Morwa biała, czy czarna

Morwa biała

Morwa biała (Morus alba) to wspaniałe drzewo do ogrodu - mało wymagające, pożyteczne i dekoracyjne. Świetnie rośnie w piaszczystej glebie i suchych, słonecznych miejscach. W maju wytwarza drobne "kotki" składające się z męskich i żeńskich kwiatów. Jest samopłodna: pojedyncze drzewo może mieć liczne owoce - białe, różowe lub ciemnofioletowe. Dojrzewając, osiągają wielkość jeżyn i szybko opadają - zwykle w lipcu (istnieją też odmiany owocujące całe lato, jak 'Milanówek' i 'Illinois Everbearing'). Morwy osiągają 10 m wysokości. Zdrowo rosną; jedynie na północy kraju mogą podmarzać im młode gałązki. Świetnie znoszą cięcie - zwłaszcza odmiana 'Żółwińska', która nadaje się na szerokie formowane żywopłoty. Są też odmiany karłowe. Szczepiona na pniu płacząca 'Pendula' i dorastająca do 2 m, dobra do pojemników 'Gerardi Dwarf' tworzą liczne owoce, a 'Nana Issai' i 'Urbana' zawiązują ich niewiele.

Na zdjęciu powyżej: Morwa biała ma na jednym okazie tworzy liście o różnych kształcie: Od sercowatych do powcinanych (chociaż np. odmiana 'Żółwińska' ma liście jajowate). Jesienią pięknie przebarwiają się na złoty kolor. Owoce składają się z małych niełupek i soczystych osnówek. Na zdjęciu egzemplarz o białych owocach.

Owoce morwy

Białe owoce morwy są słodkawe, czarne zaś słodko-kwaśne, co sprawia, że to one mają więcej amatorów. Ciemne jednak na trwałych nawierzchniach pozostawiają wyraźne plamy, lepiej więc, by opadały na trawnik. Owoce zawierają sporo substancji odżywczych (m.in. flawonoidy, żelazo, potas, wapń). Najlepiej smakują na surowo, także jako dodatek do sałatek i deserów. Nadają się również na kompoty, soki, syropy i dżemy. Wysuszone w przewiewnym miejscu, w temp. 35°C (np. na strychu lub w piekarniku z nawiewem) mogą być używane jak rodzynki. Świeże szybko się psują.

Morwa na odchudzanie

Starożytni Chińczycy wykorzystywali liście morwy białej do karmienia gąsienic jedwabników. Używali ich także w celach leczniczych. Obecnie cenią je szczególnie osoby dbające o figurę oraz zdrowe odżywianie. Liście morwy mają bowiem związki, które zmniejszają apetyt na słodycze, a co więcej, hamują aktywność enzymów rozkładających cukry złożone. Dzięki temu niestrawione skrobia i sacharoza są wydalane z organizmu i nie zamieniają się w tłuszcz. Morwa biała wspomaga więc proces odchudzania. Sadzonki morwy białej i czarnej można kupić w cenie 8-40 zł (odmiany szczepione na pniu) w szkółkach oraz w sklepach internetowych, np. derenjadalny.com, drzewa.com.pl, sadowniczy.pl.

Na zdjęciu powyżej: Morwa czarna ma wszystkie liście jajowate i piłkowane na brzegach.Natomiast jej kwiaty (poniżej) są takie same jak morwy białej.

Morwa czarna

Ciemnofioletowe owoce tworzy też inny gatunek - morwa czarna (Morus nigra), która jest bardzo podobna do czarnych odmian morwy białej. Jej owoce, zanim dojrzeją, z zielonych stają kremowe, potem różowe, a na końcu czarne. Są smaczniejsze niż owoce morwy białej. Niestety, ten gatunek morwy może przetrwać zimę jedynie w najcieplejszych rejonach Polski, dlatego jest rzadko spotykany.

Przepisy z morwą

Racuchy z morwami

Wyrób gęste ciasto z 1/2 kg mąki pszennej, 2-3 dag suchych drożdży, szczypty soli, półtorej łyżki cukru i półtorej szklanki letniego mleka. Pozostaw w cieple na godzinę. Gdy ciasto podwoi objętość, dodaj połówki owoców morwy. Wymieszaj. Usmaż małe placki. Polej je syropem morwowym i ułóż na nich świeże owoce.

Sok z owoców morwy

Fot. Shutterstock

Dojrzałe owoce morwy, najlepiej czarnej odmiany, dokładnie opłucz, oczyść z szypułek, osącz i lekko obsusz. Przepuść przez sokowirówkę. Sok ewentualnie lekko osłodź lub zakwaś sokiem z cytryny. Przelej do półlitrowych butelek, szczelnie zamknij i pasteryzuj przez blisko kwadrans. Przechowuj w chłodnym ciemnym miejscu.