Rośliny o podobnych nazwach - można się pomylić

Podobne nazwy roślin

Mówiąc o roślinach, lubimy stosować zdrobnienia, zwłaszcza w odniesieniu do młodych okazów lub miniaturek. Może rodzić to nieporozumienia, bo nie wiemy np., czy ktoś chwali się łanem drobnych kokoryczy, czy kępami sporej kokoryczki.

Często trudno dociec, dlaczego pewne rośliny noszą podobne nazwy, bo wyglądają inaczej i należą do innych rodzajów botanicznych. Jednak takie pary zawsze coś łączy, np. dąb i dębik - kształt liści, szczaw i szczawik - smak, krwawnik i krwawnicę - właściwości ziela.

Na zdjęciu: Pigwowiec w fazie kwitnienia

W ogrodach zazwyczaj gości pigwowiec pośredni (Chaenomeles superba) - niski, ciernisty, szeroko rozrastający się krzew. Wiosną rozwija mnóstwo kwiatów o średnicy ok. 3 cm w odcieniach różu i czerwieni. Jesienią złocą się na nim nieco większe, jakby przyklejone do pędów owoce. Są one twarde i kwaśne, cytrynowo pachną i mają więcej witaminy C niż cytryna. Świetnie aromatyzują przetwory.

Pokrojem przypominająca jabłoń pigwa (Cydonia oblonga) ma różowawe kwiaty o średnicy ok. 5 cm i duże omszone liście. Początkowo omszone są też owoce przypominające jabłka lub gruszki. Czasem osiągają one nawet wagę kilograma, pachną zaś, smakują i mają to samo zastosowanie co owoce pigwowca. Dawniej obie te rośliny zaliczano do jednego rodzaju, dlatego często są mylone i tak samo nazywane.

Należy do najwcześniej kwitnących bylin cebulowych. Śnieżycę wiosenną (Leucojum vernum) w marcu można podziwiać w wilgotnych miejscach Sudetów i Bieszczadów (podlega ścisłej ochronie). Osiąga wysokość 30 cm, a jej białe kwiaty mają na płatkach żółte plamki. Cebulki kupione w sklepie sadzimy w próchnicznym podłożu. Jeśli wiosna jest sucha, rośliny podlewamy jeszcze przez kilka tygodni po kwitnieniu.

Śnieżyczka

Pełna nazwa tej krajowej rośliny cebulowej to śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis). Zakwita w tym samym czasie co śnieżyca i jest do niej podobna, choć delikatniejsza, prawie o połowę niższa i ma zielone plamki na wewnętrznych płatkach. Występuje w lasach liścias-tych (jest gatunkiem ściśle chronionym). Często zdobi naturalistyczne ogrody. Nie ma dużych wymagań, a cebulki jesienią łatwo kupić.

Cyprysik

W ogrodach uprawia się kilka jego gatunków i liczne odmiany. Rośliny te często mylone są z żywotnikami. Cyprysiki (Chamaecyparis) poznamy po zwisającym wierzchołku i szyszkach, które przed dojrzeniem przypominają ziarna grochu. Nie są zbyt odporne na mróz, więc trzeba je sadzić w zacisznych, ciepłych miejscach. Lubią słońce lub lekki cień, szkodzi im susza.

Cyprys

Potężne stożkowate kolumny często spotykane w krajach śródziemnomorskich to cyprysy wiecznie zielone (Cupressus sempervirens). Gatunków cyprysów jest jednak więcej. Ich wierzchołki lekko się przewieszają; szyszki są również podobne do szyszek cyprysików, choć sporo większe. Iglaki te giną nawet od niedużego mrozu, więc w gruncie w Polsce nie rosną. Ale znoszący uprawę doniczkową cyprys wielkoszyszkowy może zdobić pokoje.

W Polsce dziko rosną trzy gatunki tawuł (Spiraea), a sporo innych uprawianych jest w ogrodach. To niskie krzewy o drobnych pojedynczych liściach. Latem płaskie bukieciki kwiatów rozwija tawuła japońska (na zdjęciu), która ma wiele karłowych odmian różniących się barwą liści i pokrojem. O podobnej porze tawuła Douglasa tworzy stożkowate kwiatostany. Kilka innych gatunków obsypuje się wiosną białymi kwiatami.

To około półmetrowa bylina. Tawułkę (Astilbe) reprezentują w ogrodach azjatyckie gatunki - tawułka chińska i japońska - oraz ich odmiany mieszańcowe. Rośliny mają ładne, wielokrotnie złożone liście. Latem tworzą stożkowate, mniej lub bardziej skupione kwiatostany kształtem podobne do tawuły Douglasa, a barwą do tawuły japońskiej (są w odcieniach różu, fioletu i białe). Tawułki dobrze rosną w ocienionych miejscach.

Kwitnący na biało krwawnik pospolity (Achillea millefolium) to mało wymagająca bylina, której wystarcza słońce i nieco wilgoci. Bardzo często rośnie dziko wzdłuż dróg i na łąkach. W ogrodach sadzi się jego odmianę ?Cerise Queen? (o różnym nasyceniu barwy wiśniowej) lub pochodzące od tego gatunku mieszańce. Dawniej bardzo ceniono go za właściwości przeciwkrwotoczne.

W naturze zdobi wilgotne zarośla, brzegi jezior i strumieni. Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria) od lipca tworzy purpurowoczerwone kwiatostany o długości do 30 cm. Jeśli nie brakuje jej wody, może dorastać do metra. Kwitnącą roślinę odwiedzają licznie motyle. Coraz częściej trafia do ogrodów, ale na suchych glebach nie jest zbyt dorodna. Należy do ziół przeciwkrwotocznych.

Ceniony jest za piękny, trwały zapach kwiatów. Jednak nie każdy gatunek pachnie. Bo np. jaśmin nagokwiatowy (Jasminum nudiflorum) - wiotki krzew, który w ciepłych rejonach rośnie u nas w ogrodach i w łagodne zimy kwitnie na żółto - nie wydziela aromatu. Piękną woń mają jaśminy o białych kwiatach: J. sambac używany do aromatyzowania herbat i perfum oraz jaśmin lekarski - pnącze uprawiane w doniczkach.

Jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius) to krzew często nazywany błędnie jaśminem. Ma bowiem podobne kwiaty, białe i równie pięknie, choć nieco bardziej wyraziście pachnące. Jednak ich woń jest nietrwała, więc gatunek ten nie ma zastosowania ani w kosmetyce, ani w perfumerii. Urodą i aromatem umila nam czerwcowe dni i wieczory. Jest mrozoodporny.

Zazwyczaj występuje jako chwast wskazujący, że ziemia ma bardzo kwaśny odczyn. Szczaw zwyczajny (Rumex acetosa) jest też popularnym warzywem, które swój smak zawdzięcza kwasowi szczawiowemu. Jego konkurentem staje się szczaw gajowy (R. sanguineus) o bardziej ozdobnych liściach (na zdjęciu).

Liście szczawików (Oxalis) zwykle wyrastają z bulwy i przypominają czterolistną koniczynkę, która składa się na całą noc. Delikatne kwiatki, zależnie od gatunku, mają barwę różową, białą lub żółtą. Rośliny smakują podobnie jak szczaw, bo też zawierają kwas szczawiowy. Na zdjęciu - ciepłolubny O. melanosticta.