Borówka, żurawina, malina... Owoce z wrzosowiska
Kwaśna ziemia nie nadaje się do uprawy warzyw, ale możemy posadzić na niej małe owocowe krzewinki - bażynę, żurawinę czy borówkę brusznicę.
Co urośnie na kwaśnej glebie?
Zwykle na kwaśnej, jałowej glebie (o pH 3,5-4,5) zakładamy rabatę z roślin wrzosowatych. Warto, by znalazły się na niej zadarniające ziemię krzewinki: bażyna, brusznica i żurawina. Mają wprawdzie maleńkie kwiatki, ale rodzą jadalne owoce. Odmiany tych roślin można kupić w sklepach internetowych (zurawina.net, truskawka.pl, floora.pl, szkolka-przytok.pl).
Są też bażyny o kolorowych liściach, które sadzi się dla ozdoby. Tam, gdzie ziemia jest sucha i mało kwaśna, można założyć dla nich ogrodowe "torfowisko". Podobne wymagania ma rarytas - malina moroszka, popularna głównie w Skandynawii.
Jak założyć rabatę torfowiskową?
Na torfowisko przeznaczamy miejsce zaciszne, słoneczne lub półcieniste.
Zdejmujemy warstwę ziemi (ok. 20 cm). Zagłębienie wykładamy folią. Zasypujemy je warstwami kwaśnego torfu, każdą zalewając deszczówką, a gdy nasiąknie, przysypujemy kolejną warstwą. Torf nie powinien zawierać nawozu.
Sadzimy rośliny, a torf przykrywamy korą.
Wiosną młode lub silnie przycięte rośliny zasilamy rozcieńczonym nawozem dla borówki.
W czasie suszy pod warstwę kory wlewamy nieodkwaszającą podłoża deszczówkę, zbieraną w beczce ustawionej pod rynną.
Zbierając leśne owoce, starajmy się nie niszczyć runa. Pamiętajmy też o wzrastającym niebezpieczeństwie zarażenia się bąblowcem - groźnym dla życia ludzi tasiemcem, którego mikroskopijne jaja roznoszone są przez lisy. Leśne owoce należy więc dokładnie myć, a najlepiej nie jeść ich na surowo, lecz przeznaczyć na przetwory.
Żurawina tworzy ponadmetrowe wiotkie pędy, które łatwo zakorzeniają się w podłożu. Wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) ma większe owoce od rodzimej żurawiny błotnej (V. oxycoccus). Wczesne jej odmiany ('Ben Lear') dojrzewają we wrześniu, późne (np. 'Howes' i 'Pilgrim') - w październiku.
Uprawa: by uzyskać gęsty łan, sadzi się 10 roślin na 1 m2. Długie pędy warto skracać
Owoce: kwaśne, nadają się na soki, konfitury, nalewki oraz do sosów i sałatek, a suszone i słodzone - do deserów
Sałatka z brokułów ze świeżą żurawiną
Różyczki brokułu ugotuj na chrupko w lekko osolonej wodzie, następnie zanurz w zimnej wodzie i odcedź. Dodaj cienkie krążki czerwonej cebuli, garść obsmażonych orzechów nerkowca i nieco świeżej żurawiny. Dopraw solą i pieprzem, skrop oliwą i sokiem z cytryny.
Malina moroszka (Rubus chamaemorus) płoży się po ziemi. Jedne rośliny tworzą kwiaty męskie, inne ż ńskie. Czerwone owoce dojrzewając, żółkną. W Skandynawii zbiera się je w lasach na dużą skalę. W Polsce przebiega południowa granica jej występowania. Dziko rosnąca jest pod ochroną. Sadzonki można czasem kupić w internecie.
Uprawa: trudna w uprawie. Lubi wilgotne, słoneczne miejsca na stokach wzgórz
Owoce: smaczne, cierpkawe. Używa się ich na soki i dżemy oraz je na surowo
Ciastka z domowymi lodami z dodatkiem moroszek
Podgrzewaj, mieszając, szklankę mleka, 2/3 szklanki cukru pudru i 6 ubitych żółtek, aż masa zgęstnieje. Gdy ostygnie, dodaj śmietanę kremówkę i garść roztartych moroszek (są trudno dostępne; można je zastąpić żółtymi malinami). Lody schłodź w lodówce, następnie w zamrażalniku. Podawaj na ciastkach.
Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)
Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea) dorasta do 25 cm. Odmiany 'Koralle' i 'Ida' kwitną i owocują od sierpnia do późnej jesieni, inne, np. 'Sanna', 'Sussi', tylko w sierpniu. Ma zimozielone liście i ładne różowawe dzwoneczki kwiatów.
Uprawa: znosi cień i suche podłoże, tworzy kobierce, ale wolno się rozrasta. Zwykle sadzi się ją co 25 cm.
Owoce: gorzko-kwaskowate, najlepiej smakują duszone w cukrze, jako dodatek do mięs.
Kwaskowate białe ciasto z brusznicami
Ubij sztywną pianę ze szklanki białek (z 7 jajek), dodając partiami szklankę cukru, a następnie pół szklanki mąki pszennej, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, łyżeczkę proszku do pieczenia i łyżkę octu. Wyłóż na tortownicę, posyp omączonymi borówkami. Piecz godzinę w temp. 160°C.
Bażyna czarna (Empetrum nigrum) to zimozielona, odporna na mróz krzewinka o wysokości i szerokości do 40 cm. Wiąże owoce zapylona obcym pyłkiem.
Uprawa: obficie plonują rośliny typowe dla gatunku, a odmiany mogą wiązać owoce jedynie, gdy rosną w pobliżu innych bażyn, różniących się od nich wyglądem.
Owoce: soczyste, lekko słodkawe, o wiele lepiej smakują po przemrożeniu. Nadają się na konfitury, galaretki i dżemy lub jako dodatek do mięsa.
Grillowana wołowina w mieszance owoców z bażynami
Lekko rozbite paski polędwicy wołowej włóż na noc do zaprawy z 6 łyżek sosu chili, łyżki octu, sosu sojowego, musztardy, cukru i soku z jednej cytryny. Odsącz, posyp oregano, chili i pieprzem. Na kratce grilla opiekaj kilka minut z każdej strony, posól. Podawaj posypane bażynami i innymi owocami leśnymi.
Skomentuj:
Borówka, żurawina, malina... Owoce z wrzosowiska