Ranking paliw - część 1: węgiel

Najczęściej stosowany jest przez tych użytkowników, którzy nie mają dostępu do gazu z sieci lub zależy im na jak najniższych kosztach ogrzewania. Paliwo to, mimo wielu podwyżek, jest nadal stosunkowo tanie i, co ważne, powszechnie dostępne. Warto jednak zwrócić uwagę, że ci, którzy palą węglem, nie liczą kosztów swojej pracy i czasu, jaki muszą poświęcić na obsługę kotła, a także tego, że muszą wygospodarować miejsce na składowanie opału.

Węgiel dostępny na rynku dzieli się na różne sortymenty, zależnie od wielkości jego ziaren. Popularne gatunki to:

orzech – to kawałki o wielkości od 20 do 40 mm, pomiędzy którymi przepływa swobodnie powietrze, co zapewnia jego dobre spalanie;

groszek (ekogroszek) – ma wymiary od 8 do 30 mm. Przedrostek ten początkowo świadczył o tym, że jest to paliwo odkamienione i o niskiej zawartości siarki w spalinach. Niestety jego popularność na tyle wzrosła, że moce przerobowe producentów są za małe, więc trudno dziś kupić to paliwo dobrej jakości.

miał – jeden z najdrobniejszych i najtańszych gatunków. Niestety niska cena często jest wynikiem jego zmieszania z ziemią.

Uwaga! Zakup węgla najlepiej zaplanować, kiedy na dworze jest ciepło i sucho. Wilgotne paliwo zakłóca bowiem pracę kotła, co w efekcie może doprowadzić do jego uszkodzenia. Poza tym latem z powodu małego popytu jest go dużo we wszystkich składach opału, więc ma niższą cenę niż jesienią.

Kotły do spalania węgla

Zależnie od rodzaju węgla, którym zamierzamy ogrzewać, oraz naszych możliwości finansowych związanych z zakupem kotła, do wyboru mamy urządzenia komorowe z załadunkiem ręcznym lub z podajnikiem automatycznym.

Kotły komorowe z załadunkiem ręcznym

Na rynku oferowane są modele o różnej konstrukcji – z górnym lub dolnym spalaniem.

W kotłach pierwszego typu zapełniamy komorę spalania paliwem (np. orzechem) i rozpalamy je od góry. W trakcie działania pieca węgiel sukcesywnie spala się od góry do dołu i po jego wypaleniu musimy ponownie napełnić i rozpalić kocioł.

Kotły z dolnym spalaniem są droższe niż z górnym, ale mają wyższą sprawność i ich obsługa jest mniej uciążliwa. Węgiel spala się w nich w dolnej części komory i stamtąd gorące gazy od razu przedostają się do wymiennika ciepła. Na miejsce spalonego paliwa opadają kolejne warstwy. Dzięki temu nie ma potrzeby ciągłego rozpalania. Wystarczy co jakiś czas nasypać kolejną porcję paliwa do komory. Ponowne rozpalenie może być konieczne tylko jeśli zbyt późno przyszliśmy do kotłowni i piec już wygasł lub ruszt został kompletnie zablokowany, na przykład przez tworzący się żużel.

Część tego typu kotłów jest wyposażona w okładziny ceramiczne, które stabilizują obszar płomienia. W skutecznym i czystym spalaniu pomagają również dodatkowe wloty powietrza w obręb płomienia.

Osobną kategorią kotłów komorowych są kotły miałowe. Są to raczej urządzenia z górnym spalaniem, mechanicznym podawaniem powietrza i kierownicami, które rozprowadzają strumień powietrza nad warstwą paliwa.

Nie pal śmieci w kotle

Kotły na paliwa stałe, w tym węgiel, są chętnie montowane między innymi dlatego, że daje się w nich spalać odpady. Chociaż producenci tego zabraniają, to zdaniem wielu osób pozwala to obniżyć koszty ogrzewania, a także wywozu śmieci. Jest to jednak bardzo szkodliwe dla środowiska i nas samych. Kiedy spalamy odzież, plastikowe butelki czy reklamówki, do atmosfery (a pośrednio do naszych płuc) przedostają się trujące tlenki azotu, węgla, dwutlenek siarki, związki chloru i fluoru, dioksyny, furany, a także metale ciężkie – takie jak kadm, rtęć, nikiel czy ołów. Dlatego jeśli jeden z naszych sąsiadów spala śmieci i rozmowy z nim na ten temat nic nie pomagają, możemy złożyć pisemną skargę do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, który dysponuje urządzeniami do pomiaru zanieczyszczenia powietrza. Pomóc może także powiadomienie straży miejskiej i wydziału ochrony środowiska w miejscowym urzędzie gminy. Urzędnicy upomną i pouczą "podejrzanego" gospodarza o skutkach palenia odpadów w kotle oraz sprawdzą, czy dana osoba ma podpisaną umowę z firmą wywożącą śmieci. Warto też wiedzieć o tym, że w Polsce obowiązuje zakaz spalania odpadów w domowych kotłach – powinno się to robić wyłącznie w przystosowanych do tego spalarniach. Spalanie opon lub innych tworzyw sztucznych w kotle na paliwa stałe grozi karą aresztu do 30 dni lub grzywny do 5000 zł. Straż miejska, współdziałając z pracownikiem np. z inspektoratu ochrony środowiska, może wejść do domu, pobrać próbkę spalanej substancji i na koszt właściciela zweryfikować materiał, którym palono w piecu.

Kotły z podajnikiem automatycznym

Przystosowane są przede wszystkim do spalania ekogroszku, ale w niektórych modelach można palić również tańszymi gatunkami węgla, na przykład miałem lub mieszankami miału z ekogroszkiem. Podstawowym wyposażeniem tego typu kotła jest zbiornik paliwa oraz podajnik – najczęściej ślimakowy. Pobiera on paliwo ze zbiornika i powoli podaje do palnika, gdzie dostarczane jest również przez wentylator powietrze.

Prędkość pracy podajnika oraz wentylatora jest regulowana za pomocą odpowiednio dobranej automatyki. Dzięki temu uzyskuje się stabilną temperaturę wody w instalacji i właściwą jakość procesu spalania, co przekłada się na wysoka sprawność kotła. Poza tym nowoczesny sterownik może regulować pracę całego układu grzewczego, nie tylko grzejnikowego, ale także ogrzewania podłogowego.

Dla użytkowników najważniejsze jest jednak to, że nie muszą kilka razy na dobę odwiedzać kotłowni. Jesienią i wiosną wystarczy raz na kilka dni oczyścić pojemnik na popiół i napełnić zbiornik paliwem. W trakcie mrozów trzeba to robić nawet codziennie, ale nadal komfort korzystania z tego typu kotła jest znacznie wyższy niż przy typowym kotle komorowym.

0,11 zł - tyle kosztuje 1 kWh ciepła wytworzony z miału

0,17 zł - tyle kosztuje 1 kWh ciepła wytworzony z węgla orzech

0,17 zł - tyle kosztuje 1 kWh ciepła wytworzony z ekogroszku

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail. Zobacz PRZYKŁAD