Ciekawe odmiany ciemierników

Ciemierniki ożywiają ogród zimą

Dzięki roślinom takim jak ciemierniki ogród żyje także poza sezonem. Jeśli posadzimy je w sąsiedztwie innych zimozielonych bylin o podobnych wymaganiach, powstanie rabata efektowna cały rok.

Dobrym towarzystwem dla ciemierników są wcześnie kwitnąca przylaszczka, kopytnik, runianka, barwinek. Podobnie jak ciemiernik, rośliny te najlepiej rosną w półcieniu i razem mogą tworzyć kompozycje atrakcyjne także zimą oraz na przedwiośniu. Najlepiej umieścić je pod drzewami i grupami krzewów, od ich południowej strony, gdzie cień nie jest zbyt głęboki.

W bezpośrednim sąsiedztwie odmian ciemierników, które mają dość zwarty pokrój i ciemnozielone liście, warto również sadzić delikatne i lekkie paprocie, takie jak nerecznica (narecznica) czy adiantum, a wokół nich przebiśniegi i śnieżyce.

Krzewami, przy których uroda ciemierników zostanie dostrzeżona, są kwitnące w podobnym czasie oczary, leszczyny, wawrzynek wilczełyko. Gdy posadzimy je we w tym samym zakątku, wiosna zawita tu bardzo wcześnie.

Ciemierniki zimą

Dekoracyjne, stale zielone liście i skromne wymagania - już to wystarczy, by zaliczyć ciemiernik (Helleborus) do roślin wyjątkowych. Jeszcze niezwyklejsze jest to, że może rozwijać pąki zimą.

Dokładna data tego wydarzenia jest z reguły niespodzianką, bo w dużym stopniu zależy od pogody. Gdy temperatura jesienią długo utrzymuje się powyżej zera, kwiaty ciemiernika (głównie białego) podziwiamy już w grudniu. A jeśli zima jest mroźna i śnieżna, następuje to dopiero po roztopach - w lutym lub w marcu, wraz z pierwszą falą dodatnich temperatur.

Niebanalna uroda

Kwiaty ciemierników są niezwykle okazałe (mają średnicę 4-7 cm), a do tego utrzymują się kilka miesięcy. Ich największą ozdobą są barwne działki kielicha (a nie płatki, jak to bywa u większości roślin), które dodatkowo zmieniają kolor - stopniowo zielenieją lub różowieją.

Pośrodku kwiatów zawiązują się i dojrzewają owoce, co trwa często jeszcze do kwietnia lub maja. Kwiaty ostatecznie zasychają, gdy z owoców wysypią się dojrzałe nasiona.

Najbardziej popularny u nas gatunek, ciemiernik biały (Helleborus niger), kwitnie właśnie na biało - łacińska nazwa niger, czyli czarny, odnosi się do korzeni. Dużą popularność zdobyły ostatnio mieszańce ciemiernika wschodniego z innymi gatunkami, zwracające uwagę różnorodnością odcieni kwiatów (białych, różowych, fioletowych, zielonych) i zdobiących je drobnych wzorków. Rośliny te tworzą przysadziste kępy, osiągając wysokość 20-30 cm.

Z kolei ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus) zaciekawia oryginalną budową - roślina przybiera kształt piramidy o wysokości 50-60 cm, ma dłoniaste, silnie powcinane liście i tworzy dzwonkowate zielonkawe kwiaty, nieco mniejsze niż u innych ciemierników.

Wymienione gatunki, jak również ciemiernik zielony, niebieskawy, korsykański i wschodni, można u nas uprawiać w ogrodzie, licząc się jednak z ryzykiem przemarznięcia liści i pędów podczas ostrych zim. Jeżeli tak się stanie, rośliny zazwyczaj odradzają się ze śpiących oczek.

CIEMIERNIK CZERWONAWY (H. purpurascens) tworzy kępy o wysokości ok. 50 cm. Kwitnie od lutego do kwietnia.

Za najbardziej odporny uchodzi ciemiernik czerwonawy (H. purpurascens). Występuje naturalnie w Bieszczadach. Jako gatunku objętego ochroną prawną nie wolno go wykopywać ze stanowisk naturalnych, można go jednak kupić, podobnie jak inne ciemierniki, w centrach ogrodniczych i przez internet.

Ciemiernik ozdobi mieszkanie

Kwitnący ciemiernik biały i jego barwne mieszańce już od grudnia sprzedawane są w doniczkach z przeznaczeniem do dekoracji wnętrz. Zwyczaj ten przyszedł do nas z Zachodu, gdzie roślina ta nazywana jest różą Bożego Narodzenia. W domu wymaga lekko wilgotnego podłoża i chłodnego miejsca. Jeśli zapewnimy jej takie warunki, będzie kwitła dłużej.

MIESZANIEC 'PAINTED DOUBLES'

Ciemiernik uprawa

Stanowisko: Powinno być lekko ocienione, np. gałęziami drzew lub krzewów liściastych.

Gleba: Najlepsza jest ziemia próchniczna z dodatkiem gliny, o odczynie obojętnym. Przed posadzeniem roślin przekopujemy ją głęboko i dodajemy dobrze rozłożony kompost.

W przypadku ziemi zbyt ciężkiej i wilgotnej pod rośliny podsypujemy grubą warstwę drenażu.

Sadzenie: Rośliny kupione w pojemnikach można przesadzać do gruntu przez cały okres wegetacji. Starsze, dobrze ukorzenione okazy nie lubią przesadzania, a ich korzenie są wrażliwe na uszkodzenia.

Pielęgnacja: Kiedy rośliny przekwitną, ścinamy zaschnięte części. Wycinamy również pędy nagięte do ziemi i połamane przez śnieg.

Rozmnażanie: Ciemierniki można rozmnażać z nasion. Wysiewamy je zaraz po tym, gdy dojrzeją (od czerwca do sierpnia) do doniczek, które na zimę zagłębiamy w ziemi. Siewki wyrosną następnej wiosny. Pielęgnujemy je w doniczkach przez następne dwa sezony, po czym sadzimy na rabacie. Zakwitną po 1-2 latach.

Ciemierniki (Helleborus) należą do rodziny jaskrowatych. Występują w środkowej i południowo-zachodniej Europie, na Kaukazie i w Chinach. Oprócz ok. 20 gatunków rosnących w naturze w sprzedaży są mieszańce. Można je kupić m.in. na portalach: ismena.olsztyn.pl, szkolka-przytok.pl, kwietnik.com.pl, w cenie od 7 zł do ponad 30 zł.

Jeśli po kwitnieniu nie wytniemy łodyg, ciemierniki zawiążą owoce, w których dojrzeją nasiona. Niezebrane wysieją się same w ogrodzie. Siewki możemy przesadzić, dopóki są młode. Zakwitną po kilku latach, gdy podrosną i dojrzeją do zawiązania pąków. Kwiaty siewek mogą mieć różne barwy, zależnie od tego, z jakich "rodziców" powstały nasiona.

MIESZANIEC 'BALLERINA RUFFLES'

Zimowa dekoracja mieszkania

Zdjęcie powyżej: NA PARAPECIE, pod którym nie grzeje kaloryfer, ciemiernik kupiony w doniczce może kwitnąć kilka tygodni.

Pożytki z ciemiernika

Ciemiernik purpurowy oraz kaukaski uważane są za rośliny lecznicze. Dawniej w medycynie ludowej stosowano je w chorobach serca, do oczyszczania organizmu i obniżania wagi ciała. Odradzamy jednak samodzielne próby sporządzania i zażywania jakichkolwiek preparatów z tych roślin, bo wszystkie ich części zawierają silne substancje trujące. Także z gotowych środków mających w składzie wyciągi z ciemiernika należy korzystać tylko pod kontrolą lekarza.

MIESZANIEC 'BLUE LADY'