Dom z widokiem na antresolę

Wielkość antresoli zależy od skali budynku i choć wydaje się, że na takie ekstrawagancje mogą sobie pozwolić przede wszystkim właściciele dużych domów, to w mniejszych nawet niewielki, międzykondygnacyjny prześwit fantastycznie otwiera przestrzeń, dodając jej oddechu. O takie „kompaktowe” antresole łatwiej w domach ze stromymi dachami niż w budynkach piętrowych. Skosy połaci dachowych ograniczają, ale i dynamizują przestrzeń, dlatego pokusa, by je odsłaniać, jest duża. Dodatkowo rezygnacja z części stropu w obszarach największych zaniżeń może się okazać nie stratą powierzchni użytkowej, lecz sposobem na optymalne wykorzystanie kubatury. Nie bez kozery w bardzo małych letniskowych domkach tak chętnie lokuje się miejsca do spania na otwartych antresolach – bez szatkowania przestrzeni na małe, duszne klitki powiększamy powierzchnię podłóg (a łóżka „pożerają” jej sporo!), zachowując swobodną cyrkulację powietrza, a jedno okno wystarczy, by na oba poziomy dotarło światło. W dużym i przestronnym domu antresola sprzyja natomiast kształtowaniu pomieszczeń o odpowiednich proporcjach: im większy metraż wnętrza, tym powinno być wyższe. Usunięcie stropu gwarantuje lepszy efekt przestrzenny i bardziej reprezentacyjny wygląd.

WYGLĄD BUDYNKU
Jako przykład ładnego domu z antresolą wybrałam projekt z pracowni Domy z wizją, o zachęcającej nazwie „Ekonomiczny 4A”. Budynek na planie wydłużonego prostokąta został zaprojektowany z myślą o wąskiej działce. Jego front ma szerokość niespełna 9 m, a rozciąga się na prawie 25 m w głąb parceli, zajmując ponad 200 m2 z jej powierzchni, która po odliczeniu niezbędnych, wymaganych prawem odległości od sąsiadów powinna mieć co najmniej 570 m2 . Dom pochodzi z całej rodziny projektów „ekonomicznych” o podobnie prostej bryle, nakrytej dwuspadowym dachem o kącie nachylenia połaci 35-40o. Wszystko to parterowe budynki, przy czym pod bardziej stromymi dachami nad parterem pojawiają się antresole. We wszystkich wariantach salon jest wyższy i otwarty aż po połać dachową, ale w tych rozbudowanych o antresolę zyskuje bogatszą, bardziej urozmaiconą (a nie tylko większą) przestrzeń. Kalenica w wersji podstawowej znajduje się na poziomie 5,83 m, a w wersji z antresolą podniesiono ją prawie o metr. Skromny parterowy budynek wzbogacono o zaplanowany we frontowej części dwustanowiskowy garaż oraz kuchenny wykusz.
Na uwagę zasługuje znakomite wykorzystanie przestrzeni: nakryte stropem sypialnie zyskują kameralny klimat, otwarta antresola nadaje części dziennej elegancki charakter i podkreśla jej przestronność, nawet miejsce nad garażem przeznaczono na gospodarczy stryszek.
Bezpretensjonalna forma nawiązuje do zabudowań gospodarskich i znakomicie zaprezentuje się w naturalnym krajobrazie oraz w niskiej, rozproszonej zabudowie. Zwracam jednocześnie uwagę, że problemem może być sąsiedztwo wyraźnie wyższych budynków, zwłaszcza wtłaczanych w małe parcele i brak zieleni.
Na elewacjach dominują przebicia od podłogi do sufitu: w salonie, sypialniach, nawet garaż i wiatrołap doświetlają wysokie przeszklenia. Tylko w łazienkach i kuchni zaplanowano mniejsze otwory z wysoko podniesionymi parapetami. A dowodem zaanektowania przestrzeni pod skosami są okna dachowe, dodające lekkości czystym połaciom, wykończonym elegancką blachą cynkowo-tytanową.
Płaskie elewacje ożywiają partie ścian wykończone drewnianą szalówką oraz system zewnętrznych paneli żaluzjowych.

ROZWIĄZANIA WNĘTRZ
Antresola to prawdziwa ozdoba domu, nadająca wnętrzom oryginalny charakter, integrująca przestrzeń kilku poziomów. W domu z antresolą powstaje półprywatny obszar, w którym można spędzać czas wspólnie, albo trochę obok siebie, ale bez poczucia izolacji czy osamotnienia. Antresola obok funkcji komunikacyjnej może mieć także inne przeznaczenie; na szczególną uwagę zasługuje urządzenie w tym rejonie biblioteki. Księgozbiór ma zwykle duży potencjał dekoracyjny, a łatwy dostęp do książek powinien być zachętą do sięgania po coraz to nowe lektury.
Dopełnieniem lub osobnym pomysłem na wykorzystanie antresoli może być miejsce do pracy (stół lub biurko i wygodne krzesło), odpoczynku (fotele, kanapa), a także miejsce zabaw dla dzieci czy coś w rodzaju pokoju rodzinnego (gdzie zabawki, robótki, lektury itp. nie muszą zawsze na noc wracać do pudeł i schowków, bo nikomu nie przeszkadzają). W szczególnych przypadkach (dom dla pary itp.) na mniej lub bardziej zamkniętej antresoli można umieścić sypialnię, chociaż najczęściej z antresoli wchodzi się do prywatnych pokojów domowników. Ochronie prywatności sprzyja wtedy lokowanie łazienek na zapleczu sypialni lub takie rozmieszczenie drzwi do nich, by przechodzenie między pokojami i łazienką nie odbywało się na oczach osób korzystających z salonu; do dyspozycji mamy między innymi: znaczną głębokość antresoli (wtedy z dołu nie będzie widać, co się dzieje na drugim planie) lub pełną (masywną, murowaną) balustradę.

W prezentowanym projekcie antresolę umieszczono nad prywatną częścią domu i otwarto na pokój dzienny, ograniczony od góry dopiero płaszczyzną połaci dachowej. Żelbetowe schody na poddasze obudowane prostą, pełną balustradą efektownym skosem powtarzają kąt nachylenia dachu, co pięknie porządkuje widok w kierunku antresoli. Składa się ona z dwóch części – otwartej, choć prawie niewidocznej, z miejscem do pracy, zabawy czy przenocowania gościa oraz z zamkniętego pomieszczenia na zapleczu. Do wysokiego, reprezentacyjnego salonu przylega z jednej strony normalnej wysokości kuchnia z płaskim sufitem i wyspą, a z drugiej – oddzielony od wnętrza tylko dużym, przesuwnym przeszkleniem taras. Efektowne wielkie okna na poziomie parteru uzupełniają przebicia w połaci dachowej, rozjaśniające górne partie wnętrza. Program funkcjonalny domu obejmuje także pomieszczenia pomocnicze: sporą spiżarnię dostępną z kuchni, kotłownię oraz wpasowaną między łazienki pralnię.

Plan domu:

PARTER 
1. wiatrołap 4,6 m²
2. spiżarnia 2,8 m²
3. kuchnia 9,7 m²
4. pokój dzienny + jadalnia 8,1 m²
5. pom. gospodarcze 3,8 m²
6. pokój 10,1 m²
7. pokój 10,1 m²
8. pokój 17,1 m²
9. łazienka 6,0 m²
10. korytarz 8,3 m²
11. pom. gospodarcze 3,2 m²
12. łazienka 4,4 m²
13. garaż dwustan. 38,2 m²

PODDASZE
14. antresola 19,0 m²
15. pokój 9,4 m²

Iwona Mere – ekspertKA „ładnego domu”, architektka z dużą praktyką, autorka wielu zrealizowanych projektów domów i wnętrz, Związana z naszym miesięcznikiem od?1998 roku.