Ażurowa altana

Prezentowana altana zbudowana jest dość tradycyjnie - z drewna, na planie sześciokąta, ale wyróżnia ją nietypowy dach. Jego połowa to ażurowy stelaż drewniany, który oplatają pnącza; pozostałą część pozostawiono pustą. Skąd taki pomysł?

Właściciele bardzo małej osiedlowej działki, o powierzchni zaledwie 300 m2, chcieli mieć wygodny, zaciszny kącik wypoczynkowy w ogrodzie. Funkcji tej nie mógł pełnić taras, bo jest usytuowany z boku domu, blisko ogrodzenia i nie można stamtąd patrzeć na ogród i łąki poza granicą posesji. Poproszona o pomoc architekt krajobrazu zaproponowała zbudowanie altany z dachem bez pokrycia. Właściciele nie bali się o meble ogrodowe, a podczas deszczu i tak nie wychodzą do ogrodu. Po wielu uzgodnieniach zdecydowano, że altana będzie od góry w połowie otwarta (od północy), a w połowie (od południa) osłonięta ażurową konstrukcją z listewek. W ten sposób w altanie jest jasno, ale również nie razi słońce - dzięki pnączom, które okrywają ażurową część dachu.

Projektantka zadbała jednak o to, by "dziurawa" altana była przytulna. Brak dachu w północnej części zrekompensowano po tej stronie altany trzema ażurowymi ściankami z gotowych paneli. Od południa altanę pozostawiono niezabudowaną. Przy słupach posadzono winobluszcz trójklapowy, który wspina się na przygotowany dla niego ażurowy dach wykonany z listew drewnianych ułożonych na wzór pajęczej sieci. Konstrukcja altany pomyślana jest zatem trochę przewrotnie, na zasadzie przeciwieństw. Tam, gdzie nie ma dachu, są ażurowe ściany i odwrotnie.

Aby na początku, zanim roślinność okryje altanę, użytkownicy nie cierpieli od słońca, pod pajęczą siecią zamontowano maty wiklinowe, a na wieńcu, nad trzema pustymi ścianami - opuszczane rolety z bambusa. Wprawdzie maty i rolety szybko niszczeją, ale wkrótce będzie można je usunąć, bo altana całkowicie pokryje się zielenią.

Wykonanie

- Przygotowanie drewna. Drewno na altanę zabezpieczono impregnatem barwiącym dla ochrony przed owadami i grzybami. W trakcie prac ciesielskich tym samym impregnatem nasycano wszystkie miejsca cięcia drewnianych elementów.

- Wytyczenie miejsca i montaż kotew. W wybranym miejscu ogrodu wyznaczono okrąg o średnicy 3,6 m i wpisano weń sześciokąt podzielony na sześć trójkątów równoramiennych. W punktach przecięcia ramion trójkątów z okręgiem wbito w ziemię kotwy (w1). Cztery z sześciu kotew (oprócz tych dwóch, przy których będą posadzone pnącza) zabetonowano w dołkach głębokości 90 cm i szerokości 30 cm.

- Montaż słupów konstrukcyjnych i wieńca. W osadzone w podłożu stopy stalowe wstawiono słupy altany i przykręcono je śrubami. Część okucia widoczną ponad ziemią pomalowano lakierem do metalu w kolorze bejcy do drewna.

Następnie słupy połączono od góry wieńcem. Belki słupów i wieńca dopasowano "na miarę" na złącza ciesielskie i skręcono śrubami.

- Podłoga altany. W obrysie altany i nieznacznie poza nim wybrano wierzchnią warstwę ziemi na głębokość 20 cm. Potem nasypano 15-centymetrową warstwę piasku, suchą zaprawę i ułożono płyty piaskowca grubości około 5 cm. Połączenia zaspoinowano zaprawą cementową.

- Montaż krokwi. Konstrukcję dachu zbijano na ziemi. Najpierw docięto na miarę i zbito gwoździami trzy z sześciu krokwi (co drugą), dokładnie wyważając punkt ciężkości szczytu dachu (w2). Dopiero gdy wszystko do siebie pasowało, dołożono pozostałe. Gotowy szkielet dachu osadzono na słupach. Ze względu na rozpiętość i ciężar konstrukcji dach montowało kilka osób. Krokwie połączono ze słupami metalowymi łącznikami (w3).

- Wypełnienie konstrukcji dachu. W trzech trójkątach dachu przybito (od góry) cztery poziome okółki "pajęczyny" - K (w4). Najdłuższe listwy umieszczono na końcach krokwi, a trzy kolejne powyżej, co 60 cm. Potem w każdym z trzech trójkątów dachu przybito (od dołu) cztery listwy - L rozchodzące się promieniście od szczytu dachu, a na końcu po jednej listwie - M między grubszymi poziomymi okółkami "pajęczyny" (w 4).

- Wykończenie altany. Całą altanę pomalowano jeszcze raz bejcą. W prześwitach ażurowej konstrukcji dachu zamontowano wiklinowe maty. Maty mają kształt trapezu a nie trójkąta, bo ostatni szczytowy okółek dachu został pusty.

Od strony północnej między słupy wstawiono trzy gotowe kratownice. Nad trzema pozostałymi pustymi ścianami altany zawieszono na wieńcu zwijane rolety. Wzdłuż ścian z kratownicami oraz obok słupów od otwartej strony altany posadzono pnącza.

Zanim pnącza całkowicie pokryją konstrukcję altany, przyjemny cień dają od góry wiklinowe maty, a z boku ażurowe panele oraz rolety bambusowe

Miejsce na Altanę

Altanę usytuowano na jedynym w tej części ogrodu szlaku komunikacyjnym, jakim jest ścieżka do drewutni i szopy na narzędzia ogrodnicze. Chodziło o to, by w małym przecież ogrodzie ograniczyć utwardzoną powierzchnię. W miejscu ustawienia altany ścieżkę z piaskowca odpowienio poszerzono i utworzono placyk o nieforemnym kształcie. Jego brzeg wystaje nieznacznie poza obręb altany, dzięki czemu zyskuje ona efektowne wykończenie.