Krzewy ozdobne na pyszne przetwory i nalewki

Dereń jadalny (Cornus mas)

Nieduże drzewo (dorasta do 5-10 m) o luźnej, szerokiej koronie. Nadaje się również na żywopłoty. Dereń nie jest wymagający co do rodzaju gleby, choć woli podłoża wapienne i przepuszczalne. Owoce - soczyste, o przyjemnym, słodko-kwaśnym smaku, z charakterystycznym aromatem - dojrzewają od końca sierpnia do końca września, po czym opadają. Nie w pełni dojrzałe nadają się do kiszenia, suszone dobre są jako przyprawa do mięs. Dojrzałe można kandyzować, robić z nich kompoty, dżemy, konfitury, wina i nalewki.

Drzewa ozdobne do ogrodu

Aronia to popularny wybór do nalewek ze względu na swoje niewielkie, ciemne owoce o intensywnie cierpkim smaku. Są to krzewy o ozdobnych, białych lub różowych kwiatach, które latem przekształcają się w małe, ciemnogranatowe lub czarne owoce. Najlepsze do nalewek są owoce aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa), która charakteryzuje się dużą zawartością przeciwutleniaczy i witamin. Zwykle zbiera się je wczesną jesienią.

Tradycyjnie, do przygotowania nalewki z aronii owoce suszy się lub mrozi, a następnie zalewa alkoholem. Dla uzyskania lepszego smaku, do nalewki często dodaje się rodzynki, suszone śliwki, a czasami również goździki lub cynamon, które wzbogacają jej aromat i łagodzą cierpkość aronii. Gotową nalewkę najlepiej odstawiać na kilka miesięcy, aby uzyskała pełnię smaku.

Tarnina (Prunus spinosa)

Tarnina (Prunus spinosa) to dziko rosnący krzew, który charakteryzuje się małymi, kulistymi owocami o intensywnie cierpkim smaku. Tarnina wytwarza białe kwiaty wiosną, a późnym latem i jesienią pojawiają się granatowoczarne owoce, które są dość twarde i cierpkie, dlatego najlepiej zbierać je po pierwszych przymrozkach – wtedy stają się nieco bardziej miękkie i słodsze. Owoce tarniny, mimo swojej cierpkości, są świetnym surowcem do nalewek o wyrazistym smaku.

Nalewka z tarniny

Do przygotowania nalewki z tarniny tradycyjnie wykorzystuje się owoce świeże lub przemrożone. Nalewka z tych owoców jest znana od pokoleń i ceniona za swoje zdrowotne właściwości, w tym za działanie wzmacniające układ pokarmowy oraz wspomagające krążenie.

Przepis na nalewkę:

Zbieranie owoców: Owoce tarniny najlepiej zbierać po pierwszych przymrozkach, ponieważ stają się wtedy mniej cierpkie. Można je również przemrozić w zamrażarce, jeśli zbiory odbywają się wcześniej.
Przygotowanie: Owoce tarniny należy przemyć i przekłuć, co ułatwi wydzielanie się soku podczas maceracji.
Zalewanie alkoholem: Owoce zalewa się mocnym alkoholem, najczęściej spirytusem lub wódką, i odstawia w ciemne miejsce na kilka tygodni, regularnie wstrząsając naczyniem.
Dodatki: Do nalewki często dodaje się cukier, aby złagodzić cierpkość owoców. Można również wzbogacić ją o przyprawy korzenne, takie jak goździki, cynamon czy wanilię, co nada nalewce głębszego aromatu.
Dojrzewanie: Po około 4-6 tygodniach nalewkę się filtruje i odstawia do dojrzewania na kilka miesięcy.
Gotowa nalewka z tarniny ma piękny rubinowy kolor i intensywny, wytrawny smak, który z czasem łagodnieje. Nalewka ta jest nie tylko smaczna, ale i zdrowotna – wspiera układ trawienny, działa przeciwbakteryjnie i wzmacniająco.

Tarnina to klasyczny wybór dla miłośników tradycyjnych, polskich nalewek o mocnym, cierpkim smaku.

To rodzimy gatunek, roślina lecznicza. Jest wysokim krzewem (3-3,5 m), odpornym na mróz. Lubi gleby próchniczne i wilgotne, bogate w azot i wapń, lecz znosi także słabsze. Ma efektowne kwiaty i granatowoczarne jagody dojrzewające w końcu sierpnia i we wrześniu, dobre na soki, dżemy i nalewki. Niealkoholowe przetwory należy gotować - surowe owoce bzu mogą powodować rozstrój żołądka. Zawierają wiele witamin, dużo łatwo przyswajalnych cukrów oraz mikroelementy (szczególnie potas). Czasami w handlu możemy spotkać odmiany owocowe bzu czarnego o większych owocach i kwiatostanach.

Ozdobne jabłonie (Malus)

Są to różne gatunki i odmiany, często określane jedną nazwą "rajskich jabłuszek". Jabłonie ozdobne to najczęściej niewysokie drzewa, dorastające do kilku metrów, efektownie kwitnące na początku maja, a owocujące od połowy sierpnia. Wymagają podłoża żyznego, przepuszczalnego, umiarkowanie wilgotnego i stanowisk słonecznych, jak wszystkie gatunki owocowe. Wiele z nich oprócz tego, że pięknie kwitnie, ma efektowne, choć drobne owoce, z których można robić dżemy, konfitury i kompoty. Najczęściej jednak kandyzuje się je i używa ich do dekoracji tortów oraz ciast.

Najpiękniejsze ozdobne krzewy owocowe

Pigwa pospolita (Cydonia oblonga)

Efektowny krzew lub niewielkie drzewo (2-3 m wys.). Potrzebuje miejsc ciepłych, osłoniętych od wiatru, gleby żyznej, umiarkowanie wilgotnej, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. W surowe zimy może przemarzać, zwłaszcza na glebach zbyt mokrych. Białe kwiaty pigwy przypominają kamelie. Owoce dojrzewają we wrześniu i potrzebują długiego okresu ciepła. W naszym klimacie zazwyczaj ich miąższ jest kwaśny i cierpki. W uprawie są odmiany należące do dwóch form, o owocach jabłko- bądź gruszkokształtnych (o średnicy do 10 cm) i pachnącej żółtej skórce pokrytej grubą warstwą łatwo ścierającego się kutneru. Choć bardzo twarde i trudne do przyrządzenia, długo się przechowują i są znakomite do produkcji marmolad, galaretek, soków oraz nalewek.

Krzewy, drzewa i pnącza szybko rosnące czyli ogród dla niecierpliwych

Ciernisty krzew osiągający wysokość 3-5 m (w dobrych warunkach nawet większą), o wąskich szarozielonych liściach. Odporny na duże mrozy. Lubi podłoża lekkie, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, nie toleruje ustawicznego podmakania. Płytko się korzeni i znosi susze, lecz na glebach piaszczystych słabiej owocuje. Rokitnik jest dwupienny - aby mieć owoce, musimy posadzić co najmniej dwie rośliny różnej płci. Uwaga: tworzy odrosty korzeniowe.

Owoce - pomarańczowe, drobne i soczyste - dojrzewają od połowy sierpnia do końca września. Kwaśne, z posmakiem goryczki, zawierają kwasy organiczne oraz mnóstwo witaminy C (300-350 mg/100 g owoców - czyli 10 razy więcej niż cytryny!). Należy je zbierać tuż przed pełną dojrzałością - by nie wyciekał z nich sok. Można również ściąć oblepione owockami gałązki, przechować w zamrażarce i zdjąć owoce tuż przed przerobem albo zimą zebrać zamrożone z drzewa. Z rokitnika możemy sporządzać soki, konfitury, dżemy, galaretki.

Uwaga: na nalewki nadają się tylko owoce w pełni dojrzałe.

Głogi (Crataegus)

Są to zwykle niewielkie, efektowne drzewa o ozdobnych, białych lub różowych kwiatach oraz czerwonych, niezbyt dużych owocach. Na nalewki najlepsze są owoce głogu dwuszyjkowego (Crataegus laevigata), jednoszyjkowego (Crataegus monogyna), pośredniego (C. ×media) oraz ich odmian o kwiatach pojedynczych. Tradycyjnie używamy owoców suszonych, które zalewamy alkoholem. Wskazane jest, aby do nalewki dodać niewielką ilość rodzynek oraz suszonych śliwek.