Gruszka melonowa

Pepino - inaczej psianka pepino (Solanum muricatum), nazywana także gruszką melonową, pochodzi z Ameryki Południowej i należy do rodziny psiankowatych, podobnie jak ziemniak, pomidor, papryka czy oberżyna. Uprawiane jest w strefie pogórzy Andów, aż po tereny znajdujące się nawet na wysokości 3000 m n.p.m. Pepino, które znali już prehistoryczni Indianie, nadal jest jedną z ważniejszych upraw owocowych w Peru, Boliwii i Ekwadorze. Swoje "światowe" imię roślina zawdzięcza Hiszpanom. W czasach konkwisty nazwali oni nieznane sobie owoce "pepino", co po hiszpańsku znaczy ogórek, gdyż niedojrzałe smakiem, zapachem i kształtem przypominały im ogórki. Dziś nazwę tę zmodyfikowano przez dodanie do niej przymiotnika dulce - słodki.

Malownicza różnorodność

Roślina zwana melonową gruszką, inaczej pepino, ma pokrój krzaczasty i dorasta do 0,5-1 m wysokości. Jej liście są lancetowate lub złożone, a kwiaty drobne, ciemnoniebieskie, białe lub białe z fioletowymi paskami, o średnicy ok. 2 cm (podobne do kwiatów ziemniaka). Zebrane są one w gronach liczących 10-40 sztuk, lecz nawet przy sprzyjających warunkach rośliny zawiązują zwykle 1-3 owoce w gronie.

Imponująca jest różnorodność kształtów owoców pepino. Bywają one podłużne, gruszkowate lub sercowate, o długości 10-15 cm. Ważą na ogół od 100 do 500 g. Niedojrzałe mają skórkę białą albo zieloną, często pokrytą charakterystycznymi, podłużnymi fioletowymi paskami. Dojrzałe stają się żółte lub pomarańczowe, a prócz pasków i cętków miewają także purpurowy bądź fioletowy nalot.

Gruszki melonowe są soczyste i aromatyczne. Dojrzewając, miękną, podobnie jak jabłka czy kiwi. Ich miąższ jest żółty lub pomarańczowy. Nasiona pepino są drobne, nerkowate i płaskie. Wyhodowano również beznasienne odmiany tej rośliny.

Nie za ciepło, nie za zimno

Podobnie jak większość psiankowatych pepino jest rośliną ciepłolubną. W swej ojczyźnie jest wieloletnie, natomiast w chłodniejszym klimacie rośnie jako roślina jednoroczna. W polskich warunkach klimatycznych uprawia się je pod osłonami bądź w gruncie podobnymi metodami jak pomidory. Optymalna temperatura to 10-30 st. C. Jeżeli jest chłodniej lub goręcej, gorzej zawiązują się owoce, a rośliny słabo rosną. Zbyt wysokie temperatury (powyżej 30 st. C) powodują opadanie pąków kwiatowych i kwiatów, a w okresie dojrzewania - pogorszenie smaku oraz korkowacenie miąższu owoców.

Pomimo tych wymagań pepino dobrze rośnie także w naszych ogrodach. Można je uprawiać jako roślinę ozdobną lub warzywo. Przy sprzyjającej pogodzie zawiązuje liczne owoce, które dojrzewają w drugiej połowie sierpnia i we wrześniu. Roślina silnie się rozkrzewia, a jej lancetowate, żywozielone liście oraz liczne pachnące kwiaty i kolorowe owoce do późnej jesieni mogą być ozdobą tarasów i warzywników. Krzewy pepino bardzo dekoracyjnie prezentują się np. w wiszących misach.

Praktyczne wskazówki

W naszym klimacie pepino uprawiamy z rozsady przygotowanej pod osłonami. Na początku marca należy wysiać nasiona w rzędach co 2 cm do substratu torfowego, a po ich wykiełkowaniu siewki mające po dwa właściwe liście przepikować do większych doniczek.W produkcji towarowej rozsadę pepino najczęściej przygotowuje się z sadzonek zielnych. Odcinki pędów o długości około 10 cm pobierane są z roślin matecznych. Ukorzenia się je w torfie lub perlicie, sadzi do doniczek o średnicy 6-8 cm i wysadza do gruntu dopiero po majowych przymrozkach.

Aby doczekać się dorodnych melonowych gruszek, zalecane jest cięcie silnie rosnących krzewów. Na roślinie należy pozostawić tylko dwa lub trzy najsilniejsze pędy i podwiązać je do podpory, np. tyczki bambusowej, podobnie jak czynimy to z wysokopiennymi pomidorami. W uprawie polowej rośliny zakwitają wczesnym latem. Żeby owoce się lepiej zawiązywały, stosuje się w czasie kwitnienia oprysk roztworem preparatu Betokson. Pepino dojrzewa bardzo długo - nawet 2,5-3 miesiące od zawiązania owocu. W warunkach krótkiego dnia i przy niskich temperaturach proces ten trwa jeszcze dłużej.

Owoc czy warzywo?

Niedojrzałe owoce pepino mają ogórkowy smak i zapach, ale dojrzewając, zyskują wspaniały aromat podobny do melona i mango. Tak więc zależnie od stopnia dojrzałości melonowe gruszki mogą być podawane po ugotowaniu jako warzywo (owoce zielone), stosowane do sałatek (owoce przebarwiające się) lub jako owoc deserowy (dojrzałe). W praktyce dojrzałość owoców poznaje się na ogół po ich kolorze.Sto gramów owoców pepino dostarcza zaledwie 25-40 kcal, są więc dietetyczne i zdrowe, tym bardziej że zawierają dużo witaminy C (20-60 mg w 100 g) i soli mineralnych. Stwierdzono również, że mają właściwości moczopędne. Owoce pepino trzeba zbierać delikatnie, ponieważ są bardzo podatne na zgniecenia i stłuczenia. Po zbiorze już nie dojrzewają i nie polepsza się ich smak. Można je przechowywać przez tydzień lub dwa w temperaturze pokojowej, a 4-6 tygodni w przechowalni o kontrolowanej atmosferze - przy wilgotności powietrza 90-95 proc. i temperaturze 10 st. C.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o ogrodach: encyklopedia roślin, porady ekspertów, zdjęcia pięknych ogrodów w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

</>