Ciemierniki - zimowe kwiaty. Wiosna zimą się zaczyna
Choć do wiosny jeszcze daleko, w kwiaciarniach i sklepach ogrodniczych widać pierwsze jej zwiastuny. Wielobarwne kwiaty ciemierników intrygują i budzą podziw, zwłaszcza że kwitną, zanim przyroda na dobre obudzi się z zimowego snu
Ciemierniki (Helleborus) to rośliny ogrodowe, jednak ze względu na wyjątkowo piękne kwiaty - podobnie jak tulipany, hiacynty, narcyzy czy pierwiosnki - coraz częściej trafiają na nasze domowe parapety, żeby umilać nam czas w oczekiwaniu na nadejście wiosny.
Pośród wiosennych bylin wyróżniają się połączeniem eleganckich różnobarwnych kwiatów i dekoracyjnych zimozielonych liści. Zakwitają niekiedy już w lutym. Ich kwiaty są niezwykle trwałe i mogą zdobić rośliny nawet kilka miesięcy. Dzięki specjalnej budowie doskonale znoszą mróz i kapryśną pogodę przedwiośnia. Kolorowe płatki ciemiernika to w rzeczywistości skórzaste, przekształcone działki kielicha, podczas gdy właściwe płatki są znacznie skrócone i pełnią funkcję miodników wytwarzających nektar.
Róża Bożego Narodzenia Najpopularniejszym gatunkiem pośród bylin sprzedawanych wczesną wiosną jest ciemiernik biały (Helleborus niger). Podczas łagodnej zimy może zakwitnąć już nawet w okolicach Bożego Narodzenia. Jest bardzo lubiany w Wielkiej Brytanii, gdzie nosi nazwę Róży Bożego Narodzenia (ang. Christmas Rose) i należy do najczęściej wykorzystywanych świątecznych motywów. Ciemiernik biały występuje naturalnie w górach środkowej i południowej Europy. Tworzy niskie kępy ciemnozielonych skórzastych i mocno podzielonych liści, pod którymi pojawiają się śnieżnobiałe, z zewnątrz lekko zazielenione kwiaty. Na uwagę zasługuje również wywodzący się z Kaukazu ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) o zielonawo-białych kwiatach, misternie ozdobionych purpurowymi kropkami. Wywodzące się od tego gatunku ogrodowe mieszańce określane jako ciemiernik ogrodowy (Helleborus x hybridus) zachwycają szeroką, wyrafinowaną paletą kolorystyczną. Oprócz białych i kremowych spotyka się odmiany o kwiatach intensywnie żółtych, różowych, czerwonych, śliwkowych lub ciemnofioletowych z metalicznym połyskiem, aż do odcienia bliskiego czerni. Kwiaty rozwijają się między okazałymi, dłoniastymi liśćmi. Pokaźne rozmiary (50-100 cm) osiągają egzotycznie wyglądające gatunki - ciemiernik korsykański (Helleborus argutifolius) i podobny do niego ciemiernik błękitnawy (Helleborus lividus) z Majorki. Mają zielonkawe, liczne (do 30 na jednej łodydze!) kwiaty wyrastające na szczytach silnych, wyprostowanych łodyg oraz ciemnozielone, skórzaste, trójklapowe liście o mocno piłkowanych brzegach. Ciemierniki te wyglądem nieco przypominają niskie krzewy. Blisko spokrewniony z nimi Helleborus x ericsmithii, choć niższy, wyróżnia się wyjątkowo pięknymi biało-morelowymi kwiatami ukazującymi się ponad metalicznie połyskującymi, niebieskawymi liśćmi.
Zima na parapecie W centrach ogrodniczych i kwiaciarniach coraz częściej w środku zimy kupić można ciemierniki w donicach. Są sprowadzane zwykle z Holandii lub Hiszpanii. Umieszczamy je w domu z dala od kaloryfera, w miejscu możliwie jasnym i chłodnym. W takich warunkach dłużej będziemy mogli się cieszyć ich urodą. Podlewamy je regularnie, tak by ziemia pozostawała stale umiarkowanie wilgotna (nie mokra). W suchych pomieszczeniach należy zraszać liście roślin.
Ciemierników nie można trzymać w mieszkaniu zbyt długo, gdyż wkrótce zaczną wypuszczać liście, które w domowych warunkach będą zbyt wybujałe. Jeśli chcemy uprawiać ciemierniki dalej, po kwitnieniu, gdy na dworze zrobi się już ciepło (5-10°C) posadźmy je w ogrodzie. Aby się zaaklimatyzowały, przez pierwszy tydzień trzeba trzymać je pod osłoną z fizeliny lub sosnowych gałązek. Jeżeli nadal jest mroźno, lepiej przechować ciemierniki w donicach, w możliwie chłodnym miejscu w domu, np. na werandzie, parapecie okna w zimnej piwnicy, w garażu, wiatrołapie. Kiedy temperatura na zewnątrz jest dodatnia, możemy rośliny hartować - ustawiamy je w ciągu dnia w osłoniętym miejscu na zewnątrz, na przykład na tarasie lub pod ścianą domu.
W półcieniu i wilgoci Ciemiernikom odpowiadają gleby przepuszczalne, lecz zasobne w próchnicę, stale umiarkowanie wilgotnej, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Ziemię warto wzbogacić dużą porcją liściowego kompostu, a dodatkowo dla utrzymania wilgoci okryć warstwą ściółki z butwiejących liści lub przekompostowanej kory. Długowieczne gatunki tworzące kępy, jak ciemiernik wschodni i ogrodowy, najlepiej rozwijają się w cieniu lub miejscach półcienistych, chociaż przy odpowiednio wilgotnym podłożu zniosą również większe nasłonecznienie. Gatunki egzotyczne o wyniosłych, 50-100-centymetrowych pędach, takie jak ciemiernik korsykański i błękitnawy, wolą pełne słońce. Pozostałe ciemierniki najlepiej będą się czuły w towarzystwie niskich krzewów albo pośród bylin, które nieco ocienią je podczas letnich upałów. Ciemiernik biały, korsykański i błękitnawy są raczej krótkowieczne - żyją cztery, pięć lat. Nowe okazy otrzymujemy z nasion. Natomiast ciemiernik wschodni i jego mieszańce tworzące kępy (do 50 cm) są roślinami długowiecznymi, możemy je mnożyć i przez podział, i przez wysiew nasion.
Pośród wiosennych bylin wyróżniają się połączeniem eleganckich różnobarwnych kwiatów i dekoracyjnych zimozielonych liści. Zakwitają niekiedy już w lutym. Ich kwiaty są niezwykle trwałe i mogą zdobić rośliny nawet kilka miesięcy. Dzięki specjalnej budowie doskonale znoszą mróz i kapryśną pogodę przedwiośnia. Kolorowe płatki ciemiernika to w rzeczywistości skórzaste, przekształcone działki kielicha, podczas gdy właściwe płatki są znacznie skrócone i pełnią funkcję miodników wytwarzających nektar.
Róża Bożego Narodzenia Najpopularniejszym gatunkiem pośród bylin sprzedawanych wczesną wiosną jest ciemiernik biały (Helleborus niger). Podczas łagodnej zimy może zakwitnąć już nawet w okolicach Bożego Narodzenia. Jest bardzo lubiany w Wielkiej Brytanii, gdzie nosi nazwę Róży Bożego Narodzenia (ang. Christmas Rose) i należy do najczęściej wykorzystywanych świątecznych motywów. Ciemiernik biały występuje naturalnie w górach środkowej i południowej Europy. Tworzy niskie kępy ciemnozielonych skórzastych i mocno podzielonych liści, pod którymi pojawiają się śnieżnobiałe, z zewnątrz lekko zazielenione kwiaty. Na uwagę zasługuje również wywodzący się z Kaukazu ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) o zielonawo-białych kwiatach, misternie ozdobionych purpurowymi kropkami. Wywodzące się od tego gatunku ogrodowe mieszańce określane jako ciemiernik ogrodowy (Helleborus x hybridus) zachwycają szeroką, wyrafinowaną paletą kolorystyczną. Oprócz białych i kremowych spotyka się odmiany o kwiatach intensywnie żółtych, różowych, czerwonych, śliwkowych lub ciemnofioletowych z metalicznym połyskiem, aż do odcienia bliskiego czerni. Kwiaty rozwijają się między okazałymi, dłoniastymi liśćmi. Pokaźne rozmiary (50-100 cm) osiągają egzotycznie wyglądające gatunki - ciemiernik korsykański (Helleborus argutifolius) i podobny do niego ciemiernik błękitnawy (Helleborus lividus) z Majorki. Mają zielonkawe, liczne (do 30 na jednej łodydze!) kwiaty wyrastające na szczytach silnych, wyprostowanych łodyg oraz ciemnozielone, skórzaste, trójklapowe liście o mocno piłkowanych brzegach. Ciemierniki te wyglądem nieco przypominają niskie krzewy. Blisko spokrewniony z nimi Helleborus x ericsmithii, choć niższy, wyróżnia się wyjątkowo pięknymi biało-morelowymi kwiatami ukazującymi się ponad metalicznie połyskującymi, niebieskawymi liśćmi.
Zima na parapecie W centrach ogrodniczych i kwiaciarniach coraz częściej w środku zimy kupić można ciemierniki w donicach. Są sprowadzane zwykle z Holandii lub Hiszpanii. Umieszczamy je w domu z dala od kaloryfera, w miejscu możliwie jasnym i chłodnym. W takich warunkach dłużej będziemy mogli się cieszyć ich urodą. Podlewamy je regularnie, tak by ziemia pozostawała stale umiarkowanie wilgotna (nie mokra). W suchych pomieszczeniach należy zraszać liście roślin.
Ciemierników nie można trzymać w mieszkaniu zbyt długo, gdyż wkrótce zaczną wypuszczać liście, które w domowych warunkach będą zbyt wybujałe. Jeśli chcemy uprawiać ciemierniki dalej, po kwitnieniu, gdy na dworze zrobi się już ciepło (5-10°C) posadźmy je w ogrodzie. Aby się zaaklimatyzowały, przez pierwszy tydzień trzeba trzymać je pod osłoną z fizeliny lub sosnowych gałązek. Jeżeli nadal jest mroźno, lepiej przechować ciemierniki w donicach, w możliwie chłodnym miejscu w domu, np. na werandzie, parapecie okna w zimnej piwnicy, w garażu, wiatrołapie. Kiedy temperatura na zewnątrz jest dodatnia, możemy rośliny hartować - ustawiamy je w ciągu dnia w osłoniętym miejscu na zewnątrz, na przykład na tarasie lub pod ścianą domu.
W półcieniu i wilgoci Ciemiernikom odpowiadają gleby przepuszczalne, lecz zasobne w próchnicę, stale umiarkowanie wilgotnej, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Ziemię warto wzbogacić dużą porcją liściowego kompostu, a dodatkowo dla utrzymania wilgoci okryć warstwą ściółki z butwiejących liści lub przekompostowanej kory. Długowieczne gatunki tworzące kępy, jak ciemiernik wschodni i ogrodowy, najlepiej rozwijają się w cieniu lub miejscach półcienistych, chociaż przy odpowiednio wilgotnym podłożu zniosą również większe nasłonecznienie. Gatunki egzotyczne o wyniosłych, 50-100-centymetrowych pędach, takie jak ciemiernik korsykański i błękitnawy, wolą pełne słońce. Pozostałe ciemierniki najlepiej będą się czuły w towarzystwie niskich krzewów albo pośród bylin, które nieco ocienią je podczas letnich upałów. Ciemiernik biały, korsykański i błękitnawy są raczej krótkowieczne - żyją cztery, pięć lat. Nowe okazy otrzymujemy z nasion. Natomiast ciemiernik wschodni i jego mieszańce tworzące kępy (do 50 cm) są roślinami długowiecznymi, możemy je mnożyć i przez podział, i przez wysiew nasion.
- Więcej o:
- donice z kwiatami
- wiosna
