Pokrycia na dachy wielopołaciowe

Opracowanie Ewa Pietruszczak03-01-2017 09:47

Choć dachy dwuspadowe są obecnie modne, wciąż dużą popularnością cieszą się też efektowne dachy wielospadowe. Można je przykryć dowolnym rodzajem materiału, ale niektóre z nich są bardziej ekonomiczne.

Dach czterospadowy zwykle ma niezbyt duże nachylenie połaci. To sprawia, że nie jest łatwo zagospodarować usytuowane pod nimi poddasze

Kształt dachu

Zdjęcie powyżej: Dach czterospadowy zwykle ma niezbyt duże nachylenie połaci. To sprawia, że nie jest łatwo zagospodarować usytuowane pod nimi poddasze.

Dach z całą pewnością kreuje wizerunek domu. Warto więc zadbać o to, by prezentował się on jak najlepiej, co wcale nie znaczy, że ma być najdroższy, najbardziej nietypowy czy maksymalnie skomplikowany. Jak we wszystkim - zazwyczaj recepta na sukces tkwi w umiarze. Najlepiej jest znaleźć złoty środek, z wyczuciem i smakiem zachowując proporcje między dachem a bryłą domu i otoczeniem. Przemyślany kształt dachu to gwarancja sukcesu. Zwłaszcza, jeśli dotyczy to dachu wielopołaciowego, który może przytłoczyć bryłę domu.

Dach jest elementem architektury domu, dlatego musi zostać dobrany tak, aby pasował do jego bryły. Zwykle jednak rzuty budynków mają bardziej skomplikowane kształty, więc i dachy mają postać przenikających się brył, takiej samej lub różnej wielkości. Takie dachy mają czasami bardzo wymyślne kształty. Dlatego są trudne do zaprojektowania, a ich forma powinna być przemyślana w każdym szczególe.

Efekt spójności uzyskuje się najczęściej dzięki umieszczeniu kalenic na tej samej wysokości. Często jednak, ze względu na różnorodność funkcji poszczególnych części domu, wysokość odpowiadających im części dachu jest różna - w takiej sytuacji trudno zachować jedną linię kalenic. Ważne jest wtedy, aby wprowadzić inną zasadę porządkującą, na przykład ujednolicenie kąta nachylenia wszystkich połaci lub zachowanie linii okapu. Kalenice na różnej wysokości nie będą wówczas szpecić. Dla ostatecznego efektu trzeba jedynie dobrze wybrać miejsce, gdzie niższa część dachu łączy się z wyższą. Tu przydaje się zachowanie symetrii, porządkującej całą bryłę domu.

Przed wyborem konkretnego dachu warto zapoznać się z lokalnym planem zagospodarowania przestrzennego. Znajdują się w nim warunki dotyczące kształtu bryły budynku, jego orientacji przestrzennej oraz specyfiki formy dachu. Niekiedy zdarza się, że zapisy planów zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiają budowę domów z dachami wielospadowymi.

- Czterospadowy (kopertowy). To cztery skośne połacie (najczęściej o tym samym kącie nachylenia), z których dwie większe są w kształcie trapezu, a dwie mniejsze w kształcie trójkąta. U góry zbiegają się one w kalenicy, a z boków łączą się w narożach. Rzut tego rodzaju dachu przypomina kopertę - stąd jego nazwa.

Na poddaszu pod dachem czterospadowym jest nisko, a ze względu na dużą liczbę skosów około 50% powierzchni pod skosami ma wysokość poniżej 1,9 m. Trudno jest więc zaaranżować funkcjonalne pomieszczenia mieszkalne. Tego rodzaju dach sprawdzi się natomiast w domach parterowych z poddaszem nieużytkowym.

- Wielospadowy (wielopołaciowy). Dachy wielospadowe mają dużą liczbę połaci o różnej wielkości, które mają zazwyczaj kształt trapezów, trójkątów lub równoległoboków, rzadziej prostokątów. Połączone ze sobą w kalenicach, narożach i koszach mogą tworzyć przeróżne - czasami bardzo wymyślne - kształty.

Tego typu dach planuje się w budynkach o większej powierzchni, z dużą liczbą pomieszczeń. By przestrzenie pod dachem wielospadowym były użyteczne i funkcjonalne, połacie powinny opierać się na ścianach kolankowych, a ich praktyczna wysokość powinna mieć co najmniej 115 cm. Jest to niewątpliwie jeden z trudniejszych i droższych typów dachu do wykonania.

Popularną formą dachu wielospadowego są te powstałe z połączenia dachów dwupołaciowych, stykających się ze sobą pod kątem prostym. Ich kalenice mogą być na tej samej wysokości - gdy oba ramiona bryły to części mieszkalne z poddaszem użytkowym, lub na różnych - gdy jedną część zajmuje na przykład garaż bez poddasza użytkowego. Takie zadaszenia mają również domy zbudowane na planie litery L - to kształt bryły bardzo wygodny do podziału domu na strefy funkcjonalne, a na zewnątrz dający możliwość wydzielenia ramionami budynku kameralnej przestrzeni na taras i wypoczynkową część ogrodu.

Dach wielospadowy będzie się dobrze prezentował na rozłożystych domach. Nie będzie efektownym rozwiązaniem w domach o mniejszym metrażu.

Zdjęcie poniżej: Dach wielospadowy zwykle przykrywa domy o rozbudowanej bryle oraz skomplikowanych kształtach.

Dach wielospadowy zwykle przykrywa domy o rozbudowanej bryle oraz skomplikowanych kształtach Fot.: monier braas

21145092 https bi — Fot.: creaton polska

Pokrycia dachowe: dachówki ceramiczne i cementowe

Wybierając materiał na pokrycie dachu wielospadowego, należy wziąć pod uwagę jego rozrzeźbioną formę. Ze względu na konieczność doświetlenia poddasza są często wzbogacone o liczne lukarny i wole oczka. Są one bardzo efektowne, ale trzeba pamiętać, że układa się je na sztywnym poszyciu, wymagają też starannie dobranego pokrycia - źle dobrane może zniekształcić kształt lukarny, a zwłaszcza wolego oczka. Najlepiej sprawdzają się elementy małoformatowe, które łatwo układać na krzywiznach.

Do dachów wielospadowych polecane są karpiówki. Ich małe kształty pozwalają efektowniej pokryć te bardziej złożone konstrukcyjnie detale. Można je układać w łuskę lub koronkę.

Dachówki o niedużych wymiarach można znaleźć również wśród modeli zakładkowych. Mają one kształt prostokąta, a na bocznej i górnej krawędzi wyprofilowane zamki, które ułatwiają dopasowanie dachówek podczas układania oraz uszczelniają miejsca ich połączeń.

21145094 https bi — Fot.: blachy pruszyński

Pokrycia dachowe: blacha płaska

Na mniej skomplikowane dachy można wybrać blachę w zwojach i panelach wytwarzanych ze stali powlekanej lub stopu cynku z tytanem. Poszczególne elementy docina się na odpowiedni wymiar i łączy tradycyjnie na rąbek stojący lub kątowy (wzdłuż) i - jeśli to konieczne - leżący (w poprzek).

Na dachach wielopołaciowych bardziej ekonomiczne będzie pokrycie z płytek - w kształcie rybiej łuski, prostokąta lub rombu. Każdy taki drobny element wymaga zamocowania, więc wykonanie z nich pokrycia jest bardzo pracochłonne.

Pokrycia dachowe: blachodachówki

Wybór formatu blach dachowych zależy od stopnia skomplikowania dachu. Na dachach wielopołaciowych częściej stosowane są mniejsze arkusze lub moduły. Przy dachach skomplikowanych, o licznych skosach i lukarnach, koszt pokrycia wzrasta przy zastosowaniu dużych elementów. Na takich dachach lepiej sprawdzą się panele lub moduły. Mają one stałe i - co ważne - niewielkie wymiary. Panel ma szerokość 120-130 cm, a długość - około 40 cm. Moduł z kolei odpowiednio - około 110 cm oraz 35, 66 lub 70 cm. Trzeba dodać do tego jeszcze to, że przetłoczenia na takich blachach są symetryczne. Wszystkie te właściwości sprawiają, że w przeciwieństwie do arkuszy nie zawsze wymagają przycinania na końcach połaci, wokół okien dachowych i kominów. Taką blachodachówkę można podłożyć pod ułożony już moduł o taką liczbę fal, jaka jest potrzebna w danym miejscu. Z kolei odcięte fragmenty można wykorzystać w innych miejscach.

Uwaga! Pokrycie blachodachówką wolego oczka może być technicznie kłopotliwe. Wysokie przetłoczenia (fala) nie będą estetycznie wyglądały. Dodatkowo większość blach ma falę pochyloną w jedną stronę, co utrudnia zachowanie symetrii pokrycia.

Blachodachówki Fot.: ruukki

21145122 https bi — Fot.: creaton polska

Pokrycia dachowe: płytki włóknocementowe

Są lekkie, wytrzymałe, odporne na wilgoć i wahania temperatury. Nie ulegają korozji i nie wymagają konserwacji. Płytki włóknocementowe dają dużo więcej możliwości efektownego krycia dachu. Ze względu na kształt, można wybierać wśród płytek zwykłych prostokątnych, kwadratowych o ściętych przeciwległych narożnikach (zwanych karo), kwadratowych ze ściętym narożem w kształcie łuku i prostokątnych ze ściętymi lub zaokrąglonymi narożnikami. Na rynku są dostępne płytki o różnej fakturze powierzchni, na przykład gładkie lub z wyraźną strukturą, przypominającą naturalny łupek.

Mały format płytek daje możliwość dowolnego architektonicznego kształtowania dachów dzięki zastosowaniu różnorodnych wzorów krycia. Optymalne rozplanowanie sprawia, że po ułożeniu nie zostaje dużo odpadów.

Pokrycia dachowe: łupek dachowy

To kolejne małoformatowe pokrycie, a dodatkowo efektowne i doskonale wpisujące się w nowoczesny design domów jednorodzinnych. Łupek dostępny jest w kolorze grafitowym i kilku jego odcieniach, purpurowym i zielonym, ale zdarzają się inne, unikalne barwy, na przykład zielono- czerwona. Naturalnie łupek ma powierzchnię chropowatą o jedwabistym połysku; po obróbce może być ona również gładka, polerowana.

Łupek można układać na różne sposoby, co pozwala łatwo dopasować go do każdej formy dachu. Do wyboru mamy osiem typów krycia - dzikie, francuskie, karpiówkowe, łuskowe, ośmiokątne, prostokątne, staroniemieckie, uniwersalne. Każde z nich wygląda inaczej na połaci, ze względu na różne rozmiary i kształt elementów z łupka. Najdroższe jest krycie dzikie i staroniemieckie, najtańsze - uniwersalne i prostokątne.

Koszt budowy dachu wielopołaciowego

Kształt dachu ma wielkie znaczenie dla przebiegu inwestycji, estetyki budynku i jego otoczenia, stanu naszego portfela. Skomplikowana forma może znacząco zwiększyć koszty całej inwestycji. Oznacza ona bowiem nie tylko więcej materiału do krycia, ale także więcej pracy dla dekarza przy układaniu i więcej czasu na wykonanie pokrycia. Inaczej wygląda krycie dwóch prostych połaci, w których nawet nie ma jednego kosza, a inaczej takiej, w której każde załamanie płaszczyzny trzeba zabezpieczyć obróbkami. Pojawia się także problem odpadów materiałów. Trudno bowiem wymierzyć dokładne ilości pokrycia, którego będziemy potrzebować. Dla dachu wielopołaciowego koszty te jeszcze bardziej wzrosną, jeśli materiał pokryciowy należy do droższych. Na takim dachu w wielu miejscach trzeba ciąć pokrycie, a odcięte fragmenty nie zawsze nadają się do wykorzystania w innym miejscu. To samo dotyczy deskowania, folii dachowych i obróbek blacharskich. Straty materiału są więc bardzo duże. Trudniej też na takim dachu założyć rynny, nie mówiąc już o większej ilości miejsc, w których wykonawca może popełnić błędy. Dodatkowo zapłacimy więcej za robociznę przy jego układaniu. Na przykład za samo krycie dachu czterospadowego blachodachówką zapłacimy około 26 zł/m2, a dachówką - 40 zł/m2. Za wykonanie pokrycia dachu wielospadowego jest to odpowiednio - około 33 zł/m2 i 58 zł/m2.
Aby więc nie okazało się, że koszty nas przerosły, dobrym pomysłem będzie wykonanie wstępnego kosztorysu, który uzmysłowi nam realną skalę wydatków. Dlatego warto zadać sobie dodatkowy trud i przeanalizować dokładnie jeszcze raz wszystkie warianty.