Budowa

Ogród

Wnętrza

Design

Architektura

DIY

HGTV

Różane nowości

Zioła na balkonie, czyli jakie zioła można uprawiać na balkonie

Alicja Gawryś, Katarzyna Jodłowska
W skrzynina balkonie utworzonoe kompozycję ze szczypiorku, kwitnącej macierzanki i szałwii lekarskiej o barwnych liściach - Fot. Flora Press/The Garden Collectio Flora Press

Zioła na balkonie? Brak ogrodu nie musi być przeszkodą dla tych, którzy lubią jeść warzywa uprawiane samodzielnie. Nawet na małym balkonie urośnie pomidor w donicy, a w niewielkiej skrzynce bazylia, mięta i inne zioła. Na dużym balkonie lub tarasie można zaszaleć - zmieści się tu cała kompozycja z warzyw, ziół i kwiatów. Będzie z niej i pożytek, i ozdoba.

Świeże listki mięty, lubczyku lub bazylii w ulubionej potrawie? Czemu nie. Zostań domowym ogrodnikiem i załóż ziołowy ogródek. Wzbogacisz dania nowym smakiem i aromatem, a także ozdobisz parapet lub balkon.

Zioła na balkon

Kompozycje z ziół i roślin przyprawowych na okiennym parapecie lub balkonie wyglądają nie mniej efektownie niż kwiaty, a przyprawy prosto ze skrzynki są bez porównania smaczniejsze od tych suszonych z torebki. Poza tym ich uprawa wcale nie jest trudna. Czy to nie dość argumentów, by założyć własny ziołowy miniogródek w doniczkach?
 
Jeśli balkon znajduje się w bliskim sąsiedztwie ruchliwej, pełnej kurzu i spalin ulicy, nie warto na nim uprawiać warzyw, ani ziół, bo wchłoną wszystkie szkodliwe substancje. Ale w głębi osiedla mieszkaniowego - jak najbardziej, możemy posadzić na balkonie rośliny jadalne.

Zioła na balkonie - rodzaje 

Balkon lub taras to idealne miejsce do uprawy pysznych i zdrowych ziół, które na co dzień stosujemy w kuchni. Świetnie nadają się do tego rośliny jednoroczne, takie jak:

  • bazylia,
  • pietruszka naciowa,
  • koper,
  • majeranek,
  • cząber,
  • kolendra,
  • rzeżucha,
  • rukola czy
    roszponka.

Z roślin wieloletnich proponuję:

  • różne odmiany mięty,
  • macierzankę
  • różne mięty
  • melisę,
  • rozmaryn,
  • lubczyk,
  • tymianek,
  • estragon,
  • lebiodkę pospolitą popularnie zwaną oregano,
  • oraz lawendę i
  • szałwię lekarską.

Nie zapominajmy również o szczypiorku, szalotce i czosnku. Zachęcam również do uprawy mniej popularnych roślin zielnych, takich
jak np.:

  • kozieradka,
  • trawa cytrynowa,
  • mizuna ( japońska musztarda)
  • oraz ogórecznik lekarski, którego kwiaty i liście możemy dodawać do sałatek

Pamiętajmy, że wieloletnie gatunki wymagają zabezpieczenia przed mrozem i podlewania, gdy nadejdzie odwilż.

Ziołą na balkonie - gdzie kupić?

Tych, którzy w tym roku nie zdecydowali się na przygotowanie rozsad w domu, zachęcam do zakupu sadzonek w sklepach ogrodniczych lub sprawdzonych warzywniakach. Dobrej jakości rośliny na pewno sprawdzą się w naszej balkonowej uprawie.
Sadzonki możemy przesadzać do skrzynek lub doniczek od drugiej połowy maja do końca lata. Jeśli jesteśmy zwolennikami siania ziół bezpośrednio do pojemników balkonowych, to polecam do wysiewu przez cały sezon pietruszkę, rzodkiewkę, kolendrę i koperek oraz fasolkę szparagową lub fasolkę ozdobną, o czerwonych kwiatach, której strączki również są jadalne

Zioła na balkonie- gdzie ustawić pojemniki?

Zioła lubią słońce, dlatego też najlepiej się czują na balkonie skierowanym na południe, południowy wschód lub południowy zachód. W półcieniu możemy posadzić miętę, pietruszkę, szczypiorek, szałwię lekarską, estragon, melisę, rzeżuchę i roszponkę.

Doniczki do ziół na balkon

Zioła najlepiej sadzić w skrzynkach i większych donicach (co najmniej 10 cm średnicy), ponieważ w małych pojemnikach ziemia bardzo szybko wysycha w upalne dni lata. Pojemniki muszą mieć otwory odpływowe, inaczej korzenie będą gniły od nadmiaru wilgoci. Dno wysypmy mniej więcej dwucentymetrową warstwą drobnych kamyków, pokruszonej cegły lub keramzytu - to tzw. drenaż, który pozwala wodzie swobodnie odpływać, zapobiegając gniciu korzeni.

Warzywa potrzebują dużo składników mineralnych, aby mogły wytworzyć części jadalne. Tylko sałata liściasta i niewysokie zioła będą się dobrze czuły w standartowych skrzynkach balkonowych. Inne warzywa wymagają dużego pojemnika, w którym zmieści się dostateczna ilość podłoża. W doniczkach 30 x 30 cm można uprawiać sałatę , szczypiorek, cebulę, kalarepę i zioła, w większych - inne warzywa.

Zioła na balkonie - aranżacje

Alternatywnym rozwiązaniem są ziołowe ogródki wertykalne, od bardzo prostych, w których pojemniki są zawieszone na haczykach na kracie, aż po rozwiązania z kategorii „Urban farming”. W każdej z tych opcji możemy zadbać o to, aby ziołowe kompozycje na naszym balkonie były wielobarwne i niebanalne. Idealnie nadają się do tego np. wybarwione odmiany sałat – Fiero, Oakly, Solos i Pleasance. Pięknie będzie również wyglądać donica z bazylią, jeśli połączymy zielone odmiany 'Green Ball', 'Habana' i 'Ajaka', fioletową 'Wild Color' oraz bazylię 'Dark Lady' o purpurowych liściach.

Jaka ziemia do ziół na balkonie?

Najlepsza jest zwykła ziemia ogrodowa; kupując ją w sklepie, wybierzmy tzw. uniwersalną. Skrzynki i donice najpierw wysypujemy warstwą drenażu, a następnie wypełniamy żyzną przepuszczalną ziemią. Warto od razu zmieszać ją z granulowanym nawozem o spowolnionym działaniu (np. Osmocote lub Planton C), który stopniowo będzie uwalniał substancje odżywcze, pobierane przez korzenie.

Zioła na balkonie - uprawa

Po przesadzeniu sadzonek trzeba pilnować, by ziemia w doniczkach była stale wilgotna; jej przesuszenie może być zabójcze dla roślin, które się jeszcze dobrze nie ukorzeniły. Potem podlewamy raczej umiarkowanie (większość ziół jest odporna na suszę). Nigdy nie podlewamy ich w czasie największego nasłonecznienia (najlepsza pora to wczesny ranek lub wieczór).

Nawożenie

Wszystkie rośliny rosnące w pojemnikach powinno się nawozić, aby nie zabrakło im składników odżywczych. Ponieważ zioła z balkonowych donic trafią do kuchni, zasilajmy je nawozami bez chemii (np. biohumusem). Nawozimy raz w tygodniu dawką podaną na opakowaniu.

Doniczki z ziołami warto co pewien czas obracać, aby rośliny miały równomierny dostęp do światła ze wszystkich stron.

Przycinane

Systematyczne przycinanie i skubanie wierzchołków roślin wcale im nie szkodzi. Wręcz przeciwnie - znacznie lepiej się wtedy krzewią i szybciej zagęszczają.

Warzywa, truskawki i większość ziół wymaga słońca, jeśli więc stanowisko jest trochę zacienione, pozostaje nam uprawa niektórych ziół o mniejszych wymaganiach co do światła: mięty (zniesie także głębszy cień), estragonu, pietruszki (także naciowej), melisy i rzeżuchy.
 

Zioła na balkonie - nasiona

Nasiona są tańsze od sadzonek, ale wyhodowanie z nich roślin wymaga nieco zachodu i cierpliwości. Większość gatunków ziołowych i przyprawowych wysiewa się już w kwietniu, by zdążyły urosnąć i dojrzeć przed końcem sezonu (oczywiście, dopóki grożą przymrozki, doniczki trzymamy w domu). Chwilę możemy jeszcze poczekać z wysianiem koperku, który ma krótki okres wegetacyjny - na świeże listki poczekamy do pięciu tygodni. W późniejszym terminie można wysiać również kolendrę i pietruszkę naciową. Jeśli jednak przegapiliśmy wiosenny termin siewów i zakładamy ogródek latem, lepiej będzie posadzić w doniczkach gotowe, podrośnięte już sadzonki. Warto kupić je w sklepie ogrodniczym, bo te z supermarketu pochodzą najczęściej z upraw szklarniowych i są zbyt delikatne, by ładnie rosnąć na nasłonecznionych i wietrznych balkonach.

W maju wysiać możemy jeszcze fasolką szparagową (uwaga: ozdobna fasola, kwitnąca na czerwono, ma także jadalne strączki), pamiętając, że wijącym się pędom potrzebna jest podpora, np. krata balkonowa. Pod jesień można zasiać rzodkiewkę (teraz latem jest na to zbyt gorąco).

Jak i kiedy sadzić zioła na balkonie?

Pod koniec maja raczej rzadko występują już przymrozki, możemy więc śmiało posadzić rozsadę pozostałych warzyw i ziół. Najlepiej kupić zdrową, silną rozsadę w sklepie ogrodniczym lub na targowisku. Można też posadzić swoją własną, która wyrosła z nasion, wysianych wcześniej w skrzynce na parapecie, chociaż taka bywa trochę wyciągnięta.

Ich rozsadę kupujemy u ogrodników lub... w markecie, w postaci kuchennych ziół w doniczkach i zaraz przesadzamy do podłoża uniwersalnego, do którego dodajemy granulowany nawóz wolnodziałający.

Wiele ziół występuje w różnych odmianach o barwnych liściach. Można więc z nich tworzyć różnokolorowe kompozycje we wspólnym pojemniku. Będą zdobić balkon przez cały sezon, a nawet zimą, jeśli posadzimy zimozielone gatunki (takie, jak macierzanka, tymianek czy lawenda). Nieocenioną zaletą ziół jest zapach, jaki roztaczają, zwłaszcza podczas ciepłych dni. Niektóre z nich także ładnie kwitną.

Zioła na balkonie - poradnik dla początkujących hodowców

Warzywa, które urosną na balkonie - Top 4

Do pojemników polecam odmiany koktajlowe pomidorów, takie jak np. 'Maskota' lub 'Koralik'. Obok krzaczka wbijamy w podłoże solidny palik, do którego przywiązujemy pędy rośliny.

Odmiana bawole serce wymaga już trochę więcej cierpliwości, większej donicy i większego… serca do uprawy. Zdecyduj się na nią, jeśli masz większy balkon i możesz pozwolić sobie na 12 litrową donicę. Podobne wymagania mają pomidory malinowe. Zbiory możesz rozpocząć już po około 10-12 tygodniach od momentu zasadzenia!

Na ciepłym, bardzo nasłonecznionym balkonie możemy posadzić kilka donic z papryką.

Lubisz odrobinę ostrości w potrawach? To na pewno zainteresujesz się papryczkami chili. Świetnie rosną w balkonowych warunkach. Trzeba na nie poczekać odrobinę dłużej niż na pomidory, bo około 14-15 tygodni, ale ich smak zdecydowanie jest tego wart! One również potrzebują sporo wody i dużo słońca.

Z racji tego, że rośliny te osiągają nawet 80 cm wysokości, do ich uprawy przydają się podpory bambusowe. Gwarantują one stabilizację i zapobiegają łamaniu roślin, które uginają się pod ciężarem owoców.

Z roślin dyniowatych udadzą się tu ogórki, kabaczki, cukinia i patisony.

Z roślin kapustnych polecam kalarepkę. Z korzeniowych: seler i pietruszkę naciową - obie te rośliny uprawiamy tu raczej dla zielonych części, które stopniowo pozyskujemy do zupy, bo części podziemne nie będą okazałe.

Na wysianie groszku zielonego jest już za późno, koper też się na balkonie rzadko udaje.

Zresztą, pewnie każdy balkon ma swoje specyficzne warunki i trzeba poeksperymentować, aby sprawdzić, co u nas urośnie.

Sałata rzymska, lodowa, a może masłowa?

Wszystkie trzy odmiany mają podobne wymagania. Nie potrzebują ani dużego nasłonecznienia, ani intensywnego podlewania. Zajmują też mało miejsca. 2 litrową donicę z łatwością zmieścisz na szerszym parapecie.

Pierwsze zbiory zaczynają się nawet po 3 tygodniach od momentu posadzenia. Zerwij od razu całą główkę lub rwij listek po listku, żeby urozmaicić letnią sałatkę. Prosto, szybko, ekologicznie. 

Warzywno-ziołowe kompozycje na balkonie 

Szalenie modne są kompozycje, w których łączy się gatunki użytkowe z ozdobnymi, ważne tylko, by dopasować je pod względem wymagań i dać im odpowiednio duży pojemnik. Metrowej wysokości pomidor z gronami drobnych owoców świetnie komponuje się z pomarańczowymi aksamitkami i burakami o ozdobnych liściach. Nasturcja może rosnąć obok fasolki, a purpurowa bazylia obok żółtej papryki. Nie bójmy się różnych oryginalnych połączeń. Plony z balkonowego ogródka nie będą wielkie, ale świadomość, że bez wychodzenia z domu mamy świeży szczypiorek do jajecznicy, bazylię do pomidorów (oczywiście też własnych), czy melisę do zaparzenia przed snem, jest bardzo przyjemna.

Zioła na balkonie i tarasie

Udostępnij

Przeczytaj także

Kiedy przesadzać hortensje? Szczegółowy poradnik
Kiedy sadzić maliny i jak zrobić to dobrze? Kompletny poradnik
Hamak do ogrodu i na balkon. Jak wybrać i zamocować?

Polecane

Wysiewamy byliny i gatunki dwuletnie
Tuje w donicach na zimę czyli jak zabezpieczyć na zimę iglaki w pojemnikach
Zabudowa balkonu w bloku - plusy i minusy

Skomentuj:

Zioła na balkonie, czyli jakie zioła można uprawiać na balkonie

Ta strona używa ciasteczek w celach analitycznych i marketingowych.

Czytaj więcej