Róża bożonarodzeniowa, róża zimowa to ciemiernik

Niewiele roślin rozwija kwiaty zimą. Do tej elitarnej grupy należy ciemiernik biały. Jego kwiaty mają średnicę 6-10 cm, wyraźnie bieleją na tle ciemnych zimotrwałych liści o dłoniastym kształcie. Roślina osiąga około 30 cm wysokości.

Jeżeli jesień się przedłuża i do Gwiazdki nie ma mrozów, pęd kwiatowy rośnie, a pąki rozchylają się już w grudniu. Takie zjawisko zachodzi często w cieplejszych krajach Europy i w zachodnich rejonach Polski.

Jeśli natomiast mróz ściśnie dość wcześnie, ciemiernik biały wstrzymuje się z kwitnieniem do stycznia, a czasem aż do marca, kiedy to śnieg zaczyna topnieć, a temperatura oscyluje wokół zera.

 

Ciemiernik biały zawdzięcza swą polską nazwę barwie kwiatów, w których ozdobne wcale nie są płatki, lecz rozrośnięte działki kielicha. Zachowują one swą urodę przez kilka miesięcy, stanowiąc osłonę dla dojrzewających nasion. W tym czasie potrafią zmieniać zabarwienie - trochę różowieją, potem zielenieją. Zasychają dopiero wtedy, gdy dojrzeją nasiona.

Łacińska nazwa Helleborus niger oznacza ciemiernik czarny - odnosi się ona jednak do barwy korzeni.

Gatunek ten występuje naturalnie w Alpach, Apeninach i Karpatach Wschodnich. W naszych ogrodach można uprawiać zarówno ciemiernik biały, jak i pochodzące od niego odmiany. Są one w dużym stopniu odporne na mróz. Podczas ciężkich zim mogą przemarzać ich części nadziemne, ale zazwyczaj rośliny na wiosnę odradzają się z pąków śpiących.

Ciemiernik biały i inne gatunki nadają się na rabaty o charakterze naturalistycznym. Dobrze wyglądają z funkiami i zimozielonymi krzewinkami: runianką i barwinkiem. Można je też łączyć z krzewami iglastymi, zwłaszcza kolorowymi.

Zarówno ciemiernik biały, jak i jego odmiany hodowlane często uprawiane są w doniczkach. Ogrodnicy przygotowują kwitnące egzemplarze specjalnie na czas Bożego Narodzenia. W kwiaciarniach sprzedawane są w świątecznie udekorowanych pojemnikach, czasami w kompozycjach z golterią o czerwonych owocach i bluszczem. Ta tradycja przyszła z Zachodu, ale i u nas zaczyna się przyjmować.

 

Miejsce: Ciemierniki najlepiej rosną w lekko zacienionym miejscu. Można je też sadzić w głębszym cieniu, jednak tam słabiej kwitną.

Podłoże: Najlepsza jest przeciętna gleba ogrodowa o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym (pH 6-7). Jeżeli pH jest za niskie, pod rośliny warto podsypać trochę gruzu wapiennego. Ziemia nie może być zbyt ciężka i podmokła ani zupełnie piaszczysta. Aby ciemierniki dobrze kwitły, warto dodać do podłoża porcję kompostu.

Nawożenie: Przeprowadzamy je raz w roku, gdy pojawiają się młode przyrosty. Stosujemy wieloskładnikową odżywkę dla roślin ogrodowych.

 

Ciemierniki najlepiej znoszą oczywiście łagodne zimy i wtedy kwitną w "programowym czasie". W przypadku bezśnieżnej, ale ostrej zimy mogą przemarznąć części nadziemne. Gdy więc zapowiadane są duże spadki temperatury, ziemię wokół roślin obsypujemy korą lub liśćmi, a pędy okrywamy gałązkami iglaków.

Kwitnące okazy czasem przysypuje śnieg. Zbyt gruba jego warstwa przygina łodygi i kwiaty do ziemi. Warto więc przywiązać pędy do palików jeszcze jesienią.

Czy wiesz, że...

...ciemierniki występują w Europie i i Azji. Polski gatunek - ciemiernik purpurowy - rośnie w Bieszczadach i objęty jest ochroną prawną.