Ogrody
Projektowanie ogrodów
Szklarnia, tunel foliowy, inspekt - sposoby na własne warzywa

Szklarnia, tunel foliowy, inspekt - sposoby na własne warzywa

Katarzyna Jodłowska08-10-2024 08:38

W inspekcie możemy wyhodować dorodną rozsadę albo doczekać się wczesnych zbiorów warzyw lub ziół. Łatwy do postawienia tunel foliowy bardzo przyspiesza wegetację, chroni też rośliny przed niepewną zwykle wczesnowiosenną aurą.

Diana 9900, szklarnia aluminiowa firmy Vitavia, powierzchnia 9,9 m kw., cztery uchylne okna dachowe, podwójne rozsuwane drzwi. Cena około 4500 tys. zł, Agrosklep.

Jak można uprawiać warzywa?

Nic chyba nie smakuje równie wybornie, jak nowalijki pochodzące z własnego ogródka. Co zrobić, by przyspieszyć ich zbiór? Wiadomo, że im wcześniejszy siew, tym wcześniejsze plony. Jednak w niedostatecznie nagrzanej ziemi nasiona długo nie kiełkują, a gdy za szybko rozwiną się liście - zniszczy je byle przymrozek.

Jeśli więc zależy nam na szybkich zbiorach, trzeba warzywom zapewnić skuteczną osłonę przed chłodem.

Folia

Najprostszym sposobem przyspieszenia zbiorów jest okrywanie ziemi perforowaną folią, którą można kupić w sklepach ogrodniczych; można też podziurkować zwykłą folię - powinna mieć co najmniej 200 niewielkich otworów na metr kwadratowy.

Im gęstsza perforacja, tym dłużej folia może służyć roślinom - jeśli mają być przykryte przez trzy tygodnie, otworów powinno być czterokrotnie więcej (co najmniej 800 na metr kwadratowy).

Przed ułożeniem folii, glebę trzeba odchwaścić i nawieźć, obsiać zagony i obficie je podlać. Po rozłożeniu folii, jej brzegi (na szerokości 15 cm) przysypuje się ziemią i dociska kamieniami (leżącą zbyt luźno folię targa wiatr, niszcząc rośliny).

Agrowłóknina

Jako przykrycie można wykorzystać białą agrowłókninę o masie 17 g/m2. Dobrze przepuszcza światło i powietrze, jest też na tyle lekka, że jej płachty można rozkładać bezpośrednio na roślinach. Jej brzegi trzeba zabezpieczyć, aby nie zerwał jej wiatr.

Agrowłókninę stosujemy jedynie wczesną wiosną, kiedy ziemia jest bardzo chłodna. Rozłożony na ziemi materiał pozwala ogrzać glebę o 5-8oC w porównaniu z temperaturą powietrza, co przyspiesza rozwój roślin o tydzień lub dwa.

Tunele foliowe

Niewielkie grządki najlepiej osłonić niskimi, łatwymi do przenoszenia tunelami z folii. Mają one zazwyczaj około 1 m wysokości i 2-3 m długości. Można je kupić (w cenie od kilkudziesięciu do kilkuset złotych) albo zrobić samodzielnie, naciągając folię na konstrukcję z listewek, metalowych prętów bądź plastikowych rurek i kształtek. Jeśli decydujemy się na samodzielną budowę, wymiary tunelu łatwo dostosować do wielkości zagonu i znajdujących się na nim roślin. Dla sałaty i rzodkiewki wystarczą tuneliki wysokości około 50 cm, dla rosnących wyżej krzaków pomidorów i papryki - metrowe.

Tunel foliowy jest konstrukcją sezonową - wczesnowiosenną. Nie da się bowiem wejść do niego ani skuteczne wietrzyć.

Namioty foliowe

Namiot w odróżnieniu od przykrycia czy tunelu foliowego jest zabudowaniem stałym, z reguły sporych rozmiarów. Ma wysokość 180-200 cm, co pozwala wewnątrz stać w wyprostowanej pozycji nawet wysokim osobom.

Jego konstrukcja jest bardzo prosta, dlatego można go łatwo przenieść w inne miejsce. Kształtem najczęściej przypomina szklarnię - ma dwuspadowy dach i otwierane drzwi w ścianie szczytowej. Bywają też namioty foliowe tunelowe o półokrągłym przekroju. Ceny namiotów wahają się między 400 a 2000 zł.

Namiot zmniejsza ryzyko poparzenia rosnących w jego wnętrzu roślin, ale nie utrzymuje stałej temperatury i w małym stopniu chroni rośliny przed chłodami w nocy (straty ciepła są w nim znaczne). W namiocie panuje specyficzny mikroklimat, pozwalający wydłużyć okres wegetacji roślin.

Kołpaczki

Jeśli roślin jest niewiele lub rosną pojedynczo w dużych odstępach, możemy zastosować osłony indywidualne, na przykład plastikowe przezroczyste kołpaczki, którymi nakrywamy pojedyncze sadzonki. Takie przykrywki można kupić w centrach ogrodniczych i marketach budowlanych (3-4 zł/szt.) albo zrobić z przeciętej w poprzek 5-litrowej butelki po wodzie mineralnej.

Inspekty

Inspekty wykorzystuje najczęściej wczesną wiosną. Chronią wtedy rośliny przed niską temperaturą i wiatrem.

Mały ogrodowy inspekt pozwala przyspieszyć zbiór nowalijek i przedłużyć wegetację późnojesiennych warzyw. W marcu możemy w nich przygotować rozsadę ziół, kwiatów lub warzyw i hartować kwiaty doniczkowe. Można w nim także przechować zimą sadzonki drzew i krzewów.

Jaki powinien być inspekt

Inspekt lokujemy w miejscu dobrze nasłonecznionym i osłoniętym od wiatru. Jest on drewnianą skrzynią bez dna, przykrytą od góry przezroczystym wiekiem. Najlepiej, gdy ma ona wysokość 35-50 cm, a szerokość nie większą niż 150 cm; jej długość jest dowolna. Wieko inspektu powinno być lekko nachylone i ustawione w kierunku południowym lub południowo-wschodnim. Przezroczystą pokrywę inspektu najczęściej robi się ze starych skrzydeł okien lub płyt komorowego pleksi. Można też zbić kratę z drewnianych listew i naciągnąć na nią grubą folię, wykorzystywaną do budowy tuneli ogrodowych.

Ogrzewanie. Boczne ściany oraz szczelne przykrycie chronią rośliny w inspekcie przed zimnymi nocami. Na wypadek przedłużającego się okresu niskich temperatur, warto roślinom zapewnić swego rodzaju ogrzewanie - wystarczy ziemię wewnątrz inspektu wzbogacić w organiczne podłoże, w którym będą zachodziły procesy rozkładu, podczas których wytwarzana jest energia cieplna. W przydomowych ogródkach do ogrzewania inspektu stosuje się koński nawóz. Można go zastąpić wilgotną słomą posypaną saletrą wapniową.

Wentylacja. W słoneczne dni pamiętajmy, aby uchylać wieko skrzyni (w celu przewietrzenia). W przeciwnym razie rośliny mogłyby się zaparzać. Jeśli temperatura bardzo spada, dodatkowo można zabezpieczyć inspekt, okładając jego zewnętrzne ściany boczne lub przykrywając szyby matami ze słomy.

Podłoże. Rośliny można siać bezpośrednio do ziemi lub doniczek wkopanych w podłoże. Rozsadę przygotowaną w pojemnikach łatwiej nam będzie wysadzić wiosną na miejsce stałe, nie uszkadzając korzeni.

Szklarnia

Najbardziej profesjonalną, kosztowną, ale i wygodną w obsłudze zabudową służącą do uprawy roślin jest szklarnia. Chroni rośliny przed szkodliwymi dla ich rozwoju warunkami pogodowymi i w znacznym stopniu przedłuża okres ich wegetacji.

Rodzaje. Zanim zdecydujemy się na budowanie lub zakup szklarni, zastanówmy się, jakie rośliny chcemy w niej uprawiać. Najmniej kłopotu przysporzy nam wybudowanie cieplarni zimnej, w której będziemy hodować kwiaty i warzywa. W nieogrzewanej szklarni rośliny można uprawiać niemal cały rok. Zbiory zaczynają się mniej więcej półtora miesiąca wcześniej niż w ogrodzie i są pewniejsze. Siew zaczynamy już w połowie lutego, a sezon wegetacji kończy się w listopadzie. Należy jednak pamiętać o wentylowaniu szklarni.

Ocieplana szklarnia przeznaczona dla roślin tropikalnych to już dużo większy wydatek. W niej temperatura nie spada poniżej 15oC. Szklarnia ogrzewana, coraz częściej wybierana przez ogrodników, utrzymuje stałą temperaturę od -3 do 10°C.

Wielkość. Powinniśmy wiedzieć, jak duża ma być szklarnia - ile miejsca ma zajmować i jaką ilość roślin będziemy w niej uprawiać. Najlepiej jeszcze na etapie projektowania domu i ogrodu zaplanować miejsce na szklarnię, tak by nie powstała w przypadkowym miejscu, szpecąc ogrodową przestrzeń.

Konstrukcja. Szkielet szklarni najczęściej jest zrobiony z aluminium, ale może też być stalowy, drewniany lub plastikowy.

Przeszklona połać dachu powinna mieć kąt nachylenia 25-35 stopni, bo wtedy do wnętrza wpada najwięcej słońca, gdy dni są jeszcze krótkie. Można ją osadzić na metalowej podstawie (zazwyczaj jest oferowana razem ze szklarnią), którą umieszcza się na wypoziomowanym gruncie. Lepszym rozwiązaniem jest wykonanie fundamentu betonowego (trzeba to zgłosić w starostwie), sięgającego poniżej strefy przemarzania gruntu.

Wyposażenie. Warunki wzrostu roślin polepszy możliwość cieniowania szklarni, czyli regulowania ilości docierającego do niej słońca. To dlatego, że latem w przeszklonych pomieszczeniach temperatura osiąga nawet 60°C, a to może spowodować poparzenie roślin. Warto więc przewidzieć osłony chroniące przed nadmiarem słońca.

W szklarni warto uprawiać rośliny na stołach - w kuwetach wypełnionych żyznym podłożem, które łatwo można wymienić (inaczej wymiana ziemi będzie kłopotliwa i bardzo pracochłonna). To dlatego, że warunki mikroklimatyczne występujące w szklarniach sprzyjają nie tylko roślinom, ale również chorobotwórczym drobnoustrojom, przenoszonym przez glebę oraz na elementach konstrukcyjnych budowli. Stąd też konieczna bywa wymiana lub odkażanie gleby, konstrukcji i wyposażenia wnętrza. Najlepszy termin na tego typu zabiegi jest przy zakończeniu sezonu wegetacyjnego i po usunięciu roślin.

Szklarnia powinna być zaprojektowana tak, by jej wnętrze było funkcjonalne. Powinno się w niej znaleźć miejsce na podręczne narzędzia do przesadzania, nawożenia i podlewania.

Lokalizacja

Niezwykle ważną sprawą jest umiejscowienie szklarni w ogrodzie i dobranie odpowiedniego dlań sąsiedztwa. Najbardziej dokuczliwy może być upał, który szkodzi zarówno roślinom, jak i ogrodnikowi. Dlatego dobrze, by od strony południowej szklarnię osłaniało duże drzewo liściaste. Latem ochroni wnętrze szklarni przed prażącym słońcem, a zimą bezlistne gałązki przepuszczą do wnętrza wystarczającą ilość światła.

Warto ulokować szklaną konstrukcję blisko oczka wodnego. Woda gromadzi ciepło, dzięki czemu w pobliżu zbiornika temperatura w zimie i nocą jest wyższa. Tafla odbija też promienie słoneczne, co dodatkowo ogrzewa i rozjaśnia wnętrze szklarni.

Szklarnia położona od północy jedynie w lecie chwyta trochę wschodzącego i zachodzącego słońca, dzięki czemu w ciągu dnia nawet w upały jest tu rześko. Jeśli jednak zamierzamy korzystać z tego miejsca również przez resztę roku, nie obędzie się bez ogrzewania.

Wschód oferuje ciepło, ale tylko od rana do wczesnych godzin popołudniowych. Później w szklarni powoli spada temperatura, a rośliny znajdują się w cieniu.

Najwięcej słońca i ciepła w ciągu całego roku zbiera szklarnia zorientowana na południe. Jednak latem jej wnętrze koniecznie musi być dobrze zacieniane i wentylowane. Przy wystawie zachodniej ogród nagrzewa się od południa do wieczora. W nocy jednak szybko oddaje ciepło, więc poranki tu będą chłodne.

Szklarnię najlepiej ustawić dłuższym bokiem na osi wschód-zachód, w zacisznym, słonecznym miejscu.

Szklarnia z okien plastikowych

Szklarnia zbudowana z okien plastikowych to trwała i ekonomiczna konstrukcja, która doskonale izoluje wnętrze przed utratą ciepła, dzięki właściwościom termicznym profili PVC. W celu zapewnienia odpowiedniej wentylacji i regulacji mikroklimatu w szklarni, ważne jest uwzględnienie okien otwieranych lub zastosowanie systemów wentylacyjnych. Okna plastikowe są odporne na działanie wilgoci i warunków atmosferycznych, co sprawia, że szklarnia jest wytrzymała i łatwa w konserwacji. Montaż okien powinien być precyzyjny, z odpowiednim uszczelnieniem, aby zapobiec przeciekom oraz utracie ciepła w chłodniejszych miesiącach. Dodatkowo, właściwe zabezpieczenie fundamentów szklarni gwarantuje stabilność całej konstrukcji oraz jej długowieczność.

Jak zrobić szklarnię z drewna?

Aby zbudować szklarnię z drewna, zacznij od wyboru dobrze nasłonecznionego miejsca i ustalenia wymiarów konstrukcji. Następnie przygotuj fundamenty, które mogą być z betonowych bloczków lub impregnowanych drewnianych belek, zapewniając stabilność i ochronę przed wilgocią. Wykonaj ramę z drewna, używając mocnych belek, które posłużą jako szkielet szklarni, a wszystkie połączenia zabezpiecz kątownikami i wkrętami. Na drewnianą ramę zamontuj przezroczyste panele z poliwęglanu, szkła lub folii ogrodniczej, które zapewnią dostęp światła. Na koniec, zamontuj okna wentylacyjne i drzwi, aby kontrolować temperaturę i wilgotność wewnątrz szklarni.

Szklarnia z okien drewnianych

Szklarnia z okien drewnianych to elegancka i ekologiczna konstrukcja, która zapewnia naturalny wygląd w ogrodzie. Wykorzystanie starych okien drewnianych pozwala na stworzenie trwałej konstrukcji z doskonałą izolacją cieplną, co sprzyja uprawie roślin przez cały rok. Drewniana rama szklarni musi być odpowiednio zabezpieczona impregnatem, aby chronić ją przed wilgocią i warunkami atmosferycznymi. Warto zadbać o precyzyjne uszczelnienie połączeń między oknami, co zapobiegnie utracie ciepła i przeciekom. Dobrze zaprojektowana szklarnia z okien drewnianych pozwala na optymalny dostęp światła słonecznego, a także estetyczny wygląd całej konstrukcji.

Szklarnia z rurek PCV

Szklarnia z rurek PCV to lekka i niedroga konstrukcja, idealna dla ogrodników amatorów. Rurki PCV tworzą stabilny szkielet, który można łatwo zmontować, łącząc je za pomocą złączek i kątowników. Na ramę z PCV nakłada się folię ogrodniczą, która zapewnia roślinom odpowiednie nasłonecznienie i ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Szklarnia taka jest odporna na korozję i wilgoć, co sprawia, że jest łatwa w utrzymaniu i trwała. Dzięki elastyczności materiału, szklarnię z rurek PCV można łatwo przenieść lub dostosować do potrzeb ogrodu.

Szklarnia z pleksi

Szklarnia z pleksi to trwała i nowoczesna konstrukcja, która doskonale przepuszcza światło, sprzyjając wzrostowi roślin. Płyty z pleksi są lżejsze i bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne niż szkło, co sprawia, że szklarnia jest bezpieczna i łatwa w montażu. Ramę szklarni można wykonać z drewna, metalu lub PCV, a panele z pleksi precyzyjnie dopasować do jej konstrukcji, zapewniając dobrą izolację cieplną. Materiał ten jest odporny na warunki atmosferyczne, co gwarantuje długowieczność szklarni i ochronę przed promieniowaniem UV. Szklarnia z pleksi to idealne rozwiązanie dla osób poszukujących wytrzymałej i funkcjonalnej przestrzeni do uprawy roślin przez cały rok.

Szklarnia z drewna i folii

Szklarnia z drewna i folii to praktyczna i ekonomiczna konstrukcja, idealna do uprawy roślin w ogrodzie. Drewniana rama zapewnia stabilność konstrukcji, a folia ogrodnicza, naciągnięta na szkielet, skutecznie chroni rośliny przed wiatrem i deszczem. Drewno powinno być odpowiednio zaimpregnowane, aby zabezpieczyć je przed wilgocią i przedłużyć trwałość szklarni. Folia dobrze przepuszcza światło, a jednocześnie pomaga utrzymać odpowiednią temperaturę wewnątrz, sprzyjając wzrostowi roślin. Szklarnia z drewna i folii to łatwy do zbudowania projekt, który zapewnia efektywną ochronę i optymalne warunki do uprawy przez cały sezon.

Więcej o: