Szkodniki liści

Poznaj po liściach co dolega roślinie

O tym, że coś gnębi nasze rośliny, często świadczą zniekształcone liście. Mogą mieć dziwne zgrubienia, zwinięte brzegi, stać się kędzierzawe lub oplecione oprzędami. Zmiany te są często charakterystyczne dla jednej choroby i szkodnika (jak np. zniekształcenia wywołane przez powłocznika azaliowego lub przez nimułkę), dzięki czemu łatwo je zidentyfikować. Uszkodzenia liści bywają też rezultatem żerowania szpecieli i pryszczarków, o których pisaliśmy w artykule "Porażone pąki".Szczególne miejsce wśród szkodników liści zajmują mszyce. Są one bardzo płodne - w okresie wegetacji może się pojawić nawet 16 pokoleń! Mszyce występują w różnych kolorach; zależnie od gatunku mogą być czarne, żółte, jasnoczerwone, zielone. Często żyją w dużych koloniach, a czasem pojedynczo na liściach, igłach czy wewnątrz wyrośli. Mszyce mogą być jednodomne (żerują na jednym gatunku, jak np. mszyca jabłoniowa i ligustrowa) albo dwudomne (u nich część pokoleń rozwija się na jednym gatunku, a później przenosi się na drugi), jak mszyca wiśniowo-przytuliowa. Groźne dla drzew i krzewów (jabłoni, róż oraz ligustrów) są zwójki, które żerują w oprzędach z młodych liści. Zwalczamy je już zimą, opryskując rośliny Promanalem 012 AL. Od kwietnia do połowy czerwca wykonujemy 2-3 opryski co 10 dni preparatem Decis Ogród 015 EW lub Sumi Alpha 050 EC.

Mszyce

Początkowo żerują na rozwijających się liściach, a potem przez cały okres wegetacji na młodych szczytowych pędach. Atakują prawie wszystkie uprawiane rośliny. Obserwujemy je na spodzie liści. Pod wpływem ich żerowania powstają zniekształcenia blaszek liściowych - pokarbowania lub wypukłości (nawet kolorowe). Mszyce wydzielają lepką spadź, na której rozwijają się ciemne grzyby sadzaki.

Zwalczanie: Opryskiwanie zimowe Promanalem 012 AL. Wiosną i podczas wegetacji tuż po zauważeniu mszyc wykonujemy opryski preparatem Decis Ogród 015 EW, Karate Zeon 050 CS, Pirimor 500 WG, Teppeki 50 WG, Spruzit spray na szkodniki AL albo Sumi-Alpha 050.

Na zdjęciu powyżej: Mszyce na wiciokrzewie (1), porzeczce (2), robinii (3)

Tutkarz - Liście zwinięte w ruloniki

Wiosną samice tego małego ryjkowca przecinają liść, który zwija się w charakterystyczne "cygaro", i w nim składają jaja. W takim ruloniku przez miesiąc rozwijają się larwy. Tutkarze żyją na brzozach, bukach, jabłoniach, klonach, leszczynach, lipach i różach.

Zwalczanie: Uszkodzone liście należy zrywać i palić. W maju, po zauważeniu pierwszych "cygar", opryskujemy rośliny preparatem Karate Zeon 050 CS albo Sumi-Alpha 050 EC; zabieg powtarzamy w miarę potrzeby. Zwalczanie tutkarza na wysokich drzewach jest trudne.
Na zdjęciu powyżej: Tutkarz cygarowiec na liściu róży

Powłocznik - Liście jak kwiaty

Powłocznik azaliowy to choroba grzybowa. Jej objawy obserwujemy na młodych liściach lub płatkach kwiatów. Występują na nich zgrubienia, początkowo zielone, później przekształcające się w duże różowe narośla. Choroba atakuje azalie i różaneczniki.

Zwalczanie: Porażone części wycinamy i palimy. Całe krzewy opryskujemy w maju 1-2 razy co 7 dni preparatem Dithane Neo Tec 75 WG. W celu zwiększenia przyczepności preparatu do roztworu dodajemy zwilżacz, np. rozdrobnione szare mydło.
Na zdjęciu powyżej: Powłocznik azaliowy

Nimułka - Liście zwinięte w ruloniki

Nimułka różana jest błonkówką i występuje powszechnie w całym kraju. Atakuje tylko róże - ogrodowe i dziko rosnące. Larwy nimułki żerują od maja do września. Pod wpływem ich działalności liście zwijają się do środka wzdłuż nerwu głównego, zamierają i zbyt wcześnie opadają. Osłabia to krzewy róż i powoduje, że tworzą mniej kwiatów.

Zwalczanie: Uszkodzone liście trzeba zrywać i palić. W maju, po zauważeniu pierwszych zwiniętych liści należy wykonać opryskiwanie preparatem Karate Zeon 050 CS albo Sumi-Alpha 050 EC. Zabieg powtarzamy w miarę potrzeb.

Na zdjęciu powyżej: Nimułka różana

Atakują od maja do września młode wierzchołkowe przyrosty, powodując ich deformację i zahamowanie wzrostu. Szkodniki te mają małe rozmiary, dlatego trudno je dostrzec gołym okiem, dobrze widoczne są za to efekty ich żerowania. Wciornastki często atakują azalie japońskie o zimozielonych drobnych liściach. Korzystne warunki do rozwoju tych szkodników występują podczas upalnego, suchego lata.

Zwalczanie: Silnie uszkodzone pędy wycinamy i palimy. Po zauważeniu pierwszych uszkodzeń liści opryskujemy rośliny 2-3 razy co 7-10 dni, stosując Decis Ogród 015 EW, Karate Zeon 050 CS. W uprawie pod osłonami (warzywa i kwiaty) stosujemy Kohinor 200 SL.

Na zdjęciu powyżej: Wciornastki na różaneczniku

Zmieniki to pluskwiaki - całkiem spore, barwne owady o długości 1-1,5 cm. Ryjkami nakłuwają blaszki liściowe i wysysają z nich sok. Skutkiem są zniekształcenia młodych liści wierzchołkowych, z dużą liczbą śladów nakłuć, widoczne już w maju. Uszkodzone części zasychają. Szczególne szkody wyrządzają na kwiatach, bo żerując, zniekształcają je. Zmieniki atakują byliny (np. chryzantemy) i wiele krzewów ozdobnych, a także warzywa (fasolę i ogórki) oraz truskawki.

Zwalczanie: Po zauważeniu pierwszych zniekształconych liści rośliny należy opryskiwać preparatem Decis Ogród 015 EW (działa bardzo szybko).

Na zdjęciu powyżej: Zmieniki na ligustrze

Miodówkę bukszpanową często obserwujemy na bukszpanie wieczniezielonym. Larwy tego pluskwiaka wysysają soki z liści. Rozpoczynają żerowanie w maju na górnej stronie liści, powodując ich wybrzuszenie w formę przypominającą małe główki kapusty. Rośliny są z tego powodu osłabione i mają zaburzoną asymilację.Miodówki "ucztują" też na innych gatunkach roślin, np. jabłoni, gruszy, lipie, iglakach, ale tam pod wpływem ich żerowania powstają tylko plamy.

Zwalczanie: Zimą opryskujemy rośliny Promanalem 012 AL, a wiosną i podczas wegetacji, tuż po zauważeniu pierwszych uszkodzeń, stosujemy Decis Ogród 015 EW.
Na zdjęciu powyżej: Miodówka bukszpanowa