Jagoda kamczacka. Wytrzymały krzew. Uprawa jagody kamczackiej w ogrodzie i na działce

Jagoda kamczacka to inaczej suchodrzew

Jagoda kamczacka gatunki jadalne

• Najważniejsze to suchodrzew błękitny, inaczej siny (Lonicera caerulea)
• i jego krewniacy - suchodrzew jadalny (L. caerulea var. edulis)
• i suchodrzew kamczacki (L. caerulea var. kamtschatica).

Uprawne odmiany o smakowitych owocach wywodzą się od wyżej wymienionych gatunków lub są ich mieszańcami i znane są pod popularną nazwą jagody kamczackiej.

Odmiany jagody kamczackiej

Jagoda z Kamczatki na zachód

Pierwsze wzmianki o jagodzie znajdujemy w literaturze rosyjskiej z końca XVII wieku. Kolejne to blisko sto lat późniejsze zapiski etnografa i badacza przyrody Kraszennikowa, który w swojej pracy o półwyspie Kamczatka wspomina o spożywaniu jagód lonicery przez lokalnych osadników. W pierwszej połowie XIX wieku rozważano możliwości uprawy rośliny w północnej Rosji, lecz dopiero wiek XX przyniósł jej popularność. Plantacje zaczęły powstawać w europejskiej części Rosji i na Białorusi. W Polsce jagodę kamczacką znają głównie działkowicze, lecz zwiększające się zapotrzebowanie na uprawy ekologiczne sprawia, że i u nas zaczynają powstawać, niewielkie na razie, plantacje produkcyjne suchodrzewu błękitnego. Jagodę kamczacką uprawia się tradycyjnie w Rosji, Chinach, Japonii. Sprzyja jej także klimat północnej Europy. Ostatnio podejmowane są próby introdukowania gatunku w USA.

Jagoda kamczacka encyklopedia roślin

Jagoda gatunki

Gatunki suchodrzewów błękitnych różnią się od siebie pokrojem krzewów, wyglądem liści i owoców oraz terminem kwitnienia i dojrzewania jagód. Najwcześniej - już w kwietniu - zakwita suchodrzew jadalny. W dobrych warunkach rozrasta się szybko, dając co roku ponadpółmetrowe przyrosty. Dorosłe okazy miewają 1,5-2 m wysokości. Krzewy składają się zwykle z kilkunastu gałęzi, z których w starszym wieku łuszczy się długimi płatami brązowoszara kora. System korzeniowy jest rozgałęziony i płytki (50-80 cm), dlatego roślina wymaga podlewania w czasie długotrwałej suszy.

Kuzynka opisanych wyżej gatunków, jagoda kamczacka, to roślina długowieczna - dożywa nawet 35 lat, corocznie owocując. Oprócz tego, że pożyteczna, jest również piękna. Ozdobny charakter nadaje jej piękne zielone ulistnienie, kremowe kwiaty, wydłużone, zwisające granatowe owoce i bordowe jednoroczne pędy z charakterystycznymi przylistkami.

Jagoda kamczacka - sadzenie

Żeby mieć dorodne owoce, należy wysadzić obok siebie przynajmniej dwie odmiany jagody kamczackiej kwitnące w tym samym czasie. Przy takim krzyżowym zapyleniu pojedyncze owoce są większe i dłużej utrzymują się na krzewie.

Kiedy owocuje jagoda kamczacka

Jagoda kamczacka owocuje już późną wiosną, na krótko przed pierwszymi zbiorami truskawek (suchodrzew jadalny - pod koniec maja, a kamczacki - na początku czerwca). Ciemnoniebieskie jagody o wadze 0,8-2 g, z mocnym woskowym nalotem, mają smak słodko-kwaśny z domieszką goryczki. Zależnie od gatunku i odmiany mają różne kształty - bywają beczułkowate, wydłużone lub zaostrzone. Kwiaty i jagody formują się na pędach jednorocznych (wytworzonych w roku poprzedzającym owocowanie). Rośliny owocują po raz pierwszy już po dwóch, trzech latach. Z dorosłego krzewu zbiera się od 2 do 6 kg owoców - zbiory przeprowadza się kilka razy w sezonie, w zależności od pogody.

Jagoda kamczacka uprawa

Jagoda kamczacka może rosnąć nawet w rejonach o surowym klimacie. Jej pędy wytrzymują srogie mrozy (nawet do -45 st. C), a kwiaty i zawiązki znoszą przymrozki wiosenne do -8 st. C.

Rośliny najlepiej rosną i owocują na stanowiskach słonecznych. Lubią gleby średnio zwięzłe, żyzne, piaszczysto-gliniaste, o odczynie od lekko kwaśnego do zasadowego (pH 5,5-7).

W przeciwieństwie do borówki amerykańskiej pod uprawę jagody kamczackiej nie trzeba zakwaszać podłoża. Gleby mniej żyzne warto natomiast wzbogacić dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem w ilości 10-15 kg na roślinę.

Jagoda kamczacka sadzonki

Zazwyczaj krzewy sadzi się w odstępach 1,2-1,5 m, a rozmieszczając je gęściej, można tworzyć z nich naturalne żywopłoty. Roślina dzięki swoim rozmiarom nadaje się nawet do małych ogródków.

Jagoda kamczacka cięcie

Pielęgnacja jagody kamczackiej nie jest trudna, gdyż w pierwszych 5-6 latach uprawy naturalnie zagęszczające się krzewy nie wymagają co roku cięcia formującego. Wystarcza wtedy coroczne cięcie sanitarne - usuwanie pędów uszkodzonych. Nadmiar pędów wycinamy dopiero w latach następnych. Cięcie odmładzające potrzebne jest zwykle po 10 latach. Rośliny na ogół nie chorują, więc nie trzeba ich opryskiwać.

Jagoda kamczacka choroby

Bardzo rzadko, np. w okresie długotrwałych deszczów, zdarzają się choroby grzybowe liści, które zwalcza się preparatami siarkowymi stosowanymi w uprawach ekologicznych. Warto jednak osłonić siatką dojrzewające krzewy przed ptakami.

Jagoda kamczacka owoce właściwości

Owoce jagody kamczackiej były znane od dawna w medycynie ludowej - ich spożywanie wzmacnia naczynia krwionośne, hamuje krwotoki i obniża ciśnienie. Używano ich również w dolegliwościach żołądkowych i niestrawności. Wywar z liści i kwiatów stosowano jako dezynfekującą i antyseptyczną płukankę, m.in. w chorobach gardła. W pełni wybarwione, dojrzałe owoce są cennym źródłem substancji biologicznie czynnych. Świeże zawierają antocyjany (nawet do 1400 mg/100 g), flawonoidy (140 mg/100 g) i polifenole, przy czym przetwory zachowują nawet do 80 proc. tych związków. Te właśnie substancje chemiczne są aktywnymi przeciwutleniaczami pomocnymi w walce z chorobami nowotworowymi i opóźniającymi procesy starzenia - jagoda kamczacka ma ich dużo więcej niż borówka amerykańska i jagoda leśna. Odkryto również, że jej błękitne jagody odtruwają organizm ludzki z metali ciężkich i leków.

Każdy, kto chciałby długo zachować dobrą kondycję i młodość, powinien jeść jak najwięcej tych jagód. Dobre są na surowo, w sałatkach owocowych, lodach, ciastach, pierogach. Można też sporządzić z nich konfitury, dżemy, soki, suszyć je jak rodzynki i mrozić. Kwaskowaty smak jagód powoduje, że dobrze komponują się z innymi owocami, np. słodkimi malinami czy łagodną w smaku świdośliwą. Przebojem jest oczywiście nalewka z owoców jagody kamczackiej. Tradycyjnie zalewa się je alkoholem dla wydobycia pełni aromatu, po 6 tygodniach zlewa wyciąg, a owoce zasypuje cukrem, który wydobywa z nich resztę cennych substancji. Po następnych 6 tygodniach zlewa się płyn znad owoców i łączy się oba roztwory w celu uzyskania właściwej nalewki.