Rozwiązania smart w domu – co wybrać i od czego zacząć?

Na samym początku należy rozważyć, czy warto skorzystać z możliwości, jakie oferuje inteligentna automatyka. Wymaga to wyważenia zarówno pod kątem kosztów, jak i oczekiwanych korzyści. Następnie należy wskazać, jakie funkcje mają zostać zrealizowane w ramach takiego systemu. Kolejne decyzje będą miały długofalowy wpływ na komfort, bezpieczeństwo oraz efektywność energetyczną domu, dlatego ich podjęcie wymaga bardzo starannego przemyślenia oraz konsultacji z doświadczonymi specjalistami.

Dobrze zaprojektowany system inteligentnego domu będzie skutecznie wspierał mieszkańców w ich codziennym funkcjonowaniu. Dzieje się to poprzez zautomatyzowane zarządzanie różnorodnymi instalacjami w budynku. Część zadań wymaga samodzielnego uruchomienia przez użytkowników, np. przez naciśnięcie przycisku ściennego, klawisza w pilocie czy dotknięcie ikonki w aplikacji mobilnej. Znacznie większą wygodę zapewniają takie rozwiązania, które potrafią same reagować na potrzeby mieszkańców, automatycznie dostosowując działanie elementów systemu do indywidualnych preferencji, harmonogramu dnia i stylu życia domowników. W efekcie codzienne życie staje się nie tylko prostsze, ale i bardziej komfortowe. Ponadto dom w wydaniu inteligentnym może znacząco wpłynąć na oszczędności finansowe, optymalizując zużycie energii elektrycznej, wody i innych zasobów, co w dłuższej perspektywie ma przełożenie na niższe rachunki.

Drogi do stworzenia inteligentnego domu są różne, tak jak i różne urządzenia czy całe instalacje mogą pracować w ramach indywidualnie tworzonej całości. Można więc wybrać kompleksowe rozwiązanie oferowane przez jednego producenta, co zapewnia spójność i łatwość integracji. Alternatywnie, sięgnąć po urządzenia od różnych firm, które działają w ramach wspólnego standardu, co z kolei daje większą elastyczność w doborze komponentów, lecz przeważnie jest rozwiązaniem droższym.

Najpopularniejsze w automatyzacji – inteligentne oświetlenie

Część funkcji związanych z inteligentnym oświetleniem działa wokół nas na co dzień – np. latarnie uliczne włączają się po zmroku automatycznie i wyłączają o świcie. Tego typu rozwiązanie może pojawić się w naszym domu, np. w przypadku lamp ogrodowych sterowanych czujnikiem zmierzchu. Można do tego zaprząc także tzw. zegar astronomiczny, który zgodnie z wprowadzonymi danymi geograficznymi będzie włączał światła o zachodzie i gasił o wschodzie słońca (o godzinach odpowiednich dla danego miejsca na kuli ziemskiej).

Dodatkowo część świateł – tu także i wewnątrz domu – może być uruchamiana dopiero, gdy system wykryje poruszającą się osobę lub np. otwarcie drzwi do danego pomieszczenia, w którym wcześniej było ciemno. I tu uwaga – by oszczędzić energię, warto wskazać, które światła mają się uruchamiać jedynie wtedy, gdy zapadnie zmrok, a które przez całą dobę – np. w piwnicy. W najbardziej zaawansowanych przypadkach światło (włączające się po kolei lampy) może podążać za domownikiem przechadzającym się po domu czy posesji. System może także dopasować natężenie oświetlenia, temperaturę barwową bieli lub w ogóle – kolor oświetlenia LED RGB. Wszystko w zależności od wybranego scenariusza, np. przygotowanego na oglądanie filmu, imprezę czy romantyczny wieczór. I najważniejsze – domownik może wyłączyć wszystkie światła na posesji i w domu jednym kliknięciem np. na manipulatorze systemu.

Ogrzewanie, czyli tak ciepło, jak lubisz

Każdy lubi budzić się w sypialni, w której jest przyjemnie ciepło, „tak w sam raz”. Podobnie z wejściem do łazienki z nagrzaną podłogą. I choć wiele nowoczesnych systemów grzewczych może działać sterowane przez termostat, to w systemie smart możemy interesujące nas przedziały czasowe uwzględniające różne temperatury dopasowywać elastycznie np. z aplikacji mobilnej. No właśnie, hasło klucz: „aplikacja mobilna”, będzie przewijało się także w dalszej części materiału. Kluczowe w inteligentnym sterowaniu ogrzewaniem jest to, aby móc dopasowywać jego pracę do sytuacji. Przykładowo, gdy zimą wrócimy wcześniej z pracy lub po kuligu, chcemy się szybko rozgrzać, wchodząc do nagrzanego domu. Zatem nie tylko dopasowanie temperatury w pomieszczeniach do zadanych ram czasowych jest kluczowe – istotna jest również możliwość szybkiej, elastycznej i bezproblemowej zmiany ustawień.

Inna sytuacja – jeśli danego dnia chcemy później wyjść do pracy – czy oznacza to, że w domu zacznie się robić chłodniej, zanim go opuścimy? Niekoniecznie. Ponieważ moment obniżenia temperatury we wnętrzach może być elementem specjalnego scenariusza, nazwanego np. „wyjście z domu”. Inteligentny dom może także reagować na otwarcie okien w pomieszczeniu i od razu wyłączyć grzanie, tak by ciepło niepotrzebnie nie uciekało przez uchylone okno. Jeśli zaś wietrzenie trwa zbyt długo i może dojść do znacznego wychłodzenia pokoju, system może nas o tym poinformować.

Drzwi i okna, bramy, furtki

Wszelakie wejścia na posesję czy do budynku mogą być nadzorowane przez inteligentny system. Przede wszystkim pod kątem wykrycia ewentualnego włamania, gdy ochrona jest włączona, ale także w ramach zadań automatyki. I tak, jak wyżej wspomniano, otwarcie drzwi może włączyć światło, zaś uchylenie okna wstrzymać ogrzewanie. Bramy na posesję mogą się zamykać automatycznie o wskazanej godzinie lub wraz z zapadnięciem zmroku. Mogą otwierać się na sygnał z aplikacji, gdy ktoś dojeżdża do domu lub gdy smartfon użytkownika znajdzie się wystarczająco blisko posesji.

Wszystko to może być sterowane zdalnie – pojedynczo, grupami lub np. w ramach wybranego scenariusza, jak np. domknięcie wszystkich okien przy „wyjściu z domu”. Inny przykład – podczas porannego budzenia, oprócz dźwięków muzyki, możemy poczuć powiew świeżego powietrza wprost z uchylonego automatycznie okna.

Jak działa inteligentny domofon?

Przy bramie wjazdowej, furtce, a także drzwiach wejściowych zamontować możemy nowoczesny videodomofon. Czym różni się od starszych rozwiązań? Otóż w przypadku, gdy ktoś wciśnie przycisk na tzw. stacji bramowej, poza wyświetleniem obrazu z kamer na panelach w domu, także nasz smartfon może zacząć sygnalizować przyjście połączenia. W odpowiedniej aplikacji zobaczymy, kto próbuje się skontaktować. Będziemy mogli otworzyć drzwi zdalnie, nawet jeśli nie ma nas w domu. Przydatne, aby wpuścić na posesję np. ogrodnika lub doręczyciela z paczką.

Skoro okna, to i rolety

Czy wiesz, że inteligentny dom może sam sterować roletami? Nie chodzi jedynie o ich otwieranie i zamykanie o określonych porach, czy wraz z włączaniem czuwania systemu alarmowego. Można zaprogramować całość tak, by w razie wzrostu temperatury wywołanego nasłonecznieniem pomieszczenia, zewnętrze rolety automatycznie opuściły się lub wewnętrzne żaluzje czy zasłony przymknęły, ograniczając tym dalsze nagrzewanie. Jeśli zaś słońce przestanie już mocno operować, system ponownie automatycznie odsłoni okna. Rozwiązanie to pozwala ograniczyć koszty związane w ochładzaniem pomieszczeń z wykorzystaniem klimatyzatorów. Oczywiście w każdej chwili możemy zmienić ustawienie zasłon sterując nimi lokalnie, z odpowiedniego przycisku lub panelu, bądź zdalnie z aplikacji czy pilota.

Instalacja wodna, czyli zawory i pompy Inteligentny system może sterować pracą instalacji wodnej.

W jaki sposób? Najpopularniejszym rozwiązaniem jest ochrona przed skutkami wycieku wody, czyli zalaniem. W sytuacji, gdy umieszczona w odpowiednim miejscu (w okolicy zlewu, zmywarki czy pralki, na podłodze w łazience, toalecie lub kotłowni) czujka zalania zgłosi wykrycie wody, system zareaguje błyskawicznie, odcinając jej dopływ. Jeśli w instalacji jest kilka elektrozaworów, system zamknie tylko ten odpowiedzialny za wadliwą jej część. W efekcie reszta budynku oraz domownicy będą mogli funkcjonować względnie normalnie, bez konieczności wyczekiwania na usunięcie usterki.

Niektóre zawory mogą być także zamykane na czas dłuższej nieobecności mieszkańców – po prostu zdalnie z aplikacji albo przez uruchomienie przygotowanego wcześniej scenariusza. Może też się to dziać automatycznie, np. gdy zostanie włączone czuwanie całego domu i posesji. Oprócz tego, w godzinach nocnych lub właśnie podczas wyjazdu domowników, wyłączana może być również pompa cyrkulacyjna. Włączy się ona ponownie dopiero wtedy, gdy ktoś wstanie i jego ruch zostanie wykryty lub mieszkańcy wrócą do domu.

Smart home może brać także udział w nawadnianiu ogrodu. W niektórych rozwiązaniach możliwe jest zintegrowanie specjalistycznych systemów odpowiedzialnych za skuteczne i jednocześnie ekonomiczne podlewanie – bez marnowania wody – uwzględniające m.in. bieżącą wilgotność gleby oraz temperaturę powietrza.

Zautomatyzowana praca RTV i AGD

Coraz więcej sprzętów elektronicznych obecnych w naszych domach wyróżnia się swego rodzaju „inteligencją”. Część z nich ma dostępne aplikacje do zdalnej obsługi, jeszcze inne mogą być integrowane z systemem smart. I tak na przykład możemy dostać powiadomienie na smartfon, gdy pralka lub zmywarka skończą pracę. Wybrane urządzenia mogą zostać włączone lub wyłączone zdalnie, na nasze życzenie lub automatycznie, np. zgodnie z wybranym harmonogramem. Uruchomienie odpowiedniej sceny może zamienić nasz salon w kino, powodując wysunięcie i włączenie dyskretnie ukrytego telewizora lub opuszczenie ekranu projektora, przy jednoczesnym zaciemnieniu pomieszczenia przez zasłonięcie okien i dostosowanie natężenia oświetlenia.

Jeśli wdrożymy system multiroom, muzyka z jednego źródła może wydobywać się w z głośników w całym domu – a konkretnie w pomieszczeniach, w których akurat ktoś przebywa. Ponadto – może przemieszczać się po domu wraz z domownikami. Oczywiście nie ma ograniczenia co do zmiany muzyki czy sceny w każdym pomieszczeniu z osobna.

Elektroniczny strażnik

Za czuwanie nad domem może odpowiadać system alarmowy zintegrowany z inteligentnym systemem lub będący jego częścią. Istotne, by można było tak dostosować jego pracę, aby jak najlepiej wpisywała się ona w wymagania domowników. A zatem opcja wyboru różnych trybów czuwania, np. niezależnie dla różnych pomieszczeń czy części posesji jest jak najbardziej wskazana. Najważniejsze jednak jest, żeby urządzenia służące do wykrywania prób włamania lub pojawienia się intruza w nadzorowanej przestrzeni, były do tego celu stworzone.

Czujnik ruchu zaprojektowany do sterowania oświetleniem niekoniecznie sprawdzi się przy wykrywaniu sprytnego włamywacza. Zaś w drugą stronę – alarmowa czujka ruchu zauważy intruza, jak również świetnie sprawdzi się przy kierowaniu pracą oświetlenia. Co ważne, funkcje ochrony można wpleść do scenariuszy. Przykładowo, włączając „wyjście z domu”, oprócz wcześniej opisanych akcji automatyki, jak zamknięcie rolet i odłączenie niepotrzebnych urządzeń oraz obniżenie temperatury, uzbrojony zostanie alarm. Z kolei, gdy w czasie czuwania ktoś otworzy okno lub wejdzie w nadzorowaną przez czujki ruchu przestrzeń, system włączy głośną sygnalizację, zacznie migać światłami w całym domu oraz uruchomi zraszacze – wszystko po to, by skutecznie wypłoszyć intruza.

Dodatkowa ochrona

System może także strzec domu i jego mieszkańców przed zdarzeniami losowymi. Oprócz wspomnianego zalania wodą, może bowiem reagować na wycieki gazów wybuchowych, pojawienie się tlenku węgla (czadu) czy też pierwszych znamion pożaru. W zależności od wykrytego niebezpieczeństwa, oprócz włączenia sygnalizacji i powiadomienia wskazanych osób, może także automatycznie zakręcić zawór gazu, otworzyć okna usprawniając wietrzenie czy unieść rolety ułatwiając ewakuację z zagrożonych pomieszczeń.

Wygodny podgląd z kamer

Inteligentne kamery IP mogą z powodzeniem współpracować z systemem smart home. Estetyczne i kompaktowe kamery domowe nie tylko nie rzucają się w oczy – potrafią rozróżniać twarze i zgłaszać gospodarzowi, jeśli w polu widzenia znajdzie się ktoś obcy. Z kolei rozmieszczone na posesji zewnętrzne modele z tzw. analityką obrazu mogą rozpoznawać i informować właściciela o wykryciu ludzi, zwierząt czy pojazdów, z możliwością wzbudzenia alarmu. A to wszystko nawet w niesprzyjających warunkach atmosferycznych i przy słabym oświetleniu. Obrazy z kamer na bieżąco można oglądać, nawet gdy jesteśmy z dala od domu – wszystko w tej samej aplikacji, za pomocą której sterujemy pozostałymi funkcjami inteligentnej instalacji.

Symulacja obecności domowników

Wiele osób kojarzy scenę z „Kevina samego w domu”, w której rabusie dokładnie wiedzą, o jakiej porze włączą się światła na danej posesji, ponieważ wcześniej obserwowali przez kilka dni tę część dzielnicy. Jak więc oszukać potencjalnych włamywaczy podczas np. świątecznego wyjazdu? Tutaj z pomocą przyjdzie zaawansowany tryb symulacji obecności. Jak to działa? Inteligentny system automatycznie zapala i gasi światła w różnych pomieszczeniach o losowych porach, naśladując naturalne zachowanie domowników. Dodatkowo, steruje on żaluzjami i roletami, które zmieniają swoje położenie w ciągu dnia, co potęguje efekt, że dom jest zamieszkany. I tu uwaga – dobrze, żeby dane rozwiązanie pozwalało na wskazanie ram czasowych, w których symulacja ma być aktywna. Tak, aby światła nie włączały się niepotrzebne w ciągu dnia, a rolety nie zaczęły jeździć w środku nocy, co mogłoby wzbudzić niepotrzebne zainteresowanie otoczenia. W efekcie dom wydawać się będzie pełen życia, tak ja na co dzień, co powinno skutecznie odstraszyć potencjalnych włamywaczy.

Montaż elementów większej całości

Zainstalowanie urządzeń inteligentnego domu zgodnie ze sztuką jest kluczowe dla prawidłowego i efektywnego działania całego systemu – dlatego warto zlecić to fachowcowi. Choć na rynku pojawia się coraz więcej rozwiązań, które można implementować samemu, mimo wszystko warto sięgnąć choćby po doradztwo specjalisty. Dlaczego? Ponieważ po zapoznaniu się z naszymi oczekiwaniami wobec systemu oraz pomysłami, które miałby on realizować, wykwalifikowany instalator będzie w stanie zaproponować najlepsze opcje i rozwiązania. Zarówno pod kątem naszych indywidualnych potrzeb, cech obiektu, możliwości technicznych, złożoności potencjalnego systemu, a także tego, ile chcemy zainwestować.

Inteligentny dom – podczas budowy czy też w zamieszkałym budynku?

Projektowanie i wdrażanie skomplikowanych, a przy tym jednocześnie zaawansowanych rozwiązań smart wykonuje się zazwyczaj podczas budowy, gdy dom nie jest jeszcze w pełni wykończony i można dogodnie popro-wadzić w nim wszystkie przewody.Pojawiają się jednak systemy, składające się niemal w całości z urządzeń bezprzewodowych. Najnowocześniejsze z nich odznaczają się długim czasem pracy na baterii, bardzo dobrymi parametrami komunikacji radiowej oraz wyjątkowo łatwym montażem przy użyciu mocnej taśmy dwustronnej. Co więcej, są one także łatwe we wstępnym programowaniu oraz późniejszej ewentualnej zmianie ustawień. Zostały bowiem projektowane z myślą o jak najbardziej intuicyjnej codziennej obsłudze całego inteligentnego domu – zarówno funkcji z zakresu komfortu, jak i bezpieczeństwa.