Co się dzieje z roślinami jesienią?

Jesienna pogoda

Rośliny wieloletnie z naszej strefy klimatycznej wchodzą jesienią w ostatnią fazę rocznego cyklu - zasypiania na zimę. To pozwoli im przetrwać pomimo mrozów. Gatunki pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych również zapadają w stan spoczynku, ale jako wrażliwsze, oczekują naszej pomocy w przygotowaniach do tego trudnego okresu.

Chociaż o tej porze roku słońce czasem grzeje, to dni stają się wyraźnie coraz krótsze, a noce - dłuższe i chłodniejsze, a nawet, przy bezchmurnym niebie - z przymrozkami. Ranki witają nas snującą się mgłą, albo deszczem i silnym wiatrem. To nie są dobre warunki do przedłużania wegetacji, a nagłe spadki temperatury poniżej 0 st. C niszczą wrażliwe rośliny sezonowe.
Długotrwała jesienna susza bardzo osłabia gatunki wieloletnie, bowiem deficyt wody nie pozwala na swobodny przepływ składników mineralnych do korzeni i innych części podziemnych.
Jesienne zmiany pogodowe mają ogromny wpływ na rośliny i są dla nich sygnałem, by zapaść w stan spoczynku, trwający kilka miesięcy.

Co się dzieje z roślinami jesienią: drzewa i krzewy

Drzewa i krzewy wydały już owoce z ukrytymi w nich nasionami. Ich tegoroczne przyrosty zdrewniały na tyle, by nie szkodził im mróz - to bardzo ważne, bo niedojrzałe pędy bez silnej kory łatwo się mu poddają i giną.
Zgromadzone w liściach, gałęziach i konarach soki odżywcze trzeba teraz odprowadzić do korzeni. W nich, jako zapasy przetrwają do wiosny. Widocznym dla nas symptomem tych procesów są zmiany barw liści, które jako już niepotrzebne, wkrótce potem opadają. To znamienne, że w naszym klimacie nie rosną żadne drzewa o zimotrwałych liściach - zimą nie mogłyby utrzymać tak dużej zielonej masy. W ogrodach uprawiamy tylko zimozielone krzewy, którym też trudno przetrwać mrozy. Natomiast gatunki iglaste mają liście zredukowane do wąskich szpilek lub łusek pokrytych grubą warstwą wosku, nie tracą więc przez nie zbyt wiele wody, stąd ich odporność i trwałość.

Co się dzieje z roślinami jesienią: byliny

Byliny rozrosły się ostatniego lata, większość już przekwitła, a ich pędy zasychają. Te trwałe (ale niedrewniejące) rośliny ograniczają teraz swoje istnienie do korzeni, zgrubiałych i mocno skróconych pędów, które tworzą karpy, albo tylko do kłączy, bulw lub cebul. To właśnie w nich gromadzą zapasy. Gatunki, które zimują w gruncie, przykrywa teraz cienka warstwa ziemi, a zimą także śniegu dobrze chroniącego przed mrozem.

Co się dzieje z roślinami jesienią: cebule kwiatowe

Powyżej: W cebulach lilii śpią pąki kwiatów.

Cebule kwiatowe posadzone jesienią na rabatach zdążyły się zakorzenić, a w ich wnętrzach, oprócz substancji zapasowych, zimują śpiące pąki, które rozwiną się w przyszłym sezonie.
Gatunki, których cebule, bulwy lub kłącza są zbyt delikatne, by pozostać w gruncie, spędzą zimę w przechowalni (piwnicy, na werandzie lub garażu), gdzie jest chłodno, ale nigdy mroźno.

Co się dzieje z roślinami jesienią: gatunki jednoroczne

Powyżej: Młody owoc ogórka

Gatunki jednoroczne już zasychają, ale zdążyły wcześniej wydać nasiona, z których odrodzą się w następnym roku.
W tej postaci je przechowujemy.
Do tej grupy należą ozdobne astry, aksamitki i nagietki oraz warzywa: pomidory, ogórki itp.

Poniżej: Kosmos, zwany onętkiem

Fot. Shutterstock/GracePhotos