Zimowit jesienny – jesienny krokus w ogrodzie

Jak wygląda zimowit jesienny?

Z jednej brunatnej bulwy wyrasta zwykle od 1 do 3 różowofioletowych kwiatów osadzonych na długich, białych rurkach bez liści. 
W ogrodzie zimowity tworzą z czasem malownicze kępy i pięknie prezentują się na trawniku lub rabacie – zwłaszcza w towarzystwie hortensji i traw ozdobnych.

Polską nazwę zawdzięcza porze kwitnienia - kwiaty zimowitu ukazują się pod koniec sierpnia, witając zbliżającą się powoli zimę. Wtedy z brunatnej podziemnej bulwy wyrasta od 1 do 3 kielichów osadzonych na białych bezlistnych rurkach. Typowym gatunkiem jest zimowit jesienny (Colchicum autumnale). Ma kwiaty różowofioletowe, ale w sprzedaży są także jego odmiany kwitnące na biało, purpurowo, jasnofioletowo czy pełnokwiatowe. np. ‘Album’, ‘Alboplenum’ czy ‘Bornmulleri’.

Zimowit jesienny – gatunki

Oprócz typowego Colchicum autumnale, warto znać również inne gatunki, np.:

• zimowit okazały (Colchicum speciosum) – o większych kwiatach,
• zimowit pstry (Colchicum variegatum) – o delikatnie cętkowanych płatkach,
• Colchicum laetum – kwitnący w odcieniach jasnoróżowych.

Wszystkie są mrozoodporne i nie wymagają okrywania na zimę.

W naturze rośliny te można spotkać na podgórskich łąkach oraz na nizinach. Pamiętajmy, że są zaliczane do gatunków chronionych i nie wolno ich zrywać!

Na zdjęciu powyżej: Zimowit jesienny, podobnie jak krokus, najpiękniej prezentuje się na trawniku

Zimowity i krokusy jesienne

Na zdjęciu powyżej: Zimowit jesienny, podobnie jak krokus, najpiękniej prezentuje się na trawniku

Cykl rozwojowy zimowitu

Ta niezwykła bylina ma inny niż większość uprawianych przez nas roślin cykl rozwojowy. Wiosną z bulwy wyrastają jedynie długie (do 30 cm), szerokolancetowate liście z oryginalnym równoległym unerwieniem. Po pewnym czasie zasychają i wówczas można je usunąć (dopóki są zielone, biorą udział w gromadzeniu substancji pokarmowych w bulwie). Przed ukazaniem się kwiatów roślina przechodzi stan spoczynku.

Zimowit jesienny - kwitnienie, nasiona

Po kwitnieniu pod ziemią (nad bulwą) rozwija się owoc - mała (3-4 cm) zielona torebka pełna brunatnych nasion. Wiosną owoc wraz z liśćmi wyrasta nad ziemię.

Na zdjęciu powyżej: Pas kwitnących zimowitów może być wspaniałą żywą obwódką dla typowej jesiennej rabaty (tu z łososiową hortensją bukietową)

Zimowit - encyklopedia roślin

Zimowit - krokus jesienny

Na zdjęciu powyżej: Kwiat zimowitu wyrasta na bezlistnej łodydze - stąd angielska nazwa rośliny "naga dama" (naked lady)

Właściwości i zastosowanie zimowitu

W średniowieczu zimowit uważany był za roślinę magiczną - jego bulwy noszono przy sobie jako amulety chroniące przed chorobami i bólami zębów. Dziś zawartą w zimowitach kolchicynę wykorzystuje się do wyrobu leków przeciw reumatyzmowi, dnie moczanowej i nowotworom.

Zimowity są silnie trujące zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt. Ich spożycie często prowadzi do śmiertelnego zatrucia (pierwszymi objawami są wymioty i biegunka). Jeśli więc w ogrodzie przebywają małe dzieci lub zwierzęta, lepiej z zimowitów zrezygnować lub posadzić je tak, aby były niedostępne.

Na zdjęciu powyżej: Colchinum laetum

Rośliny które kwitną jesienią. Ogród atrakcyjny jesienią

Na zdjęciu powyżej: Odmiana 'Album Plenum' ma białe kwiaty

Uprawa zimowitu jesiennego

• Stanowisko: słoneczne lub lekko zacienione.
• Gleba: próchniczna, przepuszczalna, gliniasto-piaszczysta.
• Podlewanie: umiarkowane – roślina dobrze znosi okresowe przesuszenie latem.
• Sadzenie bulw: w sierpniu lub na początku września, na głębokości ok. 15 cm, co 10–20 cm.
• Rozmnażanie: z bulw przybyszowych (latem) lub z nasion wysiewanych wiosną.

Zimowity najlepiej wyglądają sadzone w grupach – na trawnikach, skalniakach i rabatach naturalistycznych.

Uwaga! Samemu nie wolno przyrządzać żadnych preparatów z tej rośliny, gdyż jest trująca 

Na zdjęciu powyżej: 'Bornmulleri'

Zimowit - krokus jesienny

Ciekawostka

Zimowit bywa nazywany po angielsku naked lady („naga dama”), ponieważ jego kwiaty wyrastają na bezlistnych łodygach. Ta niezwykła cecha czyni go jedną z najbardziej rozpoznawalnych roślin jesieni.

Zimowity najlepiej prezentują się w ogrodach naturalistycznych, na skalniakach lub posadzone w kępach na trawniku. Stanowisko. Słoneczne, ewentualnie lekko zacienione.