Klon

Klon (Acer). Rośliny klimatu umiarkowanego, drzewa i krzewy o sezonowych liściach. Ponad 100 gatunków występuje w lasach i zaroślach Ameryki Północnej i Środkowej, Europy, Azji i Afryki Północnej. Klony słyną z zabarwienia liści, zwłaszcza jesiennego. Mają liczne odmiany ogrodowe, w tym o ulistnieniu czerwonym bądź żółtym wyraźnym przez cały sezon wegetacji. Bywają bardzo zmienne w obrębie gatunku, nawet na jednym okazie liście różnią się budową, np. mają większe rozmiary na pędach młodocianych i inną liczbę klap. Liście pojedyncze lub złożone (klon jesionolistny A. negundo), całobrzegie lub ząbkowane, często klapowane, u odmian także silnie postrzępione, miejscami zredukowane do nerwu. Atrakcyjne bywają też drobne kwiaty pojawiające się przed lub razem z rozwojem liści, zwykle zielonkawe, żółtawe, czasem czerwone. Uskrzydlone orzeszki, tj. skrzydlaki, popularne ?noski?, bywają czerwono zabarwione. Z drzew niektórych gatunków, np. klonu cukrowego A. saccharum, pozyskuje się sok o wysokiej zawartości cukrów, zagęszczany w syrop klonowy.

Rozmiary. Drzewa do 20 m wys. (A. saccharum, A. rubrum, A. nigrumdo 40 m), kilkumetrowe krzewy oraz formy pośrednie, wielopniowe.

Gatunki. Krajowe gatunki to klon pospolity A. platanoides, polny A. campestre i jawor A. pseudoplatanus. Uprawia się liczne odmiany, ozdobne z pokroju oraz zabarwienia i kształtu liści, tych oraz innych gatunków, m.in. klonu srebrzystego A. saccharinum, jesionolistnego A. negundo, tatarskiego A. tataricum, czerwonego A. rubrum. Dużą popularnością cieszą się kolorowo ulistnione odmiany krzewiastych klonów palmowego i japońskiego. Niektóre gatunki mają dekoracyjną korę, np. u A. griseum strzępi się w cynamonowe cienkie płaty, A. pensylvanicum ma pionowe jasne prążki na zielonych gładkim tle (tzw. ?wężowa kora?).

Kwitnienie. Od IV do IX.

Wymagania, stanowisko. Stanowisko słoneczne i półcieniste oraz przeciętne gleby i lekko kwaśny odczyn wystarczają większości gatunkom. Niektóre klony, np. A. japonicum, A. palmatum mają większe wymagania siedliskowe, miejsce musi być osłonięte od zimnych wiatrów, zaciszne, podłoże przepuszczalne, żyzne, świeże lub wilgotne. Klon czerwony A. rubrum dobrze rośnie na podłożu wilgotnym i kwaśnym, zaś klon polny A. campestre lubi podłoże zasadowe.

Uprawa i pielęgnacja. Rośliny produkowane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon wegetacji. Wrażliwsze oraz młode okazy wymagają ściółkowania wczesną wiosną i jesienią. Mrozoodporność różna, zależy od gatunku i odmiany.

Rozmnażanie. Przez wysiew nasion, szczepienie.

Cięcie. Ograniczone do niezbędnego minimum, wykonywane późną jesienią, najpóźniej do grudnia.

Podlewanie i nawożenie. W miarę potrzeby w razie suszy, dużymi porcjami. Od 2. roku po posadzeniu dokarmia się wieloskładnikowymi nawozami, najlepiej o spowolnionym działaniu.

Najczęstsze choroby i szkodniki. Najgroźniejszy jest gruzłek i grzyby gnilne, wnikające przez zranienia tkanek. Bywają atakowany przez przędziorki, mszyce, roztocza. Na niektórych gatunkach roztocza wywołują powstawanie galasów.