Kalina wonna (Viburnum farreri, inaczej V. fragrans)

Viburnum farreri

Zima dla większości roślin jest okresem spoczynku. Budzą się, gdy nadchodzą cieplejsze miesiące i dopiero wtedy rozwijają kwiaty oraz liście. Jednak można znaleźć wyjątki od tej reguły. Należy do nich kalina wonna (Viburnum farreri) oraz pochodząca od niej kalina bodnantska, zwana też kaliną zimową (Viburnum  bodnantense).

Jak wygląda kalina wonna?

Krzew o wyprostowanych sztywnych pędach zrzucający na zimę liście i kwitnący przed ich rozwojem. Pąki kwiatowe zawiązuje w październiku, w cieplejszym klimacie otwierają się zimą, w Polsce dopiero po ustąpieniu mrozów. Stulone pąki są różowe, a powstające z nich rurkowate kwiaty - białe. Tworzą wiechowate kwiatostany o 5 cm średnicy, które intensywnie słodko pachną. Liście szorstkie, owalne, o długości około 10 cm; młode ciemnopurpurowe, starsze zielone, jesienią przebarwiają się na czerwonofioletowo i długo wiszą na gałęziach. Owocuje sporadycznie. Owoce kalin pojawiają się latem, są nieliczne, owalne, przeważnie czerwone.

Rozmiary

Kalina wonna to krze, który dorasta nawet do 2,5 m wysokości.

Gatunki

• Kalina bodnantska 'Down' - dorastająca do wysokości 2,5 m) to mieszaniec międzygatunkowy. Od kaliny wonnej różni się barwą kwiatów. Starsze krzewy mają malowniczy pokrój z łukowato przewieszającymi się gałązkami. Warto też zwrócić uwagę na odmiany 'Dawn' o landrynkowym kolorze pąków oraz 'Charles Lamont' o jasnoróżowych, wydłużonych wiechach kwiatostanów i wąskim pokroju – najpierw kolumnowym, potem szerszym (do 1 m).

Odmiany kaliny wonnej

• 'Nanum' - karłowa o pokroju kulistym około metra średnicy, kwitnienie mało obfite;
• 'December Dwarf'- o wysokości około 80 cm, zwartym pokroju i kremowo- różowych kwiatach i czarnych owocach;
• 'Candidissimum' - kwitnie na biało.
• 'Nana'

Kalina wonna - kiedy kwitnie?

Kalina wonna obdarowywuje nas kwiatuszkami zwykle  już w marcu. Czasem kwiaty rozwijają się nawet w czasie dłuższego ocieplenia zimowego (i w cieplejszych, zachodnich rejonach kraju ich pierwsze kwiaty mogą się pojawić już w listopadzie czy grudniu, napełniając ogród miodowym aromatem.. Kwiaty kalin są skarbnicą pokarmu dla pierwszych przebudzonych po zimie pszczół. W ciepłe zimowe dni tę woń wyczuwa się z daleka. I nic dziwnego – rośliny kwitnące w najchłodniejszej porze roku ze zdwojoną siłą muszą zwracać na siebie uwagę zapylających je jeszcze nielicznych owadów.

Kwiaty wcześnie kwitnących kalin pojawiają się na nagich pędach, jeszcze przed rozwojem liści. Są zebrane w kuliste kwiatostany – niezbyt duże, ale liczne.
W pąkach są najczęściej różowe, a potem jaśnieją (np. kalina bodnantska i jej odmiany) albo też – u kaliny wonnej i jej odmian – przyjmują białą lub białoróżową barwę (tylko u odmiany 'Candidissimum' są białe i w pąku, i po rozwinięciu). Kalina bodnantska posadzona w dobrym miejscu przeważnie kwitnie obficiej od swej konkurentki.

Wymagania 

Krzewom odpowiada przeciętna próchniczna gleba i stanowiska słoneczne lub półcieniste. Roślina tolerancyjna pod względem odczynu ziemi, jednak preferuje niezbyt suche, próchniczne, o obojętnym albo lekko kwaśnym odczynie.

Uprawa i pielęgnacja

Ponieważ pąki kwiatowe kalin mogą w ostre zimy przemarzać, ważny jest wybór odpowiedniego miejsca w ogrodzie – osłoniętego od mroźnego wiatru (np. ścianą domu, żywopłotem). Wtedy, przy sprzyjającej aurze, ich kwiaty na pewno pojawią się już zimą. 

Roślina najlepiej kwitnie w miejscach ciepłych i osłoniętych od wiatru. Jest wytrzymała i nie wymagająca szczególnej opieki. Kaliny są mrozoodporne, ale ich pąki kwiatowe w surowe zimy mogą przemarzać.

Kalina wonna rozmnażanie

Z sadzonek lub przez odkłady.

Kalina wonna cięcie

Nie jest zalecane, bo osłabia kwitnienie. Wystarczy usuwać martwe pędy i ewentualnie co kilka lat nieco krzew prześwietlać.

Podlewanie i nawożenie

Kalinę wonną warto odżywić kompostem co 3-4 lata. Kaliny są odporne na brak wilgoci, ale w czasie długotrwałej suszy służy im od czasu do czasu obfite podlanie.

Choroby i szkodniki

Kalina wonna jest bardzo odporna na choroby i występują u niej dość rzadko.  Jedyne co może im grozić to choroby grzybowe i plamistość liści. Można spodziewać się również czasem problemów z mszycami.  

Zastosowanie Kalina wonna idealnie nadaje się do sadzenia w miejscach eksponowanych dla efektu wczesnowiosennego kwitnienia.