Pnącza na balkon. Żywe parawany na balkon
Pnącza na balkon? Jeśli pragniesz na balkonie odrobiny intymności, ustaw skrzynkę, zamontuj podpórki i posadź pnącza. Szybko urosną, odgradzając cię od sąsiadów.
Wiele pnączy potrafi w ciągu sezonu gęsto zarosnąć całą kratę na balkonie. Wszystkie, nawet te o słabszym wzroście, jak groszek pachnący, mocno się rozgałęziają, dzięki czemu powstaje gęsta ściana zieleni ozdobiona kwiatami. Niektóre gatunki wydzielają miły zapach. Zależnie od siły wzrostu pnączom można wyznaczyć różne role, np. żywopłotu dzielącego przestrzeń dużego tarasu albo parawanu, który odgrodzi balkon od ulicy. Wijące się pędy mogą zasłonić niezbyt urodziwą barierkę. Bardzo ładnie wyglądają także pnącza uprawiane przy ścianie - trzeba tylko zapewnić im odpowiednie podpory.
Pnącza na balkon jednoroczne
Typowe rośliny jednoroczne zamierające po kwitnieniu i wydaniu nasion. Większość uprawia się z siewu. Nasiona zwykle wysiewa się pod koniec kwietnia i w maju. Latem można czasem kupić gotowe podrośnięte okazy. Wschodzącym siewkom (np. fasoli i nasturcji) szkodzą wiosenne przymrozki. Jeśli jednak zapowiadane jest ich wystąpienie, młode rośliny trzeba nakryć agrowłókniną lub papierem. Jedynie groszek pachnący lepiej się rozwija, gdy wysiejemy go na początku kwietnia. Wschodzące siewki trzeba przerzedzić, jeśli wyrastają zbyt gęsto.
Niektóre pnącza jednoroczne w ciągu kilku tygodni wytwarzają pędy długości 2-3 metrów. Większość roślin tworzących długie, pnące się pędy to gatunki jednoroczne, np.
- Chmiel japoński,
- fasola wielokwiatowa,
- fasolnik egipski,
- groszek pachnący,
- kolczurka klapowana,
- nasturcja kanaryjska i pnąca,
- pałczatka szorstka,
- fasola ozdobna,
- wilec,
- mina (Quamoclit),
- wilec purpurowy
WILEC PURPUROWY (Ipomoea purpurea). Pnącze ma 3-metrowe owijające się pędy. Całe lato tworzy duże, różowe, fioletowe, białe bądź niebieskie kwiaty, rozchylone do południa. Siew w maju.
NASTURCJA KANADYJSKA (Tropaeolum peregrinum). Jest krótkowieczną byliną, którą w naszym klimacie uprawia się jako roślinę jednoroczną. Wysiana pod koniec kwietnia dorasta nawet do 3 m wysokości, owijając się wokół podpór ogonkami liściowymi. Jej słonecznie żółte kwiaty mają 2-4 cm długości. Są jadalne.
Pnącza jednoroczne. Rośliny idealne na balkon i na działkę
Pnącza na balkon wieloletnie
To rośliny wieloletnie, ale ciepłolubne, więc nie mogą u nas zimować na zewnątrz. Często traktuje się je jako jednoroczne. Można jednak uprawiać je w dużych pojemnikach z kratką lub innymi podporami i na jesieni wstawiać do jasnego, ale niezbyt gorącego pomieszczenia (10-15°C), przedtem je trochę przycinając. Niektóre gatunki, jak kobea i tunbergia, mają długi okres wegetacji i zakwitają późno, jeśli ich nasiona wysiejemy w maju. Dlatego trzeba je siać już w marcu do doniczek i uprawiać pod osłonami (np. w domu na parapecie), dopóki nie nadejdzie czas majowego sadzenia na balkonie. Kto się boi, że w domu otrzyma nadmiernie wyciągniętą rozsadę, może w odpowiednim czasie kupić gotowe rośliny w sklepie ogrodniczym. Wiosną okazy z domu lub szklarni trzeba stopniowo przyzwyczaić do warunków panujących na zewnątrz, wystawiając je codziennie na kilka godzin na zewnątrz.
- Bugenwilla gładka i wspaniała,
- kobea pnąca,
- męczennica błękitna,
- mina klapowana,
- rodochiton,
- sundaville,
- tunbergia oskrzydlona.
MĘCZENNICA BŁĘKITNA (Passiflora caerulea). Pnącze dorasta do 1-2 m, wytwarza wąsy czepne. Kwitnie od czerwca do jesieni. Rozmnaża się ją z sadzonek. Uroda jej kwiatów (śr. ok. 5 cm), kojarzących się z koroną cierniową, symbolicznie nawiązuje do męki Chrystusa. Męczennica rośnie bardzo szybko, okręcając się wokół podpór, ale na szczęście dobrze znosi przycinanie. Nie lubi głodować. Od wiosny do lata należy ją dokarmiać nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących, a później tzw. nawozem zimowym. Dobrze zimuje w temp. 8-10°C. Wiosną sadzonki z jej pędów ukorzeniają się nawet w wodzie.
BUGENWILLA Jej ozdobą są barwne listki zwane podkwiatkami, które utrzymują się na roślinie długie miesiące. Kwiaty wyglądają jak białe gwiazdki i szybko opadają. Pnącze to trzeba owijać wokół podpórek, uważając na ciernie w kątach liści. Latem roślinie służy pełne słońce. Najlepiej zimuje w temp. 6°C. W lutym pędy należy przyciąć, pozostawiając kilka centymetrów ubiegłorocznych przyrostów. W doniczkach uprawia się zwykle mieszańce międzygatunkowe.
Można też posadzić pnącza wieloletnie, które trzeba jesienią zabrać pod dach, np.
- tunbergię,
- męczennicę,
- bugenwillę
Czy takie, które mogą tam spędzić również zimę, np.
- bluszcz,
- powojnik
- lub hortensję pnącą.
Pnącza na balkon - doniczki
Na balkonie warto przeznaczyć dla pnączy miejsce osłonięte od wiatru, który może łamać ich pędy. Powinno ono być odpowiednio nasłonecznione, gdyż w cieniu rośliny zawiązują mniej pąków, choć niektóre, jak kobea czy chmiel japoński, dobrze się czują w półcieniu. Dla pnączy najlepiej nadają się dość duże pojemniki, bo ich korzenie mocno się rozrastają. Rozsadę sadzimy co 30-50 cm. Gatunki o słabszej sile wzrostu, jak nasturcja, można ulokować w pojemnikach wiszących, gdzie utworzą malownicze kaskady.
Pnącza na balkon - pielęgnacja
Pnącza pielęgnujemy w podobny sposób jak inne sezonowe rośliny na balkonie, uwzględniając przy tym wyjątkowe rozmiary i szczególne wymagania niektórych gatunków.
Podłoże. Stosujemy ziemię żyzną i przepuszczalną, najlepiej dla roślin balkonowych. Na dnie pojemnika umieszczamy drenaż, np. keramzyt.
Woda i odżywki. Pnącza tworzą dużą masę liści i pędów, dlatego potrzebują sporo wody. Nie wolno dopuścić, żeby podłoże wyschło, bo zwiędłym roślinom trudno dojść do siebie. Ziemia nie może być jednak zalana. Rośliny te zasilamy nawozami przeznaczonymi do gatunków balkonowych. Zabiegi rozpoczynamy po dwóch tygodniach od posadzenia i kontynuujemy przez cały okres rozwoju roślin co tydzień.
Podpory do pnączy na balkon
Pnącza czepiają się podpór na różne sposoby. Niektóre owijają się całymi pędami (np. fasola wielokwiatowa) - można jej przygotować linki, paliki lub kratki do wspinania, podobnych podpór potrzebują pnącza, które wytwarzają specjalne wąsy czepne (np. groszek pachnący). Inne wypuszczają przylgi (np. winobluszcz) i korzonki czepne (np. hortensja pnąca). Dobrze się wspinają po płaskich lub lekko chropowatych powierzchniach, ale radzą sobie również z ażurowymi podporami. Sadząc pnącze, warto dowiedzieć się, jakim systemem wspinaczki się posługuje, aby dobrać odpowiednią dla niego podporę.
RODOCHITON (Rhodochiton atrosanguineus) osiąga 5 m wysokości, czepia się ogonkami liściowymi. Kwitnie całe lato. Siew w marcu w szklarni.
Pnącza na balkon - kiedy sadzić
Mamy dość dużą dowolność jeśli chodzi o termin sadzenia pnączy na balkonie - możemy to zrobić na początku sezonu - wiosną, ale również latem i jesienią. Trzeba pamiętać odpowiednich doniczkach, ziemi i koniecznie drenażu na dnie pojemnika.
Pnącza na balkon szybko rosnące
Jeśli zależy Wam na szybkim wzroście pnączy to wybierajcie te jednoroczne.
- wilce, np. purpurowy lub klapowany (Mina Lobata),
- kobea pnąca (Cobaea scandens)
- groszki pachnące,
- fasola pnąca
- nasturcja większa,
Dość szybko rosną również:
- powojniki
- tunbergia oskrzydlona.
- tunbergia pnąca
Kwitnące pnącza na balkon
TUNBERGIA OSKRZYDLONA (Thunbergia alata) ma pomarańczowe lub kremowe kwiaty z czarnym środkiem pojawiające się całe lato. Osiąga 1-2 m wysokości, owija się wokół podpór. Siew nasion w marcu pod dachem.
SUNDAVILLE to mieszaniec pochodzący od mandewilli. Dorasta do 2 m, lekko wije się wokół podpór. Kwiaty różowe, czerwone lub białe pojawiają się od wiosny do jesieni. Rozmnaża się ją przez sadzonki
OLIWNIK na szczytach pędów rozwija bukieciki (śr. ok. 12 cm) błękitnych kwiatów. Rozkrzewia się i bujnie kwitnie, gdy co wiosnę skraca się mu ubiegłoroczne przyrosty o 2/3. Stale wilgotne podłoże nie sprzyja obfitemu kwitnieniu, ale z kolei przesuszony na długo traci kwiaty. Zimuje w temp. ok. 6°C, a jeśli straci liście może stać nawet w ciemności.
Pnącza na balkon zimozielone i wieloletnie
Typowe pnącza wieloletnie, które jednak na balkonach rosną znacznie wolniej niż w ogrodzie i zdarza się, że po paru latach nagle zamierają. W gruncie bez problemu znoszą mrozy. W pojemnikach mogą przetrwać zimę, pod warunkiem że ich bryły korzeniowe będą dobrze zabezpieczone. W sklepach ogrodniczych dostępne są przez cały sezon.
- Bluszcz pospolity,
- hortensja pnąca,
- powojnik,
- winobluszcz.
POWOJNIK (Clematis) to rodzaj obejmujący wiele gatunków o okazałych lub drobnych kwiatach pojawiających się latem i jesienią. Rośliny owijają się wokół podpór ogonkami liściowymi. W zależności od odmiany osiągają 1-2 m. Powojniki rozmnaża się przez sadzonki.
HORTENSJA PNĄCA (Hydrangea petiolaris) może osiągać 10 m wysokości, wytwarza korzonki czepne. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Jesienią przebarwia się na żółto. Rozmnaża się ją przez sadzonki
Pnącza na słoneczny balkon
Słoneczny balkon to doskonałe miejsce dla roślin z rejonów o gorącym klimacie. Jest na nim cieplej, a i sezon trwa dłużej niż w ogrodzie. Łatwiej niż rozłożyste datury lub oleandry pomieścić tam pnącza nierozrastające się zbytnio na boki. Największe wrażenie robią gatunki o egzotycznych kwiatach, które latem obficie kwitną. Ich młode okazy są drogie, ale warte swojej ceny, bo możemy je uprawiać przez wiele lat, jeśli przed zimą trafią do chłodnych pomieszczeń. Po mocnym przycięciu pędów taka przeprowadzka nie jest specjalnie kłopotliwa. Niewiele kosztują te, które co wiosnę kiełkują z nasion (nasturcja kanaryjska) lub z łatwych do przechowania przez zimę kłączy (glorioza) i kwitną już po miesiącu lub dwóch.
Glorioza wspaniała (Gloriosa superba)
Znana głównie z kwiaciarń glorioza co roku tworzy nieco rozgałęziające się i dorastające do 2 m nowe pędy, które chwytają się podpór nitkowatymi wierzchołkami liści. Płatki kwiatów mają 10 cm długości. Jesienią pędy zasychają, zimują zaś kłącza, najlepiej w doniczce z suchą ziemią, w temp. 10-12°C. W marcu usuwa się stare dwuletnie części, a młode roczne kłącza sadzi do nowego podłoża.
Dipladenia (Mandevilla) 'Cosmos White'
Błyszczące liście i dzwonkowate kwiaty o średnicy ok. 7 cm, białe, różowe lub czerwone, a do tego łatwość uprawy - to zalety tego pięknego pnącza. Jego pędy przyrastają rocznie o ok. 60 cm i trzeba je przywiązywać do podpór. Ponieważ zbyt suche powietrze i silne słońce powodują, że roślina zwija liście i nie wiąże pąków, latem dobrze jest umieścić ją w lekkim półcieniu i zraszać, gdy w powietrzu brakuje wilgoci. Dipladenia zimuje w temp. 12-18°C w jasnym pomieszczeniu; powinna być wówczas dość skąpo podlewana. Może też stać cały rok w domu. Długotrwałym obfitym kwitnieniem wyróżnia się jej seria Sundaville, która ma m.in. odmiany o paskowanych lub pełnych kwiatach.
Cudacznik indyjski (Quisqualis indica)
W Polsce jest nieznany, chociaż w internecie można znaleźć oferty sprzedaży jego nasion. Kiełkują w temp. ok. 23°C, ale trudno przewidzieć, kiedy uzyska się z nich kwitnące okazy. Cierpliwi mogą spróbować, bo jest to doprawdy niezwykłe pnącze. Jego mocno pachnące kwiaty rozwijają się nocą. Najpierw mają białą barwę, później różową, a na końcu purpurową ? kwiatostany są więc często trójbarwne. Roślina silnie rośnie, jednak znosi mocne cięcie i można ją uprawiać w donicach. Zimuje w jasnym, ciepłym (powyżej 10°C) miejscu.
Skomentuj:
Pnącza na balkon. Żywe parawany na balkon