Pierwsze owoce. Maliny, truskawki, czereśnie, poziomki

Wreszcie rozpoczął się sezon na krajowe owoce. W czerwcu królują truskawki i czereśnie, ale możemy też zajadać się poziomkami i pierwszymi wiśniami. Warto też pokusić się o uprawę świdośliwy i jagody kamczackiej, bo w sklepach tych owoców raczej nie uświadczymy.
Pierwsze owoce są bardzo soczyste. Najlepiej smakują na surowo, ale są też doskonałym dodatkiem do ciast i deserów. Z robieniem przetworów poczekajmy jednak na ich późniejsze, bardziej „mięsiste” odmiany.
Pamiętajmy również, że przed posadzeniem drzewa owocowego warto się upewnić, czy jest ono samopłodne, tzn. czy zawiązuje owoce po zapyleniu własnym pyłkiem. Odmiana obcopylna bowiem będzie obficie plonowała jedynie wówczas, gdy w pobliżu rośnie inna jego odmiana kwitnąca w podobnym czasie.

Truskawka

Truskawka (Fragaria ananassa) raczy nas wiosną najbardziej okazałymi owocami. Mogą one osiągać długość nawet 6 cm. Pierwsze zbierane są już w końcu maja – np. odmian ‘Hokent‘ i ‘Kent‘ – szczególnie polecanych do ogródków i niewymagających ochrony chemicznej. Równie odporna jest odmiana ‘Elkat‘, której krzaczki doskonale plonują nawet przez 6 lat. Większość odmian ma krótki okres owocowania, tylko tzw. truskawki pnące (inaczej wiszące) zawiązują owoce aż do przymrozków. Jednak jednorazowo zbiera się ich niewiele.

Poziomka

Poziomka (Fragaria vesca) ma ogrodowe odmiany o większych (do 1,5 cm), choć mniej wonnych owocach od tych zbieranych na leśnych polanach. Poziomki ogrodowe pierwszy raz owocują w czerwcu i ponownie od sierpnia aż do jesieni. Najbardziej popularne są nietworzące rozłogów wysokoplenne odmiany ‘Rugia‘ oraz ‘Baron Solemacher‘.

Jagoda kamczacka

Jagoda kamczacka (Lonicera edulis) to krzew o wysokości 1 m. W kwietniu rozwija żółte kwiaty, a po 4 tygodniach dojrzewają jego owoce (łatwo opadają na ziemię), w smaku podobne do czarnych jagód. Pomagają leczyć infekcje gardła, biegunki i choroby dróg moczowych. Odmiany tej jagody są obcopłodne. ‘Czarna‘ tworzy duże owoce (do 1 cm), które mocno trzymają się gałązek.

Świdośliwa

Świdośliwa (Amelanchier) jest krzewem lub niedużym drzewem. Zakwita w maju, a po miesiącu dojrzewają jej owoce. U odmian deserowych są tak słodkie jak borówki wysokiej, choć mniej soczyste. Dzięki przeciwutleniaczom działają antynowotworowo i przeciwstarzeniowo. Odmiany odporne na mróz to: ‘Honeywood‘, ‘Parkhill‘, ‘Prince William‘ i ‘Smoky‘.

Czereśnia

Czereśnia (Prunus avium) dawniej tworzyła okazałe drzewa, ale obecnie odmiany szczepione na karłowych podkładkach osiągają dużo mniejsze rozmiary. Ze względu na wysoką zawartość potasu jej owoce zaleca się osobom cierpiącym na reumatyzm, choroby nerek i serca. Najwcześniej owocuje obcopłodna odmiana ‘Burłat‘, a nieco później kolejne, m.in. samopłodne ‘Newstar‘ i ‘Sunburst’. Niestety, słodkie czereśnie są bardzo lubiane przez ptaki i trudno je przed nimi upilnować.

Wiśnia

Wiśnia (Prunus cerasus) zwykle plonuje w lipcu, tylko ‘Gubińska Czerecha‘ obdarowuje nas owocami już w trzeciej dekadzie czerwca. Owoce wiśni zawierają pektyny, witaminy (głównie wit. C), kwas foliowy, miedź i żelazo.
One również m.in. wspomagają pracę serca i ochraniają nas przed nowotworami. Wiśnie sokówki można mnożyć przez odrosty korzeniowe, natomiast szlachetne odmiany o większych (do 3,5 cm) owocach – przez szczepienie.

Tajniki pielęgnacji

Czereśnia: lubi żyzną, wilgotną, gliniasto-piaszczystą glebę, o pH 6,7-7,1. W zimniejszych rejonach kraju unikajmy sadzenia jej w miejscach o ekspozycji południowej. Większość odmian jest obcopłodna.
Wiśnia: choć ma podobne potrzeby co czereśnia, jest od niej mniej wymagająca, nie lubi tylko nadmiaru wilgoci w glebie. Większość odmian jest samopłodna.
Truskawka: dobrze rośnie w przewiewnej, lekko wilgotnej i lekko kwaśnej glebie, w słonecznych miejscach. Zwykle obficie plonuje przez 3-4 lata.
Poziomka: może rosnąć w słońcu i w półcieniu, na lekkiej glebie o kwaśnym odczynie.
Świdośliwa: odpowiadają jej słoneczne i półcieniste miejsca oraz lekko wilgotna ziemia. Jest samopłodna.
Jagoda kamczacka: potrzebuje dużo słońca, ale zadowala się przeciętną glebą, jest odporna na mróz i choroby. Jest obcopłodna.

Czy wiesz, że...

Poziomki i truskawki, choć różnią się smakiem i aromatem, mają podobne właściwości. Oczyszczają organizm, uelastyczniają naczynia włosowate, pomagają przy anemii, schorzeniach nerek i pęcherza, miażdżycy i reumatyzmie. Jako maseczki polecane są dla każdej cery. Ale owoce te mają także wadę – są silnie uczulające, zwłaszcza dla dzieci.

To ważne!

Za wcześnie zerwane wiśnie i czereśnie później już nie dojrzewają, a truskawki i poziomki, choć się zaczerwienią, znacznie tracą na smaku. Ze zbiorem nie należy się więc spieszyć. Owoce myjemy dopiero tuż przed jedzeniem.