Przebiśnieg, śnieżyczka (Galanthus). Pierwsze wiosenne kwiaty

Przebiśniegi pojawiają się niespodziewanie, nawet gdy na ziemi leżą jeszcze resztki śniegu. Pierwsze ukazują się kwiaty osłonięte pochwiastym liściem.

Dlaczego przebiśniegi zakwitają wiosną

U typowych roślin składają się z dwóch okółków płatków (botanicy nazywają je działkami okwiatu) zawieszonych na pękatej zalążni. Trzy zewnętrzne są długie, śnieżnobiałe i szeroko rozkładają się na boki, trzy wewnętrzne, ozdobione zielonym deseniem, przylegają do siebie, tworząc krótką rurkę. Gdy wracają mroźne dni, kwiaty stulają płatki, by osłonić słupek i pręciki. W cieple słonecznych promieni znów się rozwijają. Wabią pierwsze rozbudzone owady delikatnym miodowym zapachem, natomiast plamki na płatkach służą jako drogowskaz do miodników. Jeśli jednak pomocnicy zawiodą, przynajmniej niektóre kwiaty zapylają się same. Wyrastające z lekkim opóźnieniem dwa, trzy szarozielone liście szybko się wydłużają.

Przebiśnieg, zwiastun wiosny

Co się dzieje z przebiśniegami gdy przekwitną

Dzwoneczki utrzymują się przez 10 dni lub dłużej, gdy nadejście wiosny się opóźnia. Zwykle osiągają 1,5 cm długości, ale u wielu odmian są większe, np u mieszańca ‘S. Arnott’ mogą mierzyć 3,5 cm. Później ich dno kwiatowe przekształca się w jajowate owoce. Liście nadal rosną i dopiero po miesiącu zasychają, oddając zgromadzone produkty do cebul i wyrastających z nich drobnych cebulek potomnych. Mniej więcej w tym samym czasie łodygi wiotczeją i dojrzewające owoce kładą się na ziemi. Zwykle w czerwcu pękają, uwalniając nasiona. Roznoszą je mrówki, dla których są przysmakiem. Dzięki temu łany przebiśniegów mogą się powiększać. Jeśli nasiona zbierzemy sami, należy je od razu wysiać do pulchnej ziemi i nieco przysypać kompostem. Miejsce po śnieżyczkach pustoszeje do przedwiośnia. Latem ukryte pod ziemią cebule przechodzą okres spoczynku. Budzą się z niego już we wrześniu, by jeszcze przed zimą wśród mięsistych łusek uformować zawiązek kwiatu. Jesienią zaczynają też kiełkować nasiona. Wyrosłe z nich rośliny zakwitają po raz pierwszy zwykle po 6 latach.

Przebiśnieg ciekawe odmiany

Przebiśnieg ma wiele odmian i sporo krewniaków - gatunków i mieszańców międzygatunkowych należących do rodzaju śnieżyczka (Galanthus).

Różnice ich wyglądu dotyczą wielkości liści i kwiatów, wzorku na płatkach, liczby okółków, bywa też, że plamki, zalążnia i pochwa kwiatowa są żółte.

Bardziej oryginalne gatunki są, niestety, trudne w uprawie. Na przykład śnieżyczka królowej Olgi (G. reginae-olgae), która kwitnie jesienią, ginie od mrozu.

MAXIMUS - ma największe ze wszystkich odmian kwiaty.

FLORE PLENO - ma pełne, bardzo dekoracyjne kwiaty. Wewnętrzne liczne płatki ozdobione są zielonymi plamkami.

SAMUEL ARNOTT - bardzo mocna i zdrowa odmiana, którą można poznać po zielonych plamkach na wewnętrznych płatkach i miodowym zapachu.

Warunki uprawy przebiśniegów

Jaka ziemie dla przebiśniegów

Zwykłe przebiśniegi są niezawodne. Odpowiada im próchniczna, wapienna gleba i ocienione miejsca.

Z jakimi roślinami łączyć przebiśniegi

Ich kępy ładnie wyglądają np. wokół wierzb i dereni o kolorowych pędach, wśród host, paproci i bergenii, na skalnikach lub jako łan z rannikami i krokusami.

Kiedy sadzimy przebiśniegi

Cebulki kupujemy we wrześniu i od razu sadzimy we wzbogaconej kompostem ziemi na głębokości 5-8 cm. Posadzone później, zimą mogą zginąć.

Gdzie posadzić przebiśniegi

Najlepiej jest więc sadzić cebulki u stóp krzewów i drzew liściastych, których bezlistne na przedwiośniu gałązki nie będą hamowały kwiatom przebiśniegów dostępu światła, a potem rozwijając liście, ochronią je chłodnym półcieniem. Przebiśniegi potrafią też zakwitnąć posadzone w donicach. Będą wtedy wspaniałą wczesnowiosenną ozdobą balkonu lub tarasu.

Przebiśniegi na balkonie

Ostatnio coraz częściej u progu wiosny można zobaczyć w kwiaciarniach doniczki z kwitnącymi przebiśniegami, przeznaczone do ozdoby mieszkania. Są chętnie kupowane jako zwiastuny prawdziwego końca zimy. Po przekwitnięciu, roślinki z doniczek można przesadzić do ogrodu (podobnie jak krokusy, hiacynty czy narcyzy), gdy już ustali się na dobre dodatnia temperatura na zewnątrz. Tam jeszcze długo na początku każdego roku będą obwieszczać szybkie zakończenie szarej i najzimniejszej pory roku.

Podlewanie przebiśniegów

W czasie wiosennej suszy rośliny trzeba podlewać, latem ziemia też nie powinna przesychać.

Nawożenie przebiśniegów

Wiosną warto dosypywać im kompostu lub nieduże ilości nawozu wieloskładnikowego.

Nie należy dopuszczać do zachwaszczenia ziemi.

Rozmnażanie przebiśniegów

Gęste kępy, zanim późną wiosną zżółkną im liście, można dzielić i od razu przesadzać (młode cebulki bardzo szybko zasychają).

Choroby przebiśniegów

Jedyne, co może zagrażać przebiśniegom, to choroba grzybowa zwana szarą pleśnią, powodująca zniekształcenia i zamieranie roślin. Wyraźnie chore egzemplarze trzeba wtedy wyrwać i zniszczyć, a pozostałe opryskać środkiem grzybobójczym (np. Bravo 500 S.C. lub Kaptan 50 WP).

Śnieżyca to nie śnieżyczka

Śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum) należy do innego rodzaju niż śnieżyczka, ale bywa często z nią mylona. Obie rośliny wyglądają bowiem podobnie i kwitną w tym samym czasie. Pamiętając, że śnieżyca ma wszystkie płatki tej samej długości oraz plamki tylko na ich wierzchołkach, łatwo ją rozpoznamy.

Przebiśniegi są pod ochroną

Na przebiśniegi można się jeszcze natknąć w naszych lasach liściastych, głównie na południu kraju. Roślina jest objęta całkowitą ochroną

Przebiśnieg jest trujący

Warto też pamiętać, że przebiśniegi uchodzą za rośliny trujące. Spożycie, zwłaszcza cebulki, która zawiera najwięcej szkodliwych związków, może spowodować niestrawność.