Warzywa antyrakowe
Warzywa są przebogatą skarbnicą związków, które pomagają naszemu organizmowi bronić się przed nowotworami. Jedzmy je więc jak najczęściej!
Popularne jarzyny przeciw nowotworom
O kazało się, że niektóre substancje uważane dotąd za niemal bezużyteczny odpad przemiany materii mogą być niezbędne do utrzymania prawidłowych funkcji organizmów, nie tylko roślin, ale także zwierząt i ludzi. Chronią nas m.in. przed nowotworami. Do tej pory w blisko 300 gatunkach roślin zidentyfikowano około 600 takich związków. Działają one rozmaicie: "wymiatają" wolne rodniki, unieszkodliwiają mutageny, stymulują enzymy naprawcze, a nawet hamują rozwój chorej tkanki lub powodują jej zamieranie. Niektóre stosowane są jedynie pod ścisłą kontrolą lekarską. Najcenniejsze zaś są te, które występują w popularnych jarzynach, bo możemy mieć je dosłownie podane na talerzu.
Marchewka
Pierwszym warzywem, którego właściwości przeciwnowotworowe zostały potwierdzone laboratoryjnie, była marchew. Ochronne i lecznicze działanie świeżego korzenia oraz jego soku początkowo wiązano jedynie z pomarańczowym barwnikiem - beta-karotenem. W naszym organizmie powstaje z niego witamina A, która należy do antyutleniaczy chroniących błony komórkowe przed niszczycielskim działaniem wolnych rodników. Uaktywnia też mechanizmy zapobiegające niekontrolowanym podziałom komórek. Ostatnio jednak wykryto w marchwi falkarinol, kolejny związek chroniący komórki przed substancjami mutagennymi. Okazało się również, że warto jeść marchew gotowaną (ale uwaga, gotowaną w całości), bo w takiej postaci zawiera więcej karotenów i falkarinolu niż surowa.
Zupa z marchwi
Pół posiekanej cebuli zeszklij na 2 łyżkach oliwy. Dadaj 2 pokrojone marchwie i podsmażaj jeszcze chwilę. Wlej 2 szklanki bulionu warzywnego. Gotuj około pół godziny, aż warzywa zmiękną. Pod koniec dodaj łyżeczkę posiekanego świeżego imbiru i odrobinę soli. Dodaj do zupy łyżkę śmietany i zmiksuj. Podawaj posypaną szczypiorkiem.
Pomidor
Kolejnym karotenoidem pomocnym w walce z nowotworami okazał się likopen, którego głównym źródłem są pomidory. Działa prewencyjnie i leczniczo dwukrotnie silniej niż beta-karoten. Nie jest niszczony w trakcie gotowania ani konserwowania, przeciwnie - jego procentowa zawartość wówczas rośnie; np. w 100 g świeżych owoców znajduje się do 20 mg likopenu, a w tej samej ilości pasty pomidorowej nawet 150 mg. Tak jak inne karotenoidy likopen rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego najlepiej przyswajany jest po podduszeniu pomidorów, np. z oliwą. Zapobiegawczo pomidory powinniśmy jeść codziennie. Nawet duże ich ilości nie wywołują skutków ubocznych.
Jajecznica z pomidorami
Sparz i obierz ze skórki 2 małe pomidory. Pokrój je na plasterki, włóż na rozgrzane na patelni masło i podsmażaj, aż zmiękną i odparuje spora część ich soku. Dodaj 3 jajka posolone i rozmieszane z garścią posiekanego szczypiorku. Smaż, delikatnie mieszając, aż się zetną. Jajecznicę posyp świeżo zmielonym pieprzem i udekoruj
Kapusta, brokuł i jarmuż
Ważną pozycję w diecie przeciwnowotworowej zajmują warzywa krzyżowe, np. kapusta, brokuł i jarmuż, które chronią przed rakiem piersi, prostaty, trzustki i płuc. Zawierają bogaty zestaw substancji antykancerogennych, m.in. sulforafan i indolo-3-karbinol. Szczególnie dokładnie przebadano najbardziej popularne z nich - kapustę. Jako antyutleniacz najsilniej działa surowa kapusta czerwona; biała po ukiszeniu jej dorównuje (kiszenie nie poprawia natomiast aktywności kapusty czerwonej). Według ostatnich badań antynowotworowe właściwości obu kapust wzrastają także w czasie gotowania. Kapusta zapobiega m.in. szkodliwym przemianom tłuszczu. Jej tradycyjny zestaw z kotletem schabowym okazał się więc bardzo korzystny dla zdrowia.
Kapusta z jabłkami
Kapustę poszatkuj, wrzuć do osolonego wrzątku ze szczyptą cukru i gotuj odkrytą 5 min, aż stanie się krucha i niebieska. Odsącz, skrop cytryną, by poczerwieniała. Dodaj jabłko utarte na cienkie plastry i szczyptę cynamonu.
Czosnek
Swoje dobroczynne właściwości czosnek zawdzięcza związkom siarki powstającym z allicyny, np. w czasie siekania ząbków. W rezultacie broni przed nowotworami wywoływanymi przez mutagenne nitrozaminy powstające ze związków azotowych w przewodzie pokarmowym. Niszczy też bakterie Helicobacter pylori, które uszkadzając ściany żołądka i jelita, również mogą powodować nowotwory. Dobrze by było zatem jeść ząbek czosnku lub dwa dziennie (ale więcej nie, bo jest ciężkostrawny). Zagryzany natką piertuszki lub imbirem jest słabiej wyczuwalny w oddechu.
Brunchetta z czosnkiem
Długą bułkę pokrój na kromki. Posmaruj je oliwą i opiecz z obu stron. 3 duże pomidory sparz we wrzątku, obierz ze skórki i pokrój w kostkę. Drobno posiekaj 3-4 ząbki czosnku, zmieszaj je z 2 łyżkami gęstej śmietany, posól do smaku. Na gorące grzanki nałóż pomidory, masę czosnkową, udekoruj bazylią i podawaj.
Warzywnik
Jeśli mamy ogród w czystej okolicy i z dala od zatłoczonych dróg, możemy sami uprawiać warzywa (nie nadużywając nawozów azotowych i środków ochrony roślin). Zbierane w pełni sezonu są zdecydowanie zdrowsze od nowalijek. Powinniśmy zjadać je tuż po zebraniu (trzymane w folii szybko się psują). Te kupione w sklepie dokładnie płuczmy, a z sałaty i kapusty usuńmy zewnętrzne liście. Postarajmy się też, aby warzywne dania polubiły dzieci.
Na zdjęciu powyżej: Nowoczesny pomysł na warzywnik - smakowita rabatka pełna lawendy, sałaty, pietruszki i kapusty.
Skomentuj:
Warzywa antyrakowe