Trzmieliny [Odmiany]

Trzmielina

Na naszych rabatach zadomowiła się przede wszystkim trzmielina Fortune'a. Nie ma się czemu dziwić - w punktach sprzedaży jej wzorzyste liście łatwo wpadają w oko i kuszą nawet początkujących ogrodników. Lecz świat trzmielin (Euonymus) nie kończy się na tym gatunku. Godne uwagi są też inne, które zbierają równie dobre recenzje za oryginalne owoce, dekoracyjną korę czy ciekawy pokrój. Trzmieliny to bowiem wyjątkowo uniwersalne krzewy - można je wykorzystać w ogrodzie na wiele sposobów.

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina europejska 'Albus' (E. europaeus) wyróżnia się biało-pomarańczowymi owocami

Królowe jesieni

Gatunki trzmielin o liściach opadających na zimę to najczęściej kilkumetrowe krzewy o wzniesionych gałęziach. Przez większość sezonu stapiają się z zielenią innych roślin. Czas ich triumfu nadchodzi jesienią. We wrześniu dojrzewają owoce - arcydzieło natury. Mają kształt torebek o średnicy ok. 2 cm i intensywną czerwoną lub różową barwę. Z ich wnętrza wyłaniają się czarne nasiona przysłonięte pomarańczową osnówką. Możemy je podziwiać u naszych krajowych gatunków: trzmieliny pospolitej (E. europaeus) i brodawkowatej (E. verrucosus), ale największe tworzy trzmielina wielkoowocowa (E. latifolius), u której osiągąją one 2-2,5 cm. W październiku liś- cie tych krzewów przebarwiają się pięknie na różowo lub czerwono. To zjawisko jest szczególnie efektowne u trzmieliny oskrzydlonej 'Compactus' - odmiany o kształcie spłaszczonej kuli.

Niektóre z trzmielin mogą zadziwiać także zimą. Po opadnięciu liści widoczne stają się pędy, które u trzmieliny oskrzydlonej, a także u korkowej (E. phellomanus), ozdobione są wyrostkami przypominającymi listewki.

Na zdjęciu powyżej: Liście trzmieliny wielkoskrzydłej (Euonymus macropetalus) przebarwiają się jesienią na różowo i czerwono. Jej owocki są duże, ozdobione skrzydełkami

Zawsze kolorow

Do ogrodu chętnie wybieramy rośliny o liściach trwałych przez cały rok, takie jak trzmielina Fortune'a (E. fortunei), zwana też pnącą. Krzew ten występuje w wielu odmianach różniących się siłą wzrostu i zabarwieniem mięsistych liści. Długie pędy płożą się po ziemi i tworzą zwarty dywan. Jego wysokość uzależniona jest od siły wzrostu bocznych pędów, które wznoszą się na 20-40 cm. Roślina ta może zadarniać zarówno miejsca słoneczne, jak i cieniste. Nadaje się także do umacniania skarp.

Najwyższe z odmian trzmieliny Fortune'a (dorastające nawet do 80 cm) - 'Canadale Gold oraz 'Variegata'- są krzewami o luźnej budowie.

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina wielkoowocowa (E. latifolius) osiąga 5-7 m, słynie z dużych (2,5 cm) owoców

Trzmielina Fortune'a

Trzmielina Fortune'a ozdobi parkan, a także drzewo o nagim pniu, po którym powędruje na wysokość 2-3 m. Dużym powodzeniem cieszą się jej formy zaszczepione na pniu, z koroną w kształcie kuli. Również zimozielona trzmielina niska (E. nanus) tworzy jesienią urodziwe owoce, które różowią się na delikatnych pędach pokrytych wąskimi liśćmi. Roślina ma lekki pokrój i dorasta do ok. 1 m. Trzmielina japońska (E. japonicum) także ma trwałe, mięsiste liście, ale u nas może zdobić ogród tylko latem.

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina fortune'a 'Radicans' sadzona jest jako roślina okrywowa, ale wspina się też po pniach drzew

Na zdjęciu powyżej: Odmiany trzmieliny Fortune'a

1. 'Emerald'n Gold' płoży się po ziemi i wspina po drzewach.

2. 'Silver Queen' ma krzewiasty pokrój.

3. 'Interbowl' tworzy czasem zupełnie żółte przyrosty.

4. 'Gold Spot' jest efektowna dzięki liściom o żółtych środkach.

5. 'Harlequin' - jej liście mają biało-zielony wzorek.

Niewiele im potrzeba

Gatunki, które tracą liście na zimę, lubią miejsca słoneczne oraz trochę zacienione. Gatunkom zimozielonym zapewniamy osłonę przed silnym słońcem. Większość trzmielin lubi gleby bogate w próchnicę i składniki mineralne, a przy tym lekko wilgotne. Zwłaszcza dla trzmieliny Fortune'a warto zadbać o jakość podłoża, mieszając je z kompostem i wzbogacając w torf.

Owoce i nasiona trzmieliny mogą się wydawać jadalne, tymczasem są silnie trujące. Pod żadnym pozorem nie wolno ich jeść, trzeba również uważać, żeby nie brały ich do ust dzieci.

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina oskrzydlona 'Compactus' (E.alatus)o zwartej płaskiej koronie jesienią czerwienieje

Czy wiesz, że...

Trzmielina europejska znosi zimy bez szwanku. Natomiast odmiany trzmieliny Fortune'a mogą przemarzać do granicy śniegu.

Na zdjęciu powyżej: To efektowne drzewko uformowane z trzmieliny Fortune'a dzięki częstemu strzyżeniu

Fot. Paweł Słomczyński/Agencja Gazeta

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina Fortune'a 'Emerald'n Gold' posadzona w żywopłocie z berberysem o purpurowych liściach

Jak je zdobyć i rozmnożyć

Sadzonki trzmielin można kupić w centrach ogrodniczych, a także na portalach, m.in.: sadzonki.abc24.pl, zielonyogrod-24pl, a także iglaki24.pl, ogrod.kroton.pl, e-clematis.com.

Ceny sadzonek wahają się zależnie od odmiany i wielkości. Małe jednoroczne kosztują 4-9 zł/szt., kilkuletnie 10-40 zł, okazy szczepione na pniu 50-75 zł.

Trzmieliny zimozielone (Fortune?a i niską) rozmnażamy z sadzonek pędowych w sierpniu. Do jesieni powinny wypuścić korzenie. Wówczas przesadzamy je do doniczek, które na zimę zagłębiamy w gruncie i przykrywamy gałązkami iglaków. Te same gatunki można rozmnażać też przez odrosty.

Trzmieliny tracące liście na zimę (np. europejską) otrzymujemy z nasion wysiewanych we wrześniu na zagonek. Można też robić z nich sadzonki.

Na zdjęciu powyżej: Trzmielina Fortune'a (E. fortunei) w dwóch odmianach gra tu rolę ozdoby płotu