Nowoczesne kosiarki, czyli limuzyna w szopie

Czasy prostych kosiarek wyrzucających trawę na bok minęły. Dziś producenci prześcigają się we wprowadzaniu kolejnych nowinek technicznych lub ułatwianiu obsługi. Istnieje tak wiele modeli, że klienci mogą czuć się zagubieni. Spróbujemy rozwiać te wątpliwości i przedstawić kilka rad dla kupujących kosiarkę oraz praktycznych zasad obowiązujących przy pielęgnacji trawnika.

Każdemu według potrzeb

Kosiarki napędzane silnikami elektrycznymi przeznaczone są do koszenia trawników o powierzchni od 100 do 1000 m2. Są ciche i przyjazne dla środowiska. Większość trzeba podłączyć przewodem do sieci, choć pojawiły się już modele akumulatorowe. Gdy nasz trawnik ma powyżej 300 m2, warto rozważyć zakup kosiarki spalinowej, przy której nie trzeba uważać na ciągnący się o przewód albo ładowanie akumulatora.

Moc silnika kosiarki wybiera się proporcjonalnie do wielkości trawnika - im jest on większy, tym silniejszej maszyny potrzebujemy. Nowoczesne maszyny mają silniki o dużej mocy - w elektrycznych dochodzi ona do 2,5 kW, a w spalinowych nawet do 6 KM (ok. 4,5 kW). Wśród motorów spalinowych są też modele czterosuwowe z wysokim momentem obrotowym (jest to siła, z jaką obraca się wał z nożem). Charakteryzują się one płynną pracą i oszczędnością paliwa, więc praca jest efektywniejsza, łatwiejsza i szybsza (np. Viking seria MB 500, Honda Izy 46).

Limuzyna w szopie

Aby zwiększyć trwałość i odporność na mechaniczne uszkodzenia korpusów kosiarek, robi się je z materiałów wykorzystywanych w przemyśle samochodowym. Może to być jednolity odlew aluminiowy - kosiarka wtedy nie wibruje i nie ulega korozji (kosiarki Klippo, niektóre modele Husqvarny) - lub specjalny, prasowany w wysokiej temperaturze laminat (tzw. monococque) odporny na uderzenia, naprężenia skrętne i promieniowanie UV (np. Viking).

Większe kosiarki, zarówno elektryczne, jak i spalinowe, wyposaża się dodatkowo w napęd kół, który pomaga prowadzić je po nierównym lub pochyłym terenie. Do dyspozycji użytkowników są zwykle 3 biegi. Producenci przywiązują też coraz większą wagę do sposobu obsługi maszyny. Dużym udogodnieniem jest np. włączanie silnika spalinowego mechanizmem sprężynowym lub elektrycznym rozrusznikiem, wówczas kosiarka wyposażona jest w akumulator (np. Klippo Comet, Husqvarna R50SE).

Komfort użytkowania

O komforcie pracy kosiarką decydują uchwyty sterujące. Kupując urządzenie, zwróćmy uwagę, czy można regulować ich położenie - łatwiej wtedy manewrować ciężką maszyną. W większych modelach uchwyt sterujący bywa wyposażony w amortyzatory drgań (np. Klippo Cobra). W trosce o trawnik kosiarki wyposaża się w koła z szerokimi gumowymi oponami, które zwiększają przyczepność i pomagają lepiej rozłożyć obciążenia. W niektórych kosiarkach przy uchwycie sterującym znajdują się dźwignie sprzęgieł - jedno odłączające napęd kół, gdy chcemy opróżnić kosz, drugie zatrzymujące nóż, używane np. przy przetaczaniu kosiarki w inne miejsce. Taki system zmniejsza ilość uruchomień silnika przy długiej pracy (Viking, Honda, Husqvarna). Dużym udogodnieniem w kosiarkach elektrycznych są specjalne gniazda przyłączeniowe z włącznikiem i zaczepy zabezpieczające przed wyrwaniem przewodu z gniazda (Bosch, Wolfgarten).

Warto zwrócić uwagę na sposób regulacji wysokości strzyżenia. W zależności od wielkości kosiarki wynosi ona 1,5-8,6 cm. W wielu maszynach łatwo ustawia się ją tylko jedną dźwignią z 4-8 przełożeniami.

Strzyżenie z zyskiem dla trawy

Kosiarki poza strzyżeniem zajmują się też zbieraniem lub przeróbką skoszonej trawy - dzięki temu nie trzeba jej później grabić. Możemy kupić maszynę z koszem zbierającym lub z systemem mielącym (niemal każdy producent oferuje oba typy).

Jeżeli mamy czas na częstą pielęgnację trawnika i chcemy, by wyglądał czysto, kupmy maszynę z koszem, która jednocześnie kosi i "grabi". Zebrana trawa to doskonały składnik ogrodowego kompostu. Gdy kosimy rzadko i nie chcemy mieć kłopotu ze zbieraniem pokosu, wybierzmy jeden z systemów mielących zwanych też mulczującymi lub ściółkującymi (producenci stosują różne nazwy: Bio clip, Mulcher, Eko-klipp, multiclip, mulchcut). W kosiarkach z tym rozwiązaniem noże tnące zbudowane są tak, by cięły to samo źdźbło trawy na różnej wysokości. Rozdrobniony w ten sposób materiał rozrzucany jest równomiernie po powierzchni trawnika i stanowi naturalny, ekologiczny nawóz. Używając takiego systemu, należy kosić trawnik regularnie i okresowo go napowietrzać (przeprowadzać aerację).

Kosiarki o dużej szerokości znacznie skracają pracę. W małym ogrodzie lepiej jednak używać mniejszych modeli, którymi łatwiej manewrować.

Trawniki przeznaczone do rekreacji lub uprawiania sportu trzeba kosić maksymalnie na wysokość 6-9 cm. Zbyt wysokie koszenie sprzyja wypieraniu szlachetnych gatunków traw przez pospolite. Zbyt niskie - osłabia wzrost trawy, przerzedza murawę i może być przyczyną chorób trawnika.

Długie życie kosiarki

Konserwację kosiarki elektrycznej można ograniczyć do czyszczenia jej na sucho twardą szczotką i szmatą. Nieco więcej zabiegów trzeba wykonać przy maszynie spalinowej, którą można czyścić wodą lub sprężonym powietrzem z kompresora. W instrukcji musimy sprawdzić, na który bok można ją obrócić, aby np. wymienić nóż. Co jakiś czas trzeba oczyścić filtr powietrza i sprawdzić poziom oleju lub go wymienić (przeważnie co 25 godzin pracy). Należy przy tym postępować zgodnie z fabryczną instrukcją obsługi. Na zimę z kosiarki należy usunąć paliwo. Jeśli przechowujemy ją w szopie z nieutwardzoną podłogą, pod koła dobrze jest podłożyć deski.

Bezpieczna praca z kosiarką

Przed koszeniem musimy usunąć z powierzchni trawnika kamienie, gałęzie, zabawki i wszelkie inne przedmioty, które mogłyby podczas pracy kosiarki zostać wyrzucone z dużą prędkością i kogoś zranić. Należy sprawdzić, czy w zbiorniku maszyny spalinowej jest wystarczająca ilość paliwa oraz ustawić wysokość koszenia i uchwyt. Upewnijmy się, czy kabel kosiarki elektrycznej jest nieuszkodzony i równo rozwinięty. Kierunek koszenia powinien być prostopadły do poprzedniego.

Uwaga:

- wszelkie prace związane z czyszczeniem lub wymianą noża wykonuje się przy odłączonym przewodzie elektrycznym albo odłączonej świecy zapłonowej;

- nie palmy papierosów podczas tankowania paliwa;

- kiedy zabraknie paliwa podczas pracy kosiarki, poczekajmy, aż silnik ostygnie i dopiero wtedy je uzupełnijmy;

- tankujmy na zewnątrz, a rozlaną benzynę od razu wytrzyjmy szmatą (przyda się kanister z blokadą przed przepełnieniem i rozlaniem paliwa);

- nigdy nie kośmy boso, załóżmy mocne buty;

- kośmy tylko w dzień;

- nigdy nie zostawiajmy włączonej kosiarki;

- podczas koszenia kosiarką elektryczną kabel zarzućmy na ramię;

- co jakiś czas oczyśćmy szczeliny kosza, by zapewnić przepływ powietrza zasysającego skoszoną trawę;

- kosiarką elektryczną nie wolno pracować, gdy trawa jest wilgotna.

Latająca kosiarka

Jeżeli powierzchnia naszego trawnika nie jest równa, możemy zastosować kosiarkę poduszkową (bez kół), która unosi się na poduszce powietrznej wytwarzanej przez wirujący nóż (Bosch ALM 34, Husqvarna GT 500). Ten rodzaj maszyn sprawdza się w terenie nachylonym nawet do 30( (wzniesienia, skarpy). Niektóre firmy produkujące kosiarki dla zwiększenia sterowności i komfortu pracy stosują uchwyty obracające się w dwóch płaszczyznach (Bosch).

Coś dla zdrowia

W sklepach ogrodniczych można też kupić ręczne dwukołowe kosiarki bębnowe. Przeznaczone są do trawników o powierzchni do 250 m2. Pracując takim sprzętem, można nie tylko pielęgnować trawnik, ale i zdrowo się pogimnastykować(Husqvarna Novolette, Wolfgarten VD 28). Poza tym kosiarki bębnowe tną źdźbła dokładniej, co zmniejsza podatność trawy na choroby.