Chrząszcz - szkodnik w ogrodzie

U mnie z ogrodowych chrabąszczy najczęściej występuje ogrodnica niszczylistka, ale też nielicznie. Wystarczy podczas słonecznej pogody strząsnąć ją z krzewów róży na płachtę. Kilka lat temu przed zakładaniem trawnika zauważyłam drutowce. Wyłapałam je na pułapki z marchwi (kilka zakopałam w glebie, a potem usunęłam wraz z larwami).

Sąsiadka zwalcza larwy chrząszczy, opryskując liście wywarem z żywokostu. Pocięte ziele (1 kg), zebrane na początku kwitnienia, zalewa 5 l wody i moczy przez 12 godzin, a potem gotuje przez godzinę. Przecedza i ostudzonym wywarem opryskuje rośliny.

Chrząszcze w Polsce

Znamy 32 współcześnie żyjących rzędów owadów, 25 występuje w Polsce. Liczba gatunków na świecie jest szacowana na 1 000 000. W Polsce - około 30 000 gatunków w świecie owadów.

Chrząszcze stanowią dużą grupę szkodników roślin. Łatwo odróżnić je od innych owadów. Chrząszcze przechodzą całkowitą metamorfozę – ich larwy nie przypominają postaci dorosłej, a przed osiągnięciem stadium dorosłego osobnika muszą przejść przez stadium poczwarki. Ich przednie skrzydła - pokrywy - są mocne i twarde. Mogą być gładkie, z bruzdami lub wyrostkami. Tylne skrzydła są błoniaste i schowane pod pokrywami. Chrząszcze mają zwykle kolor szary, brązowy lub czarny, ale można spotkać i takie w odcieniach czerwieni, metalicznej zieleni, purpurze bądź fiolecie.

Jelonek rogacz występuje w Europie. To bardzo rzadki chrząszcz, spotykany w dąbrowach. Osiaga długość ciała 7,5 cm, zatem znacznie mniej niż światowi rekordziści.

Chrząszcze - rozmnażanie

Chrząszcze przechodzą tzw. przeobrażenie zupełne. Samice składają jaja w złożach lub pojedynczo w różnych miejscach:

• żukowate, sprężykowate i opuchlaki - w ziemi;
• stonkowate - na liściach, kwieciaki - w pąkach,
• strąkowce - w strąkach,
• tutkarz gałązkowiec - w młodych pędach.

Po tygodniu lub kilku (zależnie od gatunku) z jaj wylęgają się larwy zupełnie niepodobne do owadów dorosłych. U większości chrząszczy mają kolor białoszary, są beznogie, często pałąkowato wygięte (np. opuchlaki) lub z trzema parami nóg (pędraki chrabąszczy). Dojrzewanie larw przebiega różnie. U stonkowatych trwa zaledwie kilka tygodni, a u żukowatych i sprężykowatych aż 3-4 lata i larwy przez cały ten okres żyją w glebie. Z dojrzewającej larwy formuje się poczwarka, a z niej dorosły owad. Chrząszcze zimują w glebie w różnych stadiach rozwojowych, a także jako dorosłe owady w spękaniach kory i w resztkach roślin. Z kryjówek wychodzą stopniowo przez długi czas, najwcześniej na początku kwietnia (kwieciak jabłkowiec), a najpóźniej w końcu maja (słonkowiec).Chrząszcze najliczniej występują w czerwcu. Samice są bardzo płodne.

Jedna samica osiewnika może złożyć do 100 jaj, chrabąszcza -150, poskrzypki - około 300, strąkowca i opuchlaka - 500, a stonki nawet 3000! Dlatego owady te stanowią duże zagrożenie dla roślin.

Chrząszcze ŻUKOWATE

• Chrząszcz ogrodnica niszczylistka,
• Chrząszcz guniak czerwczyk,
• Chrabąszcz majowy.

Objawy żerowania: Dorosłe owady wygryzają zatokowe dziury na brzegu liści albo kwiatów; larwy zjadają korzenie. Uszkodzone rośliny zamierają. Darń
na trawniku miejscami zasycha.
Podatne: Warzywa, byliny, krzewy liściaste, trawnik.
Zwalczanie: Usuwamy chwasty. Ziemię głęboko przekopujemy i tak pozostawiamy przez zimę. W okresie żerowania chrząszczy, tj. od maja do sierpnia, po stwierdzeniu pierwszych uszkodzeń opryskujemy rośliny, stosując Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC lub Karate Zeon 050 CS. Chrabąszcze i guniaka najlepiej zwalczać wieczorem, kiedy zaczynają żerować. Ogrodnica najaktywniejsza jest w południe i w tym czasie łatwo strząsnąć ją na płachtę. Larwy żyjące w glebie niszczymy, stosując biopreparaty oparte na nicieniach, np. Larvanem.

Chrząszcze RYJKOWCOWATE

• Chrząszcze kwieciaki - jabłkowiec,
• Chrząszcz malinowiec i gruszowiec,
• Chrząszcze opuchlaki - truskawkowiec, liliowiec,
• Chrząszcze tutkarz gałązkowiec.

Objawy: Kwieciaki - pąki, w których żerują larwy, nie rozwijają się, są brunatne i zasychają, co prowadzi do obniżenia plonów. Tutkarz - chrząszcze wczesną wiosną zjadają pąki i składają jaja w młodych pędach, gdzie larwy drążą korytarze. Latem chrząszcze ogryzają pędy, powodując ich zasychanie.
Opuchlaki - chrząszcze wygryzają brzegi liści, a larwy korzenie.
Podatne: Grusza, jabłoń, malina, truskawka, pięciornik,
leszczyna, gatunki iglaste, ligustr, trzmielina, różanecznik.
Zwalczanie: Kwieciaki - w okresie pękania pąków rośliny opryskujemy preparatem Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC
lub Karate Zeon 050 CS. Opuchlaki zwalczamy jak żukowate.

Chrząszcze STONKOWATE

• Chrząszcze Poskrzypki - cebulowa i liliowa,
• Chrząszcze pchełki - czarna i smużkowata, stonka.

Objawy żerowania: Poskrzypki żerują na liściach i kwiatach, wygryzając duże otwory. Pchełki niszczą liście i np. młode rzodkiewki.
Podatne: Poskrzypki - cebula, lilia, szparag. Pchełki - rzodkiewka i inne kapustne
oraz kosaciec. Stonka - ziemniaki, pomidory.
Zwalczanie: Poskrzypki - w okresie wylotu chrząszczy (V-VII) opryski: Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC lub Karate Zeon 050 CS.
Pchełki zwalczamy Decisem Ogród 015 EW (warzywa opryskujemy tuż po wzejściu).

Chrząszcze SPRĘŻYKOWATE

• Chrząszcz Osiewnik rolowiec.

Objawy żerowania: Podgryzione korzenie i wyżarty środek szyjki korzeniowej. Opanowane rośliny zamierają. Niekiedy osiewniki żerują w kwiatach krzewów i drzew owocowych.
Podatne: Warzywa, rośliny cebulowe, truskawki.
Zwalczanie: W maju wylatują chrząszcze zimujące w glebie. Wówczas zwalczamy je, stosując Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. Larwy zwane drutowcami zwalczamy w glebie, stosując przynęty: marchew, przekrojone ziemniaki, zakopane w ziemi na głębokość 3-5 cm. Zgromadzone szkodniki niszczymy.

Chrząszcze STRĄKOWCOWATE

• Chrząszcze Strąkowce - grochowy, fasolowy i bobowy.

Objawy żerowania: W nasionach widać okrągłe otworki, a wewnątrz chrząszcze.
Podatne: Bób, fasola, groch.
Zwalczanie: Wysiewamy tylko zdrowe nasiona. Chrząszcze giną w niskiej temperaturze - nasiona przed wysiewem warto włożyć na 2-3 tygodnie do lodówki. Profilaktycznie na początku zawiązywania strąków można wykonać opryski preparatem Decis Ogród 015 EW lub Karate Zeon 050 CS. Uwaga: Nasiona przechowujemy w temp. poniżej 15°C, by owady się nie rozwijały.