Warszawa z pierwszym Olejomatem - automat do zbiórki zużytego oleju stanął przed CH Wola Park

Z Olejomatów można skorzystać już w dziesiątkach polskich miejscowości, a w ciągu zaledwie roku sieć automatów do zbiórki zużytego oleju spożywczego (UCO, ang. Used Cooking Oil) rozrosła się do stu punktów. Dzięki nim tysiące mieszkańców mogą zamieniać zużyty olej w cenny surowiec, zamiast traktować go jak kłopotliwy odpad.

Od jednego urządzenia do ogólnopolskiej sieci

Pierwszy Olejomat stanął jesienią 2024 roku w Redzikowie na Pomorzu. Od tego czasu urządzenia pojawiły się w dziesiątkach miejscowości w całej Polsce.

Z Olejomatów można korzystać m.in. w:

• Helu i Ustce na Pomorzu,
• Radzyminie, Żyrardowie, Sochaczewie i Grodzisku Mazowieckim na Mazowszu,
• Ostrowie Wielkopolskim i Grodzisku Wielkopolskim w Wielkopolsce,
• Opolu, Bytomiu oraz Płocku.

Setny Olejomat został właśnie uruchomiony w Warszawie – przed CH Wola Park, przy ciągu komunikacyjnym łączącym stację metra z głównym wejściem do centrum. We współpracy z centrum handlowym przygotowano dla niego specjalną, odmienną od dotychczasowych oprawę graficzną, podkreślającą rangę setnego urządzenia w Polsce.

Od teraz mieszkańcy stolicy mogą w prosty sposób oddawać zużyty olej spożywczy w dobrze skomunikowanym punkcie i włączać się w ogólnopolską akcję recyklingu.

Rozwój projektu

Olejomaty w krótkim czasie zyskały poparcie zarówno samorządów, jak i mieszkańców. Projekt stał się jednym z najdynamiczniej rozwijających się proekologicznych przedsięwzięć w kraju.

– Kiedy stawialiśmy pierwszy Olejomat, liczyliśmy na lokalny odzew. Tymczasem w ciągu kilku miesięcy zaczęły się do nas zgłaszać kolejne gminy i mieszkańcy, które chciały włączyć się w projekt. Teraz do tej sieci dołącza Warszawa – i to z jubileuszowym, setnym urządzeniem. To pokazuje, że Polacy chcą działać ekologicznie, jeśli tylko mają ku temu narzędzia – mówi Małgorzata Rdest, inicjatorka projektu.

Jej słowa potwierdzają wyniki badania przeprowadzonego przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna: 71 proc. Polaków wskazuje dostępność Olejomatu w pobliżu jako główny czynnik motywujący do oddawania zużytego oleju do recyklingu. To dowód, że realna zmiana nawyków jest możliwa – wystarczy zapewnić ludziom proste i wygodne rozwiązania, wpisane w codzienny rytm życia.

Olejomat – jak działa automat do oddawania zużytego oleju?

Olejomaty to innowacyjne automaty przeznaczone do zbiórki zużytego oleju spożywczego, który po smażeniu często trafia do kanalizacji lub do kosza na śmieci. Tymczasem może być wartościowym surowcem.

Zasada działania jest prosta:

1. Z automatu pobiera się specjalną, oznaczoną butelkę.
2. W domu zbiera się do niej wystudzony olej po smażeniu.
3. Po napełnieniu butelkę oddaje się z powrotem do Olejomatu, a zawartość trafia do recyklingu.

Zużyty olej po smażeniu zyskuje w ten sposób drugie życie – może zostać wykorzystany m.in. do:

• produkcji biopaliw,
• wytwarzania detergentów,
• produkcji biodegradowalnych tworzyw.

– Zależało nam na stworzeniu rozwiązania, które będzie wygodne, a jednocześnie pomoże chronić środowisko. Olejomat pozwala w prosty sposób zrobić coś dobrego – oddać olej do recyklingu zamiast wylewać go do zlewu lub wyrzucać do kosza, i w ten sposób nie zanieczyszczać środowiska – podkreśla Małgorzata Rdest.

Dlaczego nie wolno wylewać oleju do zlewu?

Wylanie oleju do zlewu to jeden z najczęstszych błędów popełnianych w domowych kuchniach. Po ostygnięciu tłuszcz twardnieje i przykleja się do ścianek rur, z czasem:

• zatyka instalację,
• powoduje awarie kanalizacji,
• zwiększa obciążenie oczyszczalni ścieków.

Choć pojedyncza ilość oleju wydaje się niewielka, skala problemu jest poważna – zarówno dla środowiska, jak i miejskiej infrastruktury.

Olejomaty oferują mieszkańcom realną alternatywę, która łączy troskę o środowisko z praktycznym działaniem. To także narzędzie do budowania świadomości ekologicznej, szczególnie wśród osób, które chcą działać odpowiedzialnie, ale nie wiedzą, jak prawidłowo pozbywać się zużytego tłuszczu.

– Każdy litr oleju, który trafi do kanalizacji, to potencjalne zagrożenie dla środowiska. Oddając go do Olejomatu staje się surowcem, który można ponownie wykorzystać. To pokazuje, że małe gesty naprawdę mają znaczenie – dodaje Małgorzata Rdest.

Technologia w służbie ekologii: aplikacja i system punktów

Każdy Olejomat został zaprojektowany tak, by jego obsługa była intuicyjna. System identyfikacji butelek – z kodem QR umieszczonym na nakrętce – pozwala śledzić proces zbiórki i przyznawać użytkownikom punkty za oddany zużyty olej.

Całość działa w oparciu o darmową aplikację „Olejomaty” (dostępna na urządzenia z systemem Android i iOS). Dzięki niej użytkownicy mogą nie tylko korzystać z automatów, ale też wymieniać zgromadzone punkty na ekologiczne nagrody.

W katalogu nagród znajdują się m.in.:

• sadzonki drzew,
• vouchery,
• upominki związane z ochroną środowiska.

To dodatkowy element motywujący do regularnego oddawania zużytego oleju – ekologia staje się nie tylko obowiązkiem, ale i pozytywnym nawykiem nagradzanym w praktyczny sposób.

Krok po kroku: jak skorzystać z Olejomatu?

Korzystanie z Olejomatu jest proste i zajmuje zaledwie kilka minut. Organizatorzy podkreślają, że urządzenia mają być dostępne dla każdego – niezależnie od wieku czy poziomu obycia z technologią.

Instrukcja krok po kroku:

1. Pobierz aplikację „Olejomaty” – jest darmowa i dostępna na urządzenia z systemem Android oraz iOS.
2. Zarejestruj konto użytkownika – wystarczy podać imię, nazwisko, numer telefonu i adres e-mail.
3. Znajdź najbliższy Olejomat – lokalizacje można sprawdzić w aplikacji lub na stronie projektu.
4. Pobierz pustą butelkę z automatu – na miejscu zeskanuj kod QR na urządzeniu i odbierz oznaczoną butelkę.
5. Zbieraj olej w domu – wlewaj do butelki wystudzony olej po smażeniu, np. po frytkach, kotletach czy rybkach z puszki lub po produktach zalewanych olejem, takich jak suszone pomidory.
6. Oddaj pełną butelkę do Olejomatu – przy kolejnym wizycie zeskanuj kod QR, włóż napełnioną butelkę do automatu i, jeśli chcesz, pobierz nową butelkę, aby kontynuować zbiórkę.

Za każdą oddaną butelkę użytkownik otrzymuje punkty, które później można wymieniać na wspomniane ekologiczne nagrody.

Wola Park: lokalne centrum ekologicznych nawyków

Wola Park od lat rozwija przestrzeń, która ma wspierać odpowiedzialne i świadome wybory mieszkańców. W centrum działają już różne rozwiązania proekologiczne i prospołeczne, które na stałe wpisały się w codzienne funkcjonowanie tego miejsca.

Goście Wola Parku mogą korzystać m.in. z:

• ubrankomatu, umożliwiającego oddawanie odzieży do drugiego obiegu,
• książkomatu, który łączy lokalnych czytelników z zasobami wolskich bibliotek.

Te inicjatywy cieszą się dużym zainteresowaniem odwiedzających i działają jako praktyczne przykłady gospodarki obiegu zamkniętego w życiu codziennym. Uruchomienie Olejomatu przed Wola Parkiem jest naturalnym uzupełnieniem tych działań.

– Wierzymy, że małe, codzienne decyzje mają ogromne znaczenie dla środowiska. Projekty takie jak ubraniomat czy książkomat spotykają się z dużym zainteresowaniem naszych klientów i lokalnej społeczności. Dlatego cieszymy się, że teraz dołącza do nich również Olejomat – rozwiązanie, które wspiera odpowiedzialne postępowanie z odpadami spożywczymi, które powstają w każdej kuchni – mówi Emilia Szkudlarek, dyrektorka Wola Parku.

Ekologia na co dzień 

Dzięki Olejomatom zużyty olej po smażeniu nie trafia do kanalizacji, lecz do systemu recyklingu. To rozwiązanie, które:

• chroni środowisko i ogranicza ryzyko zanieczyszczenia wód oraz gleby,
• odciąża miejską infrastrukturę kanalizacyjną,
• wpisuje się w ideę gospodarki obiegu zamkniętego,
• pomaga budować codzienne, ekologiczne nawyki.

Każdy mieszkaniec może w prosty sposób włączyć się w ten proces – wystarczy zabrać ze sobą butelkę z olejem do najbliższego automatu przy okazji codziennych zakupów czy drogi z pracy do domu.

Pełna mapa lokalizacji Olejomatów w całym kraju dostępna jest na stronie www.olejomaty.pl.