Oświetlenie oczka wodnego

Oczko wodne dostarcza wielu radości - pozwala obserwować życie wodnych zwierząt oraz przyglądać się ptakom i owadom, które zlatują się do wodopoju. Oświetliwszy wodę i jej otoczenie, można stworzyć piękną ozdobę ogrodu również po zmroku. W oczku można oświetlać taflę wody, toń i żyjące w niej rośliny oraz zwierzęta, fontannę i inne detale - rzeźby, figurki fontannowe, mostki, efektowne rośliny widoczne na lustrze wody lub na brzegu - szuwary, krzewy zwieszające do wody gałęzie, a także linię brzegową, strumień lub stopnie kaskady itp. Do każdego z wymienionych elementów należy starannie dobrać rodzaj lampy, od tego bowiem zależy efekt, jaki uzyskamy. Światłem można wyeksponować jedne elementy lub zakamarki oczka, a ukryć inne. Nabierze ono dzięki temu takiej tajemniczości i takiego uroku, że oglądanie go może stać się prawdziwym spektaklem. Uczynić ze zwykłego stawu dzieło sztuki nie jest łatwo, warto więc skorzystać z rad doświadczonego architekta zieleni.

Rodzaje lamp i ich usytuowanie

Sposób oświetlania wody i jej otoczenia zależy od wielkości zbiornika i elementów znajdujących się w oczku oraz wokół niego. Warto się zastanowić, co jest godne podświetlenia, a lampy dobrać tak, by efekt uzyskany dzięki nim był widoczny dla obserwatorów stojących na brzegu.

Wszystkie lampy do oświetlenia oczka wodnego, z wyjątkiem ozdobnych, powinno się umieszczać tak, by widoczne było przede wszystkim światło, a nie samo urządzenie.

Duże oczka i stawy lepiej oświetlać przede wszystkim z zewnątrz - lampami umieszczonymi na brzegu, bo usytuowane w środku obrysu, pod wodą lub nad nią będą mało widoczne z brzegu.

Małe oczka można oświetlać zarówno lampami umieszczonymi wewnątrz, jak i wokół nich.

Wiele lamp może mieć nakładane kolorowe filtry.

Instalacje

Napięcie zasilania. Lampy zanurzane w wodzie muszą być zasilane niskim napięciem (12 lub 24 V), wymagają zatem transformatora obniżającego napięcie. Są też lampy niskonapięciowe zasilane z baterii słonecznej. Lampy umieszczane na brzegu mogą być zasilane napięciem 230 V.

Moc lamp. Lampy niskonapięciowe do oświetlania oczek wodnych montowane zarówno wewnątrz, jak i na nabrzeżu - to zwykle lampy halogenowe o mocy nie większej niż 20 W; ale są też reflektory o mocy 100 W.

Transformator. Jeden może zasilać jedną lub kilka lamp. Jeśli ma zasilać kilka, to jego moc powinna być około 10% większa niż łączna moc wszystkich podłączonych do niego lamp. Aby do jednego transformatora podłączyć ich kilka, można zastosować:

- poszczególne lampy podłączane promieniście (rys.1a, c),

- gotowe sznury lamp połączonych szeregowo, (rys. 1b),

- jeden kabel główny, do którego podłącza się poszczególne lampy za pomocą specjalnych łączników, tzw. adapterów (rys. 1b). Kabel główny musi mieć duży przekrój, grubą warstwę izolacji i musi być ułożony poza wodą. Do takiego połączenia można stosować wyłącznie rozwiązania firmowe, na które producenci udzielają gwarancji. Wykonywane samodzielnie mogą bowiem grozić spaleniem przewodu w razie dostania się wilgoci w głąb łącznika.

Umiejscowienie transformatora. Większość transformatorów można umieszczać wyłącznie poza oczkiem (1a, b). Są jednak także modele podwodne, do których przewody można poprowadzić tak, by były niewidoczne na brzegu; są wtedy mniej narażone na uszkodzenia i mogą być krótsze niż prowadzone od transformatora umieszczonego na zewnątrz oczka (1c).

Ogrodowa skrzynka elektryczna. W skrzynce umieszcza się gniazdka do podłączania urządzeń zasilanych napięciem 230 V - pomp, elektrycznych przerębli itp. - oraz zwykle transformatory do urządzeń niskonapięciowych. Musi być hermetyczna i bryzgoszczelna; instaluje się ją w pobliżu oczka. Umieszczone w skrzynce gniazdka i transformatory - mimo że osłonięte - także muszą być bryzgoszczelne i przystosowane do pracy na zewnątrz (stopień szczelności obudowy minimum IP 44). Wielu producentów oferuje estetyczne osłony do skrzynek imitujące kamienie lub podobnie wyglądające osłony do bezpośredniego montowania w nich gniazdek i transformatorów.

Zabezpieczenia. Cała instalacja musi być zabezpieczona wyłącznikiem nadmiarowoprądowym i różnicowoprądowym. Wyłączniki te mogą być umieszczone w głównej rozdzielnicy elektrycznej w domu lub w skrzynce ogrodowej. Jeśli dom ma instalację starego typu - bez wyłącznika różnicowoprądowego - to taki wyłącznik należy umieścić w skrzynce w ogrodzie. Dostępne są też zestawy przenośne, które można podłączyć do zwykłego gniazdka, wyposażone w jedno lub kilka gniazdek oraz wyłącznik różnicowoprądowy.

Kabel zasilający. Doprowadzony z domu do skrzynki powinien być przystosowany do układania w gruncie (YKY). Układa się go około 50 cm pod powierzchnią terenu (żeby nie można go było przeciąć szpadlem), a około 30 cm nad nim układa się taśmę ostrzegawczą; kiedy trzeba będzie w tym rejonie zrobić jakiś wykop, taśma zasygnalizuje, gdzie jest przewód. Kable niskonapięciowe - prowadzone od transformatora do lamp - powinny być tym grubsze, im są dłuższe. Długość sznura zasilającego lampy nie powinna przekraczać 10 m, a maksymalna dopuszczalna to 30 m - ale taki sznur musi mieć duży przekrój i jest dość drogi.

Sterowanie. Niektórzy producenci oferują gotowe systemy do zdalnego sterowania oświetleniem i urządzeniami umieszczonymi w oczku wodnym.

Montaż. Wielu producentów oferuje rozwiązania do samodzielnego montażu. Skrzynkę ogrodową wraz z zabezpieczeniami powinien zamontować i sprawdzić uprawniony elektryk.

Rodzaje światła

rozproszone - tworzy poświatę, rozjaśnia, rozświetla;

skupione - (z reflektorów) wydobywa z ciemności detale: figurki, pojedyncze rośliny lub fontanny czy mostki.

Dziękujemy sklepom HYDROOGRÓD i OBI za pomoc w przygotowaniu artykułu.