Skarpa w ogrodzie. Jak zagospodarować skalniak
Kipiąca zielenią skarpa przyciąga wzrok rośliny ładnie się prezentują na stoku, a przy okazji odgrywają ważną rolę w umacnianiu gruntu.
Skalniak. Co posadzić na skarpie
Panuje pogląd, że pochyłości utrudniają zagospodarowanie ogrodu. Jednak to, co wydaje się wadą, może okazać się zaletą, bo ogród o zróżnicowanej rzeźbie terenu wygląda ciekawiej, a skarpy stwarzają lepsze możliwości wyeksponowania roślin niż teren płaski. Można na nich urządzać skalniaki, tworzyć trawiaste zbocza czy sadzić parawany z krzewów otulające ogrodowe zakątki. Poza tym skarpy wraz z umacniającymi je murkami są praktyczne: osłaniają wnętrze ogrodu, tłumią hałas, chronią przed wiatrem, oddzielają poszczególne części działki, a niekiedy tworzą kulisy odkrywające kolejne widoki.
Jednak skarpa może być też źródłem kłopotów. Aby im zapobiec, należy ją odpowiednio wyprofilować, a potem zabezpieczyć stoki. W przeciwnym razie wymywana przez deszcz ziemia może się osuwać. Niewielkie wzniesienie wystarczy obsadzić roślinami, umocnić kamieniami albo niską palisadą biegnącą w poprzek stoku. Stromą skarpę najlepiej ograniczyć murkiem oporowym.
Fot. SHUTTERSTOCK
Zdjęcie powyżej: Wysokie, strome skarpy (o nachyleniu powyżej 45°) zabezpieczamy murkami oporowymi. Gdy miejsca jest dosyć, można uformować tarasy i połączyć je schodami.
Fot. KATARZYNA BELLINGHAM
Zdjęcie powyżej: Na stromiznach sprawdzi się gotowa murawa z rolki.
Pomysłowe skalniaki
Na zdjęciu powyżej: Ścianki oporowe z drewnianych bali stabilizują skarpę i ładnie wtapiają się w zieleń.
Fot. LILIANNA SOKOŁOWSKA
Na zdjęciu powyżej: Do umocnienia stoku można wykorzystać kamienie i głazy znalezione w ogrodzie. Ich kanciaste formy złagodzimy, sadząc między nimi rośliny.
Trawa na skalniaku
Najlepszym zabezpieczeniem skarpy przed erozją jest bujna roślinna szata. Sieć korzeni umacnia wierzchnią warstwę podłoża, a na liściach podczas deszczu zatrzymują się duże ilości wody. Doskonale nadaje się do tego celu trawa. Jej nasiona mogą być jednak wypłukiwane w czasie deszczu i podlewania, dlatego lepiej zdecydować się na płaty darni z rolki. Układamy je wzdłuż stoku (poprzeczne pasy mogą się osuwać) i dokładnie dociskamy lub wręcz mocujemy do podłoża drewnianymi kołkami. Nachylenie zbocza nie powinno jednak przekraczać 30°. Większe stromizny są bowiem bardzo trudne do koszenia i szybko przesycha na nich ziemia, a wraz z nią trawa.
Fot. PAWEŁ SŁOMCZYŃSKI
Zdjęcie powyżej: Skarpę można umocnić także suchymi murkami z granitowych łupków.
Fot. SHUTTERSTOCK
Zdjęcie powyżej: Efektownym elementem może być kaskada wody spływającej po skalnych stopniach.
Skalniak. Co posadzić na skarpie
Ogrodowe skarpy można też obsadzić innymi roślinami łatwymi w uprawie, odpornymi na suszę (ziemia na pochyłości szybciej wysycha), o rozległym systemie korzeniowym. Najlepiej, by rozrastały się za pomocą kłączy, które, przerastając podłoże, będą je stabilizować.
Można zdecydować się na gatunki okrywowe o długich, pokładających się pędach, jak irga pozioma, płożące odmiany jałowców, śnieguliczka 'Hancock' czy mocno rozrastający się powojnik 'Praecox'. Dzięki takim gatunkom skarpa szybko się zazieleni. Możemy też wybrać róże okrywowe, a nawet pnące, które, posadzone na szczycie stromego nasypu, będą malowniczo się zwieszać. Wcześniej zadbajmy o jakość gleby na stoku; warstwa urodzajnej ziemi powinna mieć minimum 20 cm grubości.
Fot. LILIANNA SOKOŁOWSKA
Zdjęcie powyżej: Ta skarpa obsadzona poduchami roślin okrywowych (rogownicą, floksami szydlastymi, żagwinem) mieni się kolorami kwiatów.
Najlepsze rośliny na skalniak
Im większe nachylenie skarpy, tym bardziej zwarta powinna być porastająca ją roślinność. Osnową kompozycji mogą być krzewy, np. amorfa drzewiasta, berberysy, irgi, płożące jałowce. Nie należy też zapomnieć o różach (pomarszczonej i okrywowych), krzewinkach oraz odpornych bylinach, takich jak aster gawędka, barwinek, bergenia sercolistna, bluszcz, bodziszek, dąbrówka rozłogowa, dzwonek dalmatyński i karpacki, gajowiec żółty, jasnota plamista, kocimiętka, konwalia, podagrycznik pospolity 'Variegatum', poziomkówka indyjska, przetacznik siwy i rozesłany, rogownica kutnerowata, runianka.
Fot. SHUTTERSTOCK - Barwinek (Vinca)
Fot. LILIANNA SOKOŁOWSKA - Skarpy na brzegach oczek wodnych często się osuwają. Zapobiegnie temu "pokrycie" z bergenii sercolistnej (Bergenia cordifolia).
Fot. WIKIMEDIA COMMONS - Mikrobiota syberyjska (Microbiota decussata) po 10 latach osiąga 0,3 m wysokości i ponad 2 m średnicy.
Najlepsze rośliny na skalniak
Fot. SHUTTERSTOCK
Na zdjęciu powyżej: Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis)
- Więcej o:
Suche murki
Skalniak z gabionów [Krok po kroku]
Jak założyć mały ogródek skalny?
Skalniak w cieniu, czyli jakie skalne rośliny dobrze znoszą cień
Szklarnia, tunel foliowy, inspekt - sposoby na własne warzywa
Ogród dla zabieganych – rośliny na lata
Jak przygotować ogród na suszę oszczędzając wodę?
Rabata w cieniu. Jak obsadzić zacienione rabaty? Jak dobrać do nich odpowiednie rośliny?