Zamki dobre jak drzwi

Na bezpieczeństwo domu składa się wiele elementów, ale bez przesady można przyjąć, że w połowie zależy ono od solidnego zabezpieczenia wejścia. Trzeba też pamiętać, że nawet najlepszy zamek nie ochroni domu, jeśli drzwi nie są odpowiednio wytrzymałe - na przykład, jeśli łatwo je przeciąć lub są źle osadzone w ścianie.

Rodzaje zamków

W drzwiach wejściowych domów i mieszkań montuje się zamki mechaniczne:

- wewnętrzne - prawie niewidoczne, wpuszczane w skrzydło;

- zewnętrzne (nawierzchniowe, zwane zasuwami) montowane na skrzydle drzwi.

Bardzo praktyczne są zamki z wymienną wkładką (cylindrem), w razie potrzeby można bowiem ten element wymienić bez demontażu całego zamka. Nowy może pochodzić od innego producenta niż reszta zamka, musi być tylko takiej samej długości i mieć taki sam mechanizm otwierający rygle (może to być koło zębate lub tzw. zbierak).

Są też zamki (zasuwki) ze sztywnym łańcuchem, który umożliwia uchylanie drzwi na niewielką szerokość i zablokowanie ich w takim położeniu. Sztywny łańcuch działa podobnie jak tradycyjny łańcuch do drzwi, ale jest nieporównanie trwalszy i zapewnia większe bezpieczeństwo domownikom. Zasuwki z takim łańcuchem mogą być otwierane od zewnątrz i od wewnątrz albo tylko od wewnątrz.

Zamek a rodzaj drzwi

W drzwiach antywłamaniowych zamek centralny (czyli wieloryglowy, w którym rygle wysuwają się w kilku kierunkach) montowany jest fabrycznie. Najlepiej, gdy ma on 7-8 rygli otwieranych w przynajmniej trzech kierunkach (jeśli rygle otwierają się również na dół, to otwór w progu trzeba regularnie czyścić z piasku, kurzu i innych zanieczyszczeń).

Do innych drzwi zamki zwykle trzeba dobierać (choć są również drzwi z zamontowanymi). Dobór i wstawienie można też zamówić u producenta czy sprzedawcy. Fachowiec dobierze zamek do drzwi, uwzględniając ich:

- grubość - aby śruby mocujące zamek nie wystawały na zewnątrz, a wkładka zamka nie była za krótka lub za długa;

- kierunek otwierania - bo drzwi mogą być lewe lub prawe i zależnie od tego dobiera się również lewe lub prawe zamki lub też zamki uniwersalne;

- materiał, konstrukcję i ciężar - zamek nie może być za ciężki w stosunku do drzwi, aby ich nadmiernie nie obciążał, nie deformował, lub sam nie przesuwał się pod własnym ciężarem;

- otwór do wpuszczenia zamka - jeśli jest (należy uwzględnić jego wymiary).

Sposób montażu zamka jest podawany w instrukcji obsługi, ale montaż najlepiej powierzyć fachowcowi.

Certyfikaty, atesty, gwarancje

Do drzwi wejściowych najlepiej montować zamki (nawierzchniowe lub wpuszczane) z polskim atestem. Ma go wiele zamków zagranicznych producentów. Atest wydawany przez Instytut Mechaniki Precyzyjnej lub COBR Metalplast może obejmować cały zamek, jak i wkładkę (cylinder), jeśli jest wymienna. Atest taki klasyfikuje zamek (lub jego elementy) do jednej z trzech klas odporności na włamanie: A, B lub C (oznaczanych też jedną, dwoma lub trzema gwiazdkami).

- Klasa A lub * - najniższa - oznacza, że zamek wytrzyma działania włamywacza w czasie nie krótszym niż 1 minuta. Działaniami tymi może być próba otwarcia zamka narzędziem innym niż klucz albo niszczenie;

- B lub ** - średnia - zamek wytrzyma nie krócej niż trzy minuty podobne działania, zanim zostanie otwarty lub zniszczony;

- C lub *** - najwyższa - żaden intruz nie sforsuje go w czasie krótszym niż sześć minut.

Oczywiście najlepiej kupować zamki klasy C (***), bo najdłużej chronią przed złodziejem. W sprzedaży są wprawdzie również zamki tak zwane bezklasowe - nieatestowane, ale one zwykle nie stanowią odpowiedniego zabezpieczenia.

Zamek powinien też mieć certyfikat Instytutu Techniki Budowlanej (ITB) dopuszczający go do użytkowania w budownictwie.

Zamki klasy C objęte są gwarancją (zazwyczaj dwuletnią) na normalne użytkowanie. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń powstałych w wyniku włamania. Warunkiem gwarancji jest montaż wykonany przez autoryzowanego montera.

Ile zamków w drzwiach

Ci, którzy mają drzwi nieatestowane, powinni zamontować dwa lub maksymalnie trzy zamki (najlepiej jeden wpuszczany w skrzydło i jeden lub dwa nawierzchniowe). Większa liczba jest niewskazana, bo osłabia konstrukcję drzwi. Im wyższą klasę odporności przed włamaniem będą miały zamki, tym lepiej.

W atestowanych drzwiach (antywłamaniowych) w zupełności wystarczy jeden wieloryglowy centralny zamek klasy C, z ryglami wysuwanymi w różnych kierunkach i z wymienną wkładką.

Na co zwracać uwagę, kupując zamek

- Grubość rygli - zwykle od 10 do 14 mm (im grubsze, tym bardziej wytrzymałe).

- Sposób zamontowania wkładki - nie może ona wystawać poza szyld zamka po stronie zewnętrznej, bo można ją wtedy złamać lub wyrwać z zamka.

- Czy zamek ma osłonę - rozetę lub szyld antywłamaniowy, chroniącą wkładkę i resztę zamka przed przewierceniem lub wyrwaniem z drzwi. Dobrze też, by sam otwór we wkładce był osłonięty obrotową tarczą uniemożliwiającą włożenie do otworu innego przedmiotu niż klucz.

- W jaki sposób zamek otwiera się od wewnątrz - do wyboru jest pokrętło, gałka lub klucz. Pokrętło i gałka są wygodne, ale takie rozwiązanie można stosować tylko w drzwiach bez przeszkleń, które umożliwiałyby złodziejowi otworzenie zamka po wybiciu szyby. Zawsze jednak przynajmniej jeden zamek w drzwiach powinien być otwierany od wewnątrz wyłącznie za pomocą klucza (aby złodziej po wejściu do środka na przykład przez okno nie mógł swobodnie otworzyć drzwi, by wynieść cenne meble).

- Łatwość zamykania i otwierania zamka - klucz powinien być łatwy do ustawienia we właściwej pozycji i powinien się obracać bez oporu. Niewygodnie jest, jeśli do otwierania zamka trzeba wykonywać kluczem inne ruchy niż przekręcanie.

- Możliwość otwierania zamka od środka - w sklepach można kupić zamki, które po zamknięciu kluczem od zewnątrz nie dają się otworzyć od środka. Takie zamki są niebezpieczne, bo osoba zamknięta przez pomyłkę w domu nie będzie się mogła wydostać.

- Sztywny pochwyt, czyli nieotwierana klamka po zewnętrznej stronie drzwi chroni domowników przed napadem. Po zatrzaśnięciu takich drzwi można wejść do środka tylko używając klucza. Zawsze warto więc mieć awaryjny klucz przechowywany poza domem - u zaprzyjaźnionych sąsiadów, w pracy lub sekretnym miejscu.

- Liczba kluczy dołączonych przez producenta do zamka - zwykle od trzech do pięciu.

- Dorabianie kluczy - powinno być możliwe tylko w autoryzowanym punkcie serwisowym na podstawie kodowanej karty zakupu i po stwierdzeniu tożsamości osoby starającej się o dorobienie. Tak dorabiane są klucze do zamków atestowanych dobrej klasy, sprzedawanych z kodowana kartą bezpieczeństwa.

- Możliwość otwierania kilku zamków jednym uniwersalnym kluczem - niektóre firmy oferują możliwość otwierania kilku różnych zamków - na przykład w drzwiach do domu i garażu, w furtce czy nawet w biurze - za pomocą jednego klucza pasującego do wszystkich wspomnianych zamków. To wygodne, bo nie trzeba wówczas nosić oddzielnych kluczy. Wkładki w takich zamkach muszą pochodzić od jednego producenta.

- Możliwość współpracy zamka z systemem alarmowym - niektóre zamki (Mul-T-Lock, Gerda Tytan ZE, Omega Super, MRS Polital elektronik) są fabrycznie przystosowane do współpracy z systemem alarmowym. Mogą mieć na przykład zamontowane czujniki nacisku uruchamiające alarm przy próbie siłowego otwarcia drzwi.

Uwaga! Zamki oraz drzwi z zamontowanymi zamkami (antywłamaniowe lub niższej klasy - wzmocnione), najlepiej kupować w autoryzowanym punkcie sprzedaży. Kupowanie ich po okazyjnych cenach u domokrążców jest niebezpieczne, bo tacy sprzedawcy mogą mieć zapasowy komplet kluczy.