974 r. powołano do życia Ogród Botaniczny PAN w Powsinie. Jego twórcą i pierwszym dyrektorem był Bogusław Molski. Ogród działał pod patronatem prof. Szczepana Pieniążka, który był pierwszym przewodniczącym jego Rady Naukowej. W 1977 r. zaczęto tu tworzyć kolekcję magnolii. Jej zaczątkiem były magnolie japońskie (Magnolia kobus), które Ogród otrzymał z Arboretum w Rogowie i z Zakładu Dendrologii SGGW w Warszawie.
W Szkółkach Zakładu Doświadczalnego PAN w Kórniku kupiono pierwsze krzewy magnolii wielkokwiatowych Soulange'a (Magnolia soulangeana) - 'Alba Superba', 'Amabilis', 'Alexandrina', 'Lennei' i 'Speciosa' oraz krzewy czarnej odmiany magnolii purpurowej (Magnolia liliflora 'Nigra'), magnolii gwiaździstej (Magnolia stellata) i jej odmiany 'Rosea' o różowych kwiatach, a także magnolii wierzbolistnej (Magnolia salicifolia). Szkółki w Kórniku jako jedyne w tamtych latach w Polsce rozmnażały magnolie na większą skalę. Ich wieloletnim kierownikiem był świetny fachowiec Jan Król, który do perfekcji opracował produkcję podkładek magnolii oraz ich szczepienie na przystawkę boczną, a także pielęgnację młodych szczepionych roślin.
Kolekcja się rozrasta
W 1983 r. z Arnold Arboretum w Stanach Zjednoczonych pozyskano dużo nasion magnolii japońskiej, gwiaździstej, drzewiastej (Magnolia acuminata), Magnolia cylindrica, i magnolii 'Merrill'. Z siewek magnolii gwiaździstej uzyskano szereg selektów o oryginalnych kwiatach i pokroju. W latach następnych powiększano kolekcję drogą zakupu roślin w najlepszych polskich szkółkach oraz wymiany nasion z ogrodami botanicznymi i arboretami z różnych krajów. W 2005 r. było już w Ogrodzie około 70 gatunków i odmian. Wśród nich - prawdziwe rarytasy: żółto-kwiatowe 'Yellow Bird' i 'Elizabeth', magnolie Soulange'a 'Galaxy' (jej kwiaty, na zewnątrz purpurowe, wewnątrz niemal białe, mają średnicę nawet 25 cm) i 'Royal Crown' (średnica jej ciemnopurpurowych kwiatów dochodzi do 30 cm).
Nieprzebrane skarby
Na tle innych polskich kolekcji magnolii powsińska jest wyjątkowo bogata. W czasie kwitnienia feeria barw, różnorodność kształtów i zapach kwiatów wzbudzają zachwyt tysięcy gości odwiedzających ogród.
Najliczniej reprezentowane są magnolie gwiaździsta i japońska (oraz ich mieszańce), ponieważ są to gatunki odporne na mrozy i niezwykle zróżnicowane. Jest też w Ogrodzie wiele odmian magnolii Soulange'a (niektóre ponadtrzydziestoletnie). Dzięki dużej liczbie okazów łatwo zaobserwować wielką różnorodność rodzaju Magnolia. Są to zarówno stosunkowo małe krzewy (np. magnolia gwiaździsta o wysokości 5-6 m), jak i duże drzewa (np. magnolia japońska dorastająca do 20-25 m czy drzewiasta dorastająca do 30 m). Na uwagę zasługują także gatunki zakwitające po rozwoju liści, np. pochodząca z Azji magnolia Siebolda (Magnolia sieboldii) czy magnolia Thompsona (Magnolia ×thompsoniana).
Polecamy również:
Magnolie - krucha uroda i orientalny wdzięk
Skomentuj:
Magnolie - ogród botaniczny Polskiej Akademii Nauk w Powsinie