Trwała podłoga z różnych płytek

Istnieją w domu miejsca, w których podłogę tradycyjnie wykańcza się płytkami z powodu ich odporności na czynniki, z którymi inne pokrycia radzą sobie słabo lub wcale. Jest ona tam narażona na wilgoć, zabrudzenia i ma styczność z silnie działającymi detergentami, jak w kuchniach, łazienkach czy pralniach. Bywa też intensywnie użytkowana - w wiatrołapach czy korytarzach. Ale płytki trafiły też na salony, tam jednak bardziej oczekujemy od nich atrakcyjnego wzornictwa niż odporności, chyba że rzecz dotyczy ogrzewania podłogowego.

Jeśli już o oczekiwaniach mowa, pierwszym zadaniem, przed którym stajemy, decydując się na podłogę z kafelków, jest wybór ich rodzaju.

Płytki ceramiczne

Są twarde, wytrzymałe, higieniczne, łatwe do czyszczenia, ognioodporne i niepalne. Tyle że ogólne określenie "płytki ceramiczne" odnosi się do wyrobów bardzo różniących się zarówno metodą wytwarzania, jak i specyficznymi właściwościami.

Terakota. Dosłownie oznacza "spieczoną ziemię". Słowem tym obecnie mylnie określa się wszystkie płytki przeznaczone na posadzki. Terakotę produkuje się z glin ceramicznych z dodatkiem szamotu czy piasku kwarcowego. Kamionka jest materiałem o wysokiej wytrzymałości, odporności na ścieranie i mycie środkami chemicznymi. Do wyrobów kamionkowych zaliczamy poza terakotą także klinkier czy cotto.

Gres jest jeszcze trwalszy od terakoty i obecnie najpopularniejszy wśród przeznaczonych na podłogi płytek. Produkuje się go z wyselekcjonowanych gatunków gliny mieszanej z kaolinem, kwarcem i skaleniem. Dzięki dużo mocniejszemu prasowaniu płytek gres może być spiekany w wyższej niż terakota temperaturze (prawie 1300°C), przez co zyskuje porównywalną z granitem odporność na ścieranie i znikomą nasiąkliwość (0,2%). Gres ma najwyższą ze wszystkich materiałów ceramicznych odporność chemiczną.

Gres nieszkliwiony zwany bywa także naturalnym. Kolor gresu to beż, lecz dodając do gliny barwników, można nadać mu dowolną barwę. Płytki barwione są w masie, więc mają jednorodną budowę. To wielka zaleta gresu nieszkliwionego, bo nawet jeśli płytka zarysuje się lub odpryśnie, jej kolor pozostanie niezmienny.

Gres szkliwiony powstaje po nałożeniu i zapieczeniu na płytce z gresu naturalnego warstwy szkliwa. Szkliwo nadaje mu wysoką odporność na ścieranie, ale jeśli płytka odpryśnie, uszkodzenie jest bardzo widoczne.

Gres polerowany często bywa mylony ze szkliwionym, gdyż oba mają gładką, śliską powierzchnię. Tymczasem płytki te swój silny połysk zawdzięczają polerowaniu powierzchni licowej diamentową tarczą.

Płytki polerowane są wyjątkiem w rodzinie nienasiąkliwych gresów. Polerowanie sprawia, że ich powierzchnia staje się mikropo-rowata, są więc bardziej higroskopijne, co oznacza, że łatwiej o powstanie trudnych do usunięcia plam.

Gres lappato powstaje przy użyciu nieco zmodyfikowanej techniki produkcji gresu polerowanego. Płytki lappato polerowane są elastycznie osadzonymi tarczami. Dzięki temu zyskują połysk, a jednocześnie mają nieco nierówną, pofalowaną powierzchnię. Są równie efektowne, a przy tym nieco mniej śliskie od polerowanych.

Płytki kamienne

Kafelki i mozaiki z kamienia naturalnego wykorzystywano na posadzkach niemal od tysiącleci. Obecnie dostępne są w postaci płytek o grubości ok. 1-2 cm i wymiarach od 20×20 cm po wielkoformatowe kafelki na zamówienie. Najpopularniejsze kamienie wykorzystywane do produkcji płytek na szerszą skalę to marmur, trawertyn, granit, bazalt, wapień i piaskowiec.

Marmur. Kamień łatwy w obróbce, ale też delikatny - chłonie wodę i tłuszcze, więc trzeba go zaimpregnować. Płytki powlekane woskiem nie wymagają tego zabiegu. Marmur i wapień jest wrażliwy na kwasy, które znajdują się np. w środkach do usuwania rdzy i kamienia czy dezynfekcji toalet.

Trawertyn. Równie elegancki co marmur i podobnie wrażliwy na wilgoć oraz zaplamienia.

Granit. Niezwykle odporny na zarysowanie, pękanie, skoki temperatury, wilgoć, zaplamienie i agresywne środki czyszczące. Niemal nie chłonie wilgoci ani tłuszczów.

Bazalt. Ma charakterystyczną, czarną lub ciemnoszarą barwę. Jest bardzo twardy, niemal nieścieralny i nienasiąkliwy. Płytki podłogowe głównie wytwarza się z bazaltu topionego (skałę roztapia się, wlewa do form i wypala jak płytki ceramiczne).

Wapień i piaskowiec. Są dość tanie, ale niezbyt odporne mechanicznie. Do tego bardzo łatwo się brudzą oraz plamią.

Każdy rodzaj kamienia występuje w wielu odmianach kolorystycznych (zależnie od miejsca wydobycia). Możliwe są także różne wykończenia powierzchni płytek: naturalna, szlifowana, łupana, groszkowana czy ogniowana.

Płytki z konglomeratu

Czyli ze zmielonego kamienia o różnej granulacji (mączki, piasku, grysu), żywicy poliestrowej i włókien szklanych. Konglomerat jest tańszy od kamienia, ma jego właściwości, a dzięki syntetycznym dodatkom staje się nienasiąkliwy, lecz wrażliwy na środki silnie zasadowe (np. do usuwania tłuszczu). Odmianą "sztucznych kamieni" są też konglomeraty cementu z mączką marmurową i pigmentami.

Jak dobrać płytki do wnętrz?

Jeśli podjęliśmy decyzję, jakie płytki położymy na podłodze, warto dokładniej przyjrzeć się ich parametrom technicznym i cechom fizycznym. Powinny być odpowiednie do obciążenia, któremu będą poddane w konkretnym pomieszczeniu.

Przedpokój i hol wejściowy to miejsca, w których posadzka musi sporo znieść. Ruch jest w nich intensywny, a dodatkowo wnosimy na butach piasek, błoto czy sól, którą zimą posypuje się ulice. Ograniczmy tu wybór do kafelków w 4 klasie odporności na ścieranie (PEI). Jeśli nie chcemy po każdym wejściu do domu ścierać podłogi, nie kupujmy bardzo jasnych płytek o jednolitym odcieniu. Każdy pyłek jest na nich bardziej widoczny niż na ciemnych o nieregularnym wzorze. Lepiej też unikać płytek ceramicznych o błyszczącym wykończeniu, bo szybciej będzie widać zarysowania. Nie dotyczy to płytek granitowych i konglomeratów.

Pokoje i salony. to Najczęściej układa się tu gresy, zarówno szkliwione jak i nieszkliwione, powyżej 3 klasy PEI. Można jednak pokusić się o posadzkę marmurową.

Łazienki i toalety. Posadzkę często czyścimy w nich aktywnymi chemicznie detergentami, więc płytki muszą mieć wysoką odporność na kwasy i zasady. Natomiast wymogi co do ścieralności zależą od usytuowania pomieszczenia. W łazienkach na piętrze, gdzie zwykle chodzimy w miękkim obuwiu, do wyłożenia podłogi wystarczą płytki ceramiczne z I klasy ścieralności. Natomiast do tych znajdujących się na parterze, gdzie często wchodzi się w butach o brudnych i szorstkich podeszwach, lepiej wybrać płytki oznaczone klasami 3-5 w skali PEI. Istotnym parametrem jest stopień antypoślizgowości płytek - na łazienkowych posadzkach, zwłaszcza w miejscach narażonych na zachlapanie wodą, nie powinno się układać na przykład gresów polerowanych czy lappato, ani kamiennych płytek o gładkim wykończeniu.

Kuchnia. Łatwo tu o uszkodzenia mechaniczne, dlatego płytki powinny mieć wysoki stopień twardości (4-5 w skali od 1 do 9). Ważna jest też odporność na chemikalia i zaplamienia. Płytki na posadzkę w kuchni powinny mieć odporność na ścieranie PEI 4-5. Lepiej, by nie były porowate, gdyż takie łatwiej się brudzą i trudniej je wyczyścić. Tę samą wadę mają płytki matowe z powierzchniowymi wgłębieniami.

Schody. Na stopniach układa się płytki o bardzo dużej wytrzymałości na ścieranie (PEI 4-5). Nie powinny one też być śliskie. Jeśli chcemy pokryć stopnie płytkami kamiennymi, zamówmy specjalne kafelki przeznaczone na schody. Nawet jeśli są polerowane, mają chropowate (młotkowane) paski wykonane maszynowo.

Pomieszczenia gospodarcze. Płytki mają być trwałe i łatwe do czyszczenia, dlatego najlepszy będzie gres nieszkliwiony, zwany technicznym - gdyż pierwotnie produkowany był do obiektów użyteczności publicznej. Nie jest on może specjalnie wyszukany wzorniczo, ale dość tani.