Taras ziemny
Choć to już prawie ogród, naturalnie powiększa przestrzeń mieszkalną, stając się dodatkowym kawałkiem domu. Od pierwszych ciepłych dni chce się tu pić poranną kawę i urządzać wieczorne biesiady.
Tarasy ziemne całą powierzchnią spoczywają na gruncie. Mogą mieć nawierzchnię trawiastą lub żwirową bądź utwardzone podłoże pod kostkę betonową, drewnianą albo płyty kamienne lub też podkład z betonu wykończony płytkami. Nawierzchnia powinna być ładna i równa, aby było łatwo po niej chodzić i by można na niej ustawić meble ogrodowe; nie może też zatrzymywać wody deszczowej.
Z trawą lub żwirem
Takie tarasy buduje się na nasypie z gruntu rodzimego; warstwa wierzchnia to gleba przystosowana do założenia trawnika lub nawierzchnia żwirowa.
Sposób wykonania tarasu zależy od rodzaju gruntu, z jakiego zrobiony jest nasyp. Nie nadają się do tego grunty spoiste - gliny i iły, gdyż nasyp z nich łatwo uległby rozmyciu po intensywnych opadach. Z kolei piasek jest zbyt przepuszczalny; trudno byłoby utrzymać odpowiednią wilgotność podłoża pod trawnikiem. Najlepszy jest piasek gliniasty zawierający dużo kamieni stabilizujących podłoże.
Nawiezioną ziemię trzeba zagęszczać warstwami grubości nie większej niż 20-30 cm, zależnie od rodzaju używanej zagęszczarki. Jeśli rodzime podłoże jest szczególnie niekorzystne, nasyp warto od niego oddzielić geowłókniną, która zapobiega mieszaniu się warstw gruntu. Jej wywinięcie na zbocza skarpy dodatkowo zabezpieczy je przed rozmywaniem.
Jeśli skarpy nasypu nie są zabezpieczone przed osuwaniem się, ich nachylenie nie powinno być większe niż 45°. Dopóki nie pokryją się trawą, trzeba liczyć się z możliwością rozmycia świeżego nasypu przez ulewne deszcze.
Jeśli kąt nachylenia skarpy musi być większy niż 45°, jej skarpy trzeba wzmocnić, na przykład betonowymi płytami otworowymi (ekopłytami), palisadą drewnianą lub odpowiednio ułożonymi dużymi kamieniami.
Tarasy ziemne z nawierzchnią żwirową wymagają obudowania krawężnikami zapobiegającymi obsypywaniu się żwiru.
Z utwardzonym podłożem
Podłożem pod nawierzchnię z kostki lub płyt kamiennych powinna być co najmniej 10-centymetrowa warstwa zagęszczonego piasku. Podłoże będzie bardziej stabilne, jeśli piasek zmiesza się na sucho z cementem - 25 kg (1 worek) na 10 m2 powierzchni. Cement rozsypuje się na piasku, miesza grabiami, a następnie zagęszcza, wyrównuje i układa nawierzchnię. Jeśli powierzchnia jest duża, warto wypożyczyć glebogryzarkę, która dokładnie wymiesza piasek z cementem.
Tarasy pokrywane kostką betonową czy płytami kamiennymi również wymagają umocnienia boków - funkcję taką mogą pełnić specjalne pustaki betonowe. Pustaki takie łączy się dzięki specjalnie ukształtowanym zaczepom, a ich wnętrze wypełnia ziemią lub betonem. Jeśli taras znajduje się dość wysoko, pustaki układa się kaskadowo; w razie potrzeby mur z takich pustaków można zazbroić.
Pionowe lub prawie pionowe skarpy można również uformować z kamienia polnego lub też tworząc kaskadową palisadę z tralek betonowych lub palików drewnianych.
Z płytą betonową
Taki taras można zbudować, układając na odpowiednio przygotowanym podłożu płyty z polistyrenu ekstrudowanego, a na nich wylewając z betonu płytę z warstwą spadkową. Na tej płycie - po wykonaniu hydroizolacji - układa się wierzchnią warstwę wykończeniową.
Podłoże. Powinno być mocne i stabilne, dlatego najpierw z całej powierzchni pod płytę trzeba zdjąć warstwę ziemi roślinnej, a następnie ułożyć i ubić warstwę piasku.
Częstym błędem jest wylewanie płyty tarasowej bezpośrednio na zastanym podłożu bez zważania na jego jakość. Zdarza się nawet używanie jako podkładu wszelkich odpadów i śmieci pozostałych po budowie. Takie niestabilne podłoże może nierównomiernie osiadać, a jeśli jest gliniaste lub ilaste - spowodować wysadziny mrozowe (powiększanie się objętości zamarzającego gruntu). Oba zjawiska mogą doprowadzić do pękania płyty.
Płyty z polistyrenu ekstrudowanego. Najczęściej stosuje się płyty grubości 5-8 cm. Układa się je na wyrównanym podkładzie piaskowym. Ich zadaniem jest przede wszystkim ograniczenie wpływu ruchów gruntu oraz stworzenie warstwy poślizgowej, która zapewni swobodę rozszerzania się betonowej płyty tarasowej pod wpływem zmian temperatury. Taka warstwa uniemożliwia również podciąganie wody z gruntu przez płytę betonową, pełni więc jednocześnie funkcję hydroizolacji od dołu.
Płyta betonowa. Powinna mieć grubość przynajmniej 15 cm, a beton - klasę B15. Od budynku trzeba płytę oddzielić wkładką dylatacyjną ze styropianu grubości około 2 cm.
Taras powinien mieć spadek 1,5-2% w stronę zewnętrznych krawędzi, żeby łatwo spływała zeń woda deszczowa. Jeśli taras przylega do dwóch prostopadłych ścian domu, musi mieć spadek w dwóch kierunkach. Grubość warstwy spadkowej w najcieńszym miejscu (przy krawędzi) nie może być mniejsza niż 4 cm.
Wewnątrz płyty trzeba umieścić siatkę stalową z drutu o średnicy 4-5 mm, o oczkach 15×15 cm. Powierzchnię betonu należy zatrzeć na gładko oraz - w odstępach około 3 m - naciąć kielnią szczeliny dylatacyjne.
Z trawą lub żwirem
Takie tarasy buduje się na nasypie z gruntu rodzimego; warstwa wierzchnia to gleba przystosowana do założenia trawnika lub nawierzchnia żwirowa.
Sposób wykonania tarasu zależy od rodzaju gruntu, z jakiego zrobiony jest nasyp. Nie nadają się do tego grunty spoiste - gliny i iły, gdyż nasyp z nich łatwo uległby rozmyciu po intensywnych opadach. Z kolei piasek jest zbyt przepuszczalny; trudno byłoby utrzymać odpowiednią wilgotność podłoża pod trawnikiem. Najlepszy jest piasek gliniasty zawierający dużo kamieni stabilizujących podłoże.
Nawiezioną ziemię trzeba zagęszczać warstwami grubości nie większej niż 20-30 cm, zależnie od rodzaju używanej zagęszczarki. Jeśli rodzime podłoże jest szczególnie niekorzystne, nasyp warto od niego oddzielić geowłókniną, która zapobiega mieszaniu się warstw gruntu. Jej wywinięcie na zbocza skarpy dodatkowo zabezpieczy je przed rozmywaniem.
Jeśli skarpy nasypu nie są zabezpieczone przed osuwaniem się, ich nachylenie nie powinno być większe niż 45°. Dopóki nie pokryją się trawą, trzeba liczyć się z możliwością rozmycia świeżego nasypu przez ulewne deszcze.
Jeśli kąt nachylenia skarpy musi być większy niż 45°, jej skarpy trzeba wzmocnić, na przykład betonowymi płytami otworowymi (ekopłytami), palisadą drewnianą lub odpowiednio ułożonymi dużymi kamieniami.
Tarasy ziemne z nawierzchnią żwirową wymagają obudowania krawężnikami zapobiegającymi obsypywaniu się żwiru.
Z utwardzonym podłożem
Podłożem pod nawierzchnię z kostki lub płyt kamiennych powinna być co najmniej 10-centymetrowa warstwa zagęszczonego piasku. Podłoże będzie bardziej stabilne, jeśli piasek zmiesza się na sucho z cementem - 25 kg (1 worek) na 10 m2 powierzchni. Cement rozsypuje się na piasku, miesza grabiami, a następnie zagęszcza, wyrównuje i układa nawierzchnię. Jeśli powierzchnia jest duża, warto wypożyczyć glebogryzarkę, która dokładnie wymiesza piasek z cementem.
Tarasy pokrywane kostką betonową czy płytami kamiennymi również wymagają umocnienia boków - funkcję taką mogą pełnić specjalne pustaki betonowe. Pustaki takie łączy się dzięki specjalnie ukształtowanym zaczepom, a ich wnętrze wypełnia ziemią lub betonem. Jeśli taras znajduje się dość wysoko, pustaki układa się kaskadowo; w razie potrzeby mur z takich pustaków można zazbroić.
Pionowe lub prawie pionowe skarpy można również uformować z kamienia polnego lub też tworząc kaskadową palisadę z tralek betonowych lub palików drewnianych.
Z płytą betonową
Taki taras można zbudować, układając na odpowiednio przygotowanym podłożu płyty z polistyrenu ekstrudowanego, a na nich wylewając z betonu płytę z warstwą spadkową. Na tej płycie - po wykonaniu hydroizolacji - układa się wierzchnią warstwę wykończeniową.
Częstym błędem jest wylewanie płyty tarasowej bezpośrednio na zastanym podłożu bez zważania na jego jakość. Zdarza się nawet używanie jako podkładu wszelkich odpadów i śmieci pozostałych po budowie. Takie niestabilne podłoże może nierównomiernie osiadać, a jeśli jest gliniaste lub ilaste - spowodować wysadziny mrozowe (powiększanie się objętości zamarzającego gruntu). Oba zjawiska mogą doprowadzić do pękania płyty.
Taras powinien mieć spadek 1,5-2% w stronę zewnętrznych krawędzi, żeby łatwo spływała zeń woda deszczowa. Jeśli taras przylega do dwóch prostopadłych ścian domu, musi mieć spadek w dwóch kierunkach. Grubość warstwy spadkowej w najcieńszym miejscu (przy krawędzi) nie może być mniejsza niż 4 cm.
Wewnątrz płyty trzeba umieścić siatkę stalową z drutu o średnicy 4-5 mm, o oczkach 15×15 cm. Powierzchnię betonu należy zatrzeć na gładko oraz - w odstępach około 3 m - naciąć kielnią szczeliny dylatacyjne.
Zamiast płynnej folii można też ułożyć specjalne maty izolacyjne mocowane zaprawą klejową do podłoża lub zastosować specjalny klej do płytek, który stanowi jednocześnie hydroizolację.
Wierzchnia warstwa wykończeniowa
Materiały na nawierzchnie tarasów powinny być:
- nienasiąkliwe i mrozoodporne,
- odporne na działanie czynników atmosferycznych (zmiany temperatury, wodę, promieniowanie UV),
- wytrzymałe na ścieranie,
- powinny mieć nieśliską powierzchnię.
Podłożem pod płytki ceramiczne powinna być stabilna warstwa jastrychu ułożonego na żelbetowej lub betonowej płycie tarasowej. Płytki nie mogą być zbyt małe (bo wtedy większa jest powierzchnia spoin, które są przesiąkliwe) ani zbyt duże (łatwiej ulegają uszkodzeniu pod wpływem zmian temperatury). Najlepsze są płytki, których dłuższy bok ma 25-35 cm.
Do mocowania płytek ceramicznych należy stosować elastyczne zaprawy klejące i nakładać je zarówno na płytki, jak i na podłoże.
Do spoinowania można przystąpić dopiero po 2-3 dniach od ułożenia płytek - w tym czasie powierzchnię tarasu trzeba chronić przed opadami i nadmiernym nasłonecznieniem. Do wypełnienia spoin należy użyć zaprawy uelastycznionej (o zwiększonej elastyczności).
Szerokość spoin nie powinna być mniejsza niż 2% długości boku płytki, a na silnie nasłonecznionych tarasach - nawet 3%.
Na tarasy nadają się płyty kamienne z twardych skał (granit, sjenit, gabro). Nieodpowiednie - ze względu na nasiąkliwość - są natomiast płyty z marmuru.
Płyty betonowe wykonuje się z wibrowanego betonu. Mogą mieć naturalny szary kolor lub być barwione w masie. Niekiedy ich powierzchnia jest fakturowana i imituje łupany kamień naturalny.
Płyty wielkowymiarowe na podłożu betonowym układa się na styk lub z niewielką szczeliną, opierając je na specjalnych podkładkach umożliwiających uzyskanie równej powierzchni.
Kostkę kamienną i betonową układa się na wyrównanej i zagęszczonej warstwie piasku.
Deski nie powinny być szersze niż 15 cm, gdyż inaczej łatwo się paczą. Minimalna grubość to 32 mm.
Nawierzchnie drewniane układa się na drewnianych lub metalowych legarach, koniecznie z pozostawieniem szczelin szerokości ok. 1 cm niezbędnych do wentylacji przestrzeni pod podłogą tarasu.
Kostkę drewnianą, podobnie jak betonową, układa się na warstwie piasku lub żwiru.
Skomentuj:
Taras ziemny