Jaki kocioł gazowy wybrać - przykłady rozwiązań
Gdy pojawia się możliwość podłączenia gazu do domu dotychczas ogrzewanego węglem, zastanawiamy się nad miejscem montażu nowego kotła. Raczej na pewno nie warto go umieszczać w dotychczasowej kotłowni węglowej, zwłaszcza gdy dom, w którym mieszkamy, jest mały.
Korzystając z tych możliwości, kocioł wiszący wkomponowuje się w wystrój łazienki, kuchni lub przedpokoju. Czasami instaluje się go w pomieszczeniach, które spełniają jeszcze inne funkcje - na przykład również spiżarni czy suszarni. Dotychczasowe pomieszczenie po kotłowni węglowej lepiej wykorzystać do innych celów i urządzić tam dodatkowy pokój, siłownię bądź warsztat majsterkowicza.
Który kocioł na gaz wybrać
Zadaniem kotła jest zazwyczaj nie tylko ogrzewanie domu, ale też przygotowanie ciepłej wody. Jeśli w domu jest jedna łazienka, wystarczy kocioł dwufunkcyjny. Gdy są dwie, a rodzina liczy 4-5 osób, lepiej wybrać kocioł dwufunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody lub jednofunkcyjny współpracujący z oddzielnym zasobnikiem.
Dwufunkcyjny przepływowy. Ciepła woda do mycia, prania i kąpieli produkowana jest w nim na bieżąco, w systemie przepływowym. Po każdym odkręceniu kranu uruchamia się palnik i podgrzewa wodę tak długo, jak długo jest ona pobierana. Po zamknięciu baterii kocioł wyłącza się lub powraca do dostarczania ciepła do grzejników. Urządzenia te są małe - mogą mieć na przykład 70 cm wysokości, 40 cm szerokości i 30 cm głębokości. Poza tym są też stosunkowo niedrogie. Wadą kotłów dwufunkcyjnych jest to, że nie można podłączyć do nich cyrkulacji ciepłej wody - zatem powinny być umieszczone jak najbliżej punktów poboru. Kupując taki kocioł, trzeba wiedzieć, że moc, która wystarcza do ogrzania domu, jest za mała, aby ogrzać wodę dla dwóch punktów jej poboru.
Przykład. Kocioł o mocy około 20 kW ogrzeje dobrze ocieplony dom o powierzchni ponad 200 m2, ale przygotuje tylko około 10 l ciepłej wody na minutę (przy podgrzaniu jej o 30°C). Wystarczy to do zasilania, na przykład, standardowej baterii prysznicowej. Nie ma jednak możliwości, by jednocześnie zasilane były dwie baterie. Jeśli w danej chwili ktoś korzysta z natrysku, a druga osoba otworzy baterię w kuchni, moc kotła okaże się za mała i obaj użytkownicy odczują spadek temperatury wody. Aby tego uniknąć, najczęściej stosuje się kocioł dwufunkcyjny o mocy co najmniej 24 kW. Takie urządzenie produkuje około 11,6 l/min ciepłej wody, co umożliwia jednoczesne korzystanie ze standardowego natrysku i baterii kuchennej.
Gdy w domu są dwie łazienki lub jedna duża, ale za to z przewidywanym dużym rozbiorem wody (kabina z panelem prysznicowym lub wanna z hydromasażem), trzeba wówczas dostarczyć jeszcze więcej ciepłej wody. Można to osiągnąć, zwiększając moc kotła. Będzie jednak ona za duża w stosunku do potrzeb instalacji centralnego ogrzewania, co ujemnie wpłynie na sprawność urządzenia.
Co więc zrobić, gdy powierzchnia budynku jest mała, a więc i straty ciepła są niewielkie, a do przepływowego ogrzewania wody potrzeba nawet 30 kW? Rozwiązaniem jest kocioł opisany poniżej.
Dwufunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem. Tutaj tradycyjny kocioł dwufunkcyjny wyposażony został w zbiornik o pojemności od 20 do 60 l. Spełnia on rolę bufora, czyli magazynuje i oddaje wodę, gdy trzeba w krótkim czasie napełnić wannę, lub gdy nastąpi jednoczesny pobór wody z baterii prysznicowej w łazience i baterii w kuchni. Zastosowanie takiego zasobnika, łącznie z wodą ogrzaną przepływowo, pozwala uzyskać w ciągu 10 minut nawet 180-200 l ciepłej wody (parametr ten jest określany w folderach jako wydajność początkowa i podawany w litrach na 10 min.). Po takim intensywnym poborze wody zasobnik jest wyładowany i musi zostać ponownie ogrzany, co trwa z reguły 5-10 minut.
Kocioł dwufunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem stanowi lepsze rozwiązanie niż typowy dwufunkcyjny. Szczególnie sprawdza się, gdy dochodzi do zwiększonego zapotrzebowania na ciepłą wodę do mycia - na przykład rano lub wieczorem. Co ważne, nadal jest to w miarę niewielkie urządzenie, które jednocześnie ogrzewa dom i zapewnia ciepłą wodę. Ponadto, pracując z niższą lub tą samą mocą co typowy dwufunkcyjny, zapewnia uzyskanie większych ilości ciepłej wody z zasobnika. A po jej zużyciu można bez problemu korzystać z wody ogrzewanej przepływowo.
Do tego rodzaju kotłów z reguły istnieje możliwość podłączenia cyrkulacji, ale nie jest to zalecane przede wszystkim z uwagi na małą pojemność zasobników. Działanie cyrkulacji może powodować szybkie wychładzanie zasobnika oraz częste uruchamianie się kotła na potrzeby produkcji ciepłej wody.
Mimo wymienionych zalet kotły dwufunkcyjne z wbudowanymi zasobnikami dla uzyskania odpowiedniego komfortu muszą mieć dużą moc (z reguły większą od 24 kW), która jest niekiedy znacznie za wysoka w stosunku do potrzeb instalacji grzewczej. W takim układzie urządzenie pracuje poprawnie tylko wtedy, gdy przygotowuje wodę do mycia. Natomiast gdy dostarcza ciepło do grzejników, jego moc jest zbyt wysoka, więc często się włącza i wyłącza, co powoduje spadek jego sprawności.
Rozwiązaniem tego problemu jest między innymi zastosowanie w kotle palnika modulacyjnego lub dwukomorowego. Takie palniki mogą pracować w bardzo szerokim zakresie mocy (od 20 do 100%), dostosowując ją płynnie do rzeczywistego zapotrzebowania na ciepło. Dzięki temu spada liczba włączeń i wyłączeń palnika, więc kocioł pracuje bardziej ekonomicznie.
Przykład. W domu o powierzchni 150 m2 zamontowano kocioł dwufunkcyjny o mocy 35 kW z wbudowanym zasobnikiem o pojemności 40 l. Z obliczeń wynika, że zimą w czasie największych mrozów zapotrzebowanie na ciepło wyniesie zaledwie 10-12 kW. Moc kotła należy jednak zwiększyć, aby dostarczył on odpowiednią ilość ciepłej wody do łazienki wyposażonej w panel prysznicowy (zużywa dwa razy więcej ciepłej wody niż natrysk standardowy). Dzięki temu kocioł podgrzeje 20 l ciepłej wody w ciągu minuty.
Jednofunkcyjny z zasobnikiem. Taki układ pozwala połączyć wysoki komfort zaopatrzenia w ciepłą wodę z dopasowaniem odpowiedniej mocy kotła do potrzeb instalacji centralnego ogrzewania w domu. Woda do kąpieli i zmywania ogrzewana jest raz na jakiś czas i magazynowana w zasobniku o znacznej pojemności - co najmniej 100 l. W związku z tym moc kotła może być niewielka, a użytkownicy i tak mogą w każdej chwili skorzystać z dużej ilości ciepłej wody, czyli na przykład w dwóch łazienkach można jednocześnie brać prysznic.
Dłuższa będzie również żywotność tego kotła. Wynika to ze sposobu jego pracy. Zwykły kocioł dwufunkcyjny przy każdym poborze ciepłej wody (nawet trwającym kilkanaście sekund, jak płukanie szklanki czy umycie rąk) musi się uruchomić. Przez to kilkadziesiąt razy dziennie włącza się pompa obiegowa, zespół gazowy oraz palnik. Natomiast kocioł jednofunkcyjny uruchamia się dopiero, gdy temperatura wody w zasobniku spadnie o 5 do 8°C. W związku z tym będzie on pracował tylko kilka razy dziennie. Zaletą tych kotłów jest też możliwość zainstalowania obiegu cyrkulacyjnego, dzięki któremu ciepłą wodę można mieć natychmiast po odkręceniu kranu.
Jednak montaż zestawu kocioł-zasobnik z wężownicą w małym domu nie zawsze jest możliwy, ze względu na konieczność wygospodarowania miejsca na duży zbiornik. Ciekawą alternatywą powyższego rozwiązania jest połączenie kotła jednofunkcyjnego z zasobnikiem warstwowym, który może mieć znacznie mniejszą pojemność niż standardowy, a dostarczy tyle samo wody. Przykładowo, zamiast 150-litrowego zasobnika z wężownicą wystarczy 100-litrowy zasobnik warstwowy.
Kocioł tradycyjny czy kondensacyjny
Na rynku znajdziemy zwykłe kotły z otwartą komorą spalania oraz bardziej ekonomiczne i bezpieczne w działaniu kotły, czyli z zamkniętą komorą spalania. Przyszłość należy jednak do urządzeń kondensacyjnych - mają najwyższą sprawność, co umożliwia znaczne zmniejszenie opłat za gaz.
Z otwartą komorą spalania (atmosferyczne). To najtańsze i wciąż najbardziej popularne urządzenia grzewcze. Pobierają one powietrze do spalania gazu z pomieszczenia, w którym się znajdują. Aby zapewnić stały dopływ powietrza, w pomieszczeniu musi być zainstalowana kratka nawiewna. Niestety, w zimie powoduje to znaczne jego wychłodzenie, co jest szczególnie nieprzyjemnie dla użytkowników, którzy mają kocioł zamontowany w łazience.
Z zamkniętą komorą spalania. Pobieranie powietrza i odprowadzanie spalin jest wymuszone przez specjalnie wbudowany wentylator. Kotły te jedną rurą czerpią powietrze niezbędne do spalania gazu wprost z zewnątrz, a drugą - usuwają spaliny. Znika więc problem przepływu zimnego powietrza przez pomieszczenie, w którym są zainstalowane, oraz niebezpieczeństwo zatrucia się użytkowników na skutek awarii kotła. Komora spalania jest bowiem szczelnie oddzielona od pomieszczenia i w żadnym wypadku spaliny nie mogą dostać się do tego pomieszczenia. Sprawność tej wersji kotłów jest o 2-3% wyższa od atmosferycznych.
Kondensacyjny. Jest to odmiana kotła z zamkniętą komorą spalania z bardzo rozbudowaną powierzchnią wymiennika ciepła, który odbiera ciepło od spalin. Dzięki jego wysokiej efektywności spaliny mogą być schłodzone do bardzo niskiej temperatury (nawet do 40-45°C), przez co dodatkowo otrzymuje się efekt kondensacji pary wodnej, która w kotłach z otwartą i zamkniętą komorą spalania uchodzi do komina. Z każdego kilograma pary udaje się przy tym odzyskać energię równą prawie 0,1 m3 gazu. Zaletą tego rodzaju urządzeń jest bardzo wysoka sprawność (sięgająca nawet 108%) oraz niski poziom hałasu podczas pracy. Wadą zaś - najwyższa cena spośród kotłów wiszących oferowanych na rynku.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
Bezpieczna eksploatacja tradycyjnego kotła gazowego
Sposoby ogrzewania wody w kotle gazowym
Jakiego kotła grzewczego potrzebujesz
Sterowanie kotłem gazowym - wybór automatyki
Kocioł kondensacyjny a grzejniki
Czym ogrzewać dom?
Kocioł gazowy - jaki do jakiego pomieszczenia
Kocioł na gaz - wymiana starego na nowy