Dachówki na każdą pogodę

Dachówki niezależnie od materiału, z którego są wykonane, to jedne z droższych pokryć dachowych. Obecnie jednak inwestorzy mają coraz większą świadomość tego, że to, co tanie, jest tak naprawdę drogie i na pewnych inwestycjach lepiej nie oszczędzać. Przy obecnej sytuacji na rynku – wysokiej inflacji, zmniejszeniu pozwoleń na budowę, wysokich kosztach robocizny – ten trend uwidacznia się bardziej. Dobra jakość produktów – w tym dachówek – broni się sama, zwłaszcza jeśli jest potwierdzona opiniami innych budujących. Zamiast oszczędzać na materiałach i wykonawcach, lepiej ograniczyć wielkość powierzchni mieszkalnej lub stopień skomplikowania bryły domu, ponieważ o kosztach wykonania dachu przesądza jego kształt. Koszty krycia dachu o podobnej powierzchni takim samym materiałem mogą się bardzo różnić. Im więcej jest załamań połaci, tym więcej potrzeba akcesoriów i tym więcej powstaje odpadów, a wykonanie jest bardziej pracochłonne i droższe. Decydując się na dachówki, każdy inwestor powinien liczyć się z dłuższym czasem oczekiwania na asortyment, zwłaszcza teraz, w obliczu niepewności na rynku, przerywania łańcuchów dostawy, rosnącej inflacji. W zależności od tego, jakiego rodzaju materiały zamawiamy na dach, wyprzedzenie może wynieść od kilku tygodni do kilku miesięcy. Co jeszcze warto wiedzieć o dachówkach? Jakie inne aspekty są istotne przy ich wyborze? I które z nich lepiej sprawdzą się na konkretnym dachu?

Ceramiczna czy betonowa?

Dachówka ceramiczna i dachówka betonowa są do siebie bardzo podobne wizualnie, jednak zrobione z różnych materiałów i w całkowicie inny sposób. Decyzja, czy wybrać dachówkę ceramiczną czy betonową, spędza sen z powiek niejednego inwestora, choć tak naprawdę po ułożeniu na dachu zwykle trudno je od siebie odróżnić. Czy któraś z nich jest lepsza? W Polsce wciąż jeszcze panuje tradycja budowania domów na pokolenia – trwałych, z materiałów wysokiej jakości. Wiele czynników wpływa na wybór materiału. Jeśli więc nie mamy konkretnych wymagań, warto zdecydować się na dachówki ceramiczne. Są lżejsze od dachówek betonowych i zdecydowanie dłużej  zachowują estetyczny wygląd. Ponadto mamy dużo większy wybór kształtów i kolorów takich dachówek, więc łatwo będzie dopasować model do dachu. Ważnym argumentem jest też usytuowanie budynku i warunki atmosferyczne w okolicy, jak chociażby umiejscowienie w pobliżu akwenów wodnych czy w terenie zalesionym. Wtedy dachówki są bardziej narażone na działanie czynników zewnętrznych. Warto rozważyć zakup dachówek ceramicznych z powłoką glazurowaną lub angobowaną. Są one odporniejsze niż dachówki betonowe na zabrudzenia, korozję biologiczną, porastanie mchem, trwalszy kolor, co bezpośrednio wpływa na estetykę dachu. Jeśli w projekcie domu zalecone jest użycie pokrycia ciężkiego, czy ceramika zawsze wygra z dachówką cementową? Niekoniecznie, wystarczy porównać kwestie trwałości. Posłużmy się przykładem – dachówki mają jedne z najdłuższych na rynku gwarancji – ceramiczne – aż do 50 lat, betonowe – do 30 lat. Nie oznacza to jednak, że po upływie tego czasu mamy dach do wymiany lub kapitalnego remontu. Dobre parametry techniczne produktu potrafią zapewnić jego bardzo długą żywotność. Do dziś można spotkać wiele ponad stuletnich domów z dachami krytymi dachówkami betonowymi w dobrym stanie. Przy tak długiej gwarancji to, czy wybierzemy ceramikę czy beton, właściwie nie ma znaczenia pod warunkiem, że dachówki są dobrej jakości. Inną istotną sprawą jest kompleksowość i komplementarność oferty, która przekłada się na mniejszą liczbę reklamacji. Dlatego firma, która udziela długich gwarancji na swoje produkty, proponuje gotowe, systemowe rozwiązania, które podnoszą już i tak wysokie parametry techniczne dachu. Zachęca klientów do zakupu nie tylko dachówki podstawowej, ale również akcesoriów dachowych, które w znacznym stopniu wpływają na szczelność i trwałość dachu. A przecież dach to kilkadziesiąt pozycji składowych – w wersji podstawowej jest ich około trzydziestu. Jednak zawsze warto postawić na jakość, na rozwiązania systemowe, ponieważ im lepiej wyposażony dach, tym mniejsze jest ryzyko przedwczesnego remontu. Dachówki ceramiczne są też droższe. Jeśli więc mamy określony budżet na zakup pokrycia i nie chcemy go przekroczyć, warto wybrać dachówkę cementową, która godnie zastąpi ceramikę.

Które wykończenie dachówek wybrać?

Dachówki są pokryciem o wielu walorach funkcjonalnych i estetycznych – eleganckim wyglądzie, wysokiej trwałości, doskonałych parametrach użytkowych. Aby wybrać najlepszy dla nas produkt, będziemy musieli podjąć ważne decyzje dotyczące nie tylko ich kształtu czy rozmiaru, ale także typu powłoki. Każde z tych rozwiązań ma własne zalety.

Ceramika z angobą czy glazurą?

Najważniejszy surowiec potrzebny do wyrobu dachówek ceramicznych to glina o bardzo małej zawartości margla. Do przygotowanej z niej masy dodaje się jeszcze uszlachetniaczy, poprawiających jakość (np. kwarc, mączka ceglana). Od rodzaju gliny, dodatków i substancji nanoszonych na ich powierzchnię przed wypalaniem zależy kolor dachówek. Dachówki w kolorze naturalnym są przeważnie ceglastoczerwone; barwę taką nadają im zawarte w glinie związki żelaza. Inne naturalne kolory to odcienie żółci i szarości. Uzyskanie innych kolorów niż naturalne wymaga angobowania lub glazurowania. Wybór pomiędzy tymi dwiema opcjami to głównie kwestia estetyki. Naszą decyzję powinniśmy więc uzależnić przede wszystkim od własnego gustu. Zastosowanie konkretnego rodzaju powłoki przekłada się również w pewnym stopniu na ochronę dachu przed zabrudzeniami. Dachówki ceramiczne w wersji glazurowanej lub angobowanej dobrze sprawdzają się na dachach domów ulokowanych w pobliżu lasu. Na gładkiej, jednorodnej powierzchni zostaje zminimalizowana możliwość osadzania się mchów i porostów. Dachówki z takim  powłokami mają także większą zdolność samooczyszczania. Spływające po nich krople deszczu usuwają z powierzchni zgromadzone na niej zabrudzenia.

Angobowanie.

Polega na powlekaniu powierzchni wysuszonych dachówek cienką warstwą oczyszczonej, uszlachetnionej, upłynnionej gliny i wypalaniu razem z nią. Angobowane dachówki są gładsze i odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne, mają też więcej kolorów (najpopularniejsze to odcienie czerwieni i brązu, ale są też antracytowe, czarne, zielone; można też – stosując dwa rodzaje angoby – otrzymywać dachówki cieniowane; są także angoby bezbarwne, pełniące jedynie funkcję ochronną). Dachówki  z angobą szlachetną (z większą zawartością kwarcu) są bardziej błyszczące niż te z angobą zwykłą.

Glazurowanie.

Glazura to wypalana masa ceramiczna z dodatkiem glin barwiących, pigmentów i szkliwa. Glazura w porównaniu z angobą ma więcej domieszek szklanych, które nadają dachówkom silniejszy połysk. Może być bezbarwna (nie zmienia naturalnej barwy, ale ją pogłębia i nadaje połysk) lub kolorowa (oprócz typowych kolorów dachówkowych dachówki szkliwione bywają – podobnie jak angobowane – niebieskie, granatowe czy czarne). Dachówki szkliwione są jeszcze odporniejsze na wilgoć i zabrudzenia niż angobowane.

Beton z powłoką czy barwiony w masie?

Dzięki nowoczesnej technologii dachówki betonowe nie kojarzą się już wyłącznie z szarą i chropowatą powierzchnią. Są dostępne w wielu atrakcyjnych barwach. Dodatkowo ich wygląd uatrakcyjniają specjalne powierzchnie. Efektownie wydobywają one głębię koloru wybranego pokrycia. Dodatkowo każda z powierzchni oferuje nieco inną estetykę. Są też dachów i barwione w masie, które mają jednolitą barwę w całym przekroju. Dachówki barwione w masie, ze względu na wykorzystanie dodatkowych pigmentów oraz zastosowanie specjalnych technik produkcyjnych, są nieco droższe od modeli standardowych. Mimo to, zdecydowanie się na tego rodzaju produkt w niektórych sytuacjach może okazać się opłacalne. Ten rodzaj dachówek docenią w pierwszej kolejności właściciele domów o niskiej bryle i skomplikowanej architekturze dachu. Wówczas szczególnie często pojawia się potrzeba montownia dopasowywanych kształtem docinek, np. wokół okien dachowych, kominów, pokryciach lukarn oraz w koszach. Zwykle są one bardzo widoczne z poziomu gruntu. Barwienie w masie umożliwi uniknięcie stosowania dodatkowych zabiegów polegających na zamalowywaniu dociętych krawędzi dachówek, których korpus ma naturalny kolor wypalonej gliny. Tu niezwykle pomocne są farby akrylowe w kolorze angoby lub glazury, dzięki którym można zniwelować gliniany kolor. Montowanie na połaci dachówek barwionych w masie w efekcie oszczędza czas pracy dekarza, a tym samym zmniejsza koszt instalacji dachu. Tego rodzaju produkty są również doskonałym wyborem na dachy, które z różnych powodów narażone są na uszkodzenia mechaniczne. Ewentualne uszkodzenia produktów wykonanych tradycyjną metodą, większe zarysowania lub ukruszenie się fragmentu dachówki odsłonią środek w naturalnym, glinianym kolorze. Barwienie w masie sprawia, że nawet w takiej sytuacji zachowany zostaje jednolity kolor dachu. Tym samym nie jesteśmy zmuszeni wymieniać uszkodzonych elementów pokrycia. Decydując się na zastosowanie dachówki barwionej w masie, można mieć pewność, że wyższą cenę 1 m2 pokrycia zrekompensuje oszczędność kosztów, które trzeba ponieść w związku z wykonaniem przez dekarza ewentualnych zaprawek na dachu o skomplikowanej bryle. Można je przeznaczyć na zakup droższego produktu. Dachówka barwiona w masie pomoże również uniknąć wymiany pojedynczych sztuk w razie powstania na połaci drobnych uszkodzeń. 

Falista czy płaska?

Dom to dla wielu inwestycja życia i z tego też względu znaczna część inwestorów wybiera projekty uniwersalne, które nie przeminą wraz ze zmieniającymi się co kilka lat trendami architektonicznymi. Wszystko jest jednak sprawą gustu. Pokrycia, które tworzą fale na połaci dachu to już tradycja, ale wielu zwolenników mają też pokrycia z płaską powierzchnią. Właściwie trudno jest ten spór rozstrzygnąć. Dlatego planując budowę domu, zainspirujmy się propozycjami realizacji producentów. Być może zmienimy zdanie i będzie czas na to, aby zrobić odpowiedni wpis do dokumentacji projektowej. Decydując się na klasyczną bryłę budynku, powinniśmy jednak pamiętać, jak ważna jest spójność wszystkich elementów, w tym pokrycia dachowego. Domy o małych, prostych i jednorodnych dachach, np. w stylu nowoczesnej stodoły czy dworkowym, korzystniej będą prezentowały się z dachówką falistą, która uczyni je optycznie większymi i bardziej solidnymi. Zagłębienia i grzbiety profilowanej dachówki, efektownie odbijają światło, a cały dach mieni się światłocieniem. Wyjątkiem jest tu dachówka karpiówka. Ze względu na kształt oraz wymiary uznawana jest za najbardziej plastyczną z dachówek. Stanowi idealne rozwiązanie dla dachów o skomplikowanej, wymyślnej konstrukcji, na przykład z wolim okiem lub stożkowych. Dobrą propozycją dla wszystkich, którym opatrzyły się już pofalowane kształty pokryć dachowych, są materiały o prostej, geometrycznej formie z gładką powierzchnią. Dachówki płaskie to  rozwiązanie, które szczególnie dobrze sprawdzi się w przypadku dachów wieńczących domy o nowoczesnym charakterze. Duże, jednorodne połacie stają się dzięki nim jeszcze bardziej przestrzenne i plastyczne. Budynki nimi pokryte zyskują ponadto minimalistyczny i elegancki wygląd. Czy to oznacza, że nie można ich stosować do pokrycia starszych, remontowanych obiektów? Nic bardziej mylnego! Dachówki proste potrafią tchnąć w nie ożywczego ducha współczesności. 

Dachówki na elewacji?

Coraz częściej możemy spotkać projekty budynków, które uwzględniają zastosowanie dachówek ceramicznych na ścianach zewnętrznych budynku. Dzięki takiemu rozwiązaniu, jeden element domu płynnie przechodzi w drugi, a bryła wykończona jednakowym materiałem staje się bardziej spójna i estetyczna. Jaki model dachówki wybrać do uzyskania takiego efektu? Aktualnie producenci dachówek stawiają na prostotę, estetyczny minimalizm i ergonomię proponowanych rozwiązań. Stąd właśnie rosnąca popularność dachówek płaskich, które idealnie współgrają z nowoczesną architekturą nowo powstających budynków. Projektanci cenią je głównie za efekt jednolitych powierzchni połaci dachu oraz możliwość ułożenia ich także na elewacji. Dzięki takiemu zabiegowi bryła budynku sprawia wrażenie harmonijnej i minimalistycznej, tak pożądanej we współczesnej. architekturze. 

Czy zamienić ceramikę na beton?

Decydując się na projekt przygotowywany na indywidualne zamówienie, nie będziemy mieć takiego dylematu, gdyż architekt uwzględni nasz wybór. Inaczej ma się sprawa, jeżeli kupimy projekt gotowy. Wtedy mamy podane ogólne informacje dotyczące pokrycia dachu, bez wskazania konkretnego produktu i koloru. Architekt jedynie sugeruje rodzaj pokrycia, a do nas należy decyzja, jaki model wybrać. O ile kolor pokrycia możemy zwykle zmienić bez konsekwencji, to jego rodzaj już niekoniecznie. Może się to wiązać z wieloma nieprzewidzianymi problemami. Jednym z takich aspektów jest ciężar pokrycia, który powinien być dopasowany do wytrzymałości konstrukcji dachu. Pod tym względem dachówka ceramiczna należy do najcięższych opcji, ponieważ jej waga wynosi średnio 40-50 kg/m2 . Na to, ile waży jedna dachówka ceramiczna, wpływ ma kształt i wielkość elementów. Przykładowo, 1 m2 pokrycia z dachówki holenderki waży około 41 kg, natomiast z karpiówki zdecydowanie więcej – 65- 0 kg. Różnice w ciężarze poszczególnych dachówek betonowych są tak niewielkie (37-52 kg/m2 ), że nie warto przy ich wyborze kierować się tylko wagą. Owszem, mitem jest zdecydowanie opinia, że ciężkie pokrycie dachowe pociąga za sobą wielkie zmiany w konstrukcji i co za tym idzie – znaczne wydatki finansowe. Jeśli jednak chcemy zamienić lekką dachówkę betonową na dachówkę karpiówkę, teoretycznie możemy, ale położenie karpiówki może wiązać się z koniecznością wprowadzenia zmian konstrukcyjnych więźby dachowej, a niekiedy całego budynku. Oznacza to dodatkowe koszty, gdyż takie zmiany musi wprowadzić projektant. Dobrze wziąć pod uwagę także koszty. Na dachach prostych bardziej ekonomiczne jest pokrycie z  większych elementów, a na skomplikowanych – z małych elementów, dzięki którym mniej będzie odpadów po przycinaniu.   

Przy doborze pokrycia sprawdza się wiele aspektów, dlatego przy jego zmianie należy je ponownie skontrolować.

Jak kupować dachówki?

Rodzaj pokrycia dachowego jest zapisany w projekcie. Mamy tam podany materiał, ale konkretny model wybieramy sami. Nie jest to łatwe; dachówek ceramicznych i betonowych na rynku jest dużo, trudno wyobrazić sobie, jak dany model będzie wyglądać na naszym dachu, a kolory wydrukowane w katalogu mogą odbiegać od rzeczywistości. Dlatego rozmowa ze sprzedawcą jest nieodłącznym elementem zakupu dachówek. Najczęściej finalizuje ona całe przedsięwzięcie. W jej trakcie podejmujemy ostateczne decyzje dotyczące wyboru konkretnych materiałów i akcesoriów. Na jakie kwestie powinniśmy zwrócić uwagę, aby niczego nie przeoczyć? Dobrym pierwszym krokiem przed rozmową ze sprzedawcą jest zapoznanie się z obowiązującym w okolicy planem zagospodarowania przestrzennego. Może on wymusić wybór dachówek określonego typu lub w konkretnym kolorze. Udając się na spotkanie ze sprzedawcą, obowiązkowo zabierzmy ze sobą projekt domu. Jest on niezbędny do wyliczenia liczby dachówek i akcesoriów potrzebnych na dach. Pomocne będzie też wcześniejsze zapisanie pytań, które pozwolą nam uzyskać cenne informacje. Podczas podejmowania decyzji kluczowe znaczenie mają często kwestie finansowe. Wcześniejsze przygotowanie kalkulacji pomoże ocenić nam, na jakie rozwiązania możemy sobie pozwolić w ramach naszego budżetu. Dokładne wyliczenie potrzebnych materiałów  zależnie od wielkości połaci dachu i jego kształtu – uwzględni wszystkie niezbędne elementy montażowe, takie jak  taśmy, wiatrownice, wkręty, klamry, uchwyty itp. Jeżeli planujemy na przykład umieszczenie paneli fotowoltaicznych, niezbędny okaże się system do ich montażu. Podczas rozmowy powinniśmy na pewno poruszyć kwestię gwarancji Zwróćmy uwagę nie tylko na czas, na jaki jest udzielana, ale także jej zakres – na przykład czy obejmuje mrozoodporność i nieprzesiąkliwość. Sprzedawcę należy zapytać również o to, czy producent wymaga przeglądów dachu oraz jak długo nie będziemy ponosić kosztów naprawy gwarancyjnej i wszystkiego co jest z tym związane. Niemniej istotne są stawiane przez niego wymogi związane z montażem nachylenia połaci czy wymaganej wentylacji. Omawiając ze sprzedawcą wybrany produkt, poruszmy temat dodatkowych akcesoriów – systemu komunikacji dachowej czy zabezpieczeń przeciwśnieżnych, a także dostępności dachówek funkcyjnych (wentylacyjnych, antenowych) czy też kominków odpowietrzających. Często duże znaczenie mają dla nas terminy. Warto więc wcześniej ustalić w hurtowni, ile będziemy musieli czekać na dostawę wybranych materiałów. Należy dokładnie omówić też pozostałe szczegóły dotyczące transportu. Istotnym zagadnieniem jest także możliwość zwrotu niewykorzystanych towarów. Zakup materiałów w takiej firmie specjalizującej się w sprzedaży produktów na dach najwygodniej powierzyć firmie dekarskiej. Znając termin rozpoczęcia budowy dachu, zamówi ona wszystkie materiały odpowiednio wcześnie, ponieważ może się okazać, że na niektóre z nich trzeba długo czekać. Dodatkową zaletą jest to, że w takich firmach dachowych dekarze otrzymują dość duże rabaty. Z pewnością będzie taniej niż kupowalibyśmy materiały na dach sami. 

Doprecyzujmy swoje oczekiwania estetyczne. Zarówno na żywo, jak i w internecie poszukajmy inspiracji, przyglądając się gotowym pokryciom. Dzięki temu będziemy wiedzieć, o które modele oraz kolory dachówek zapytać sprzedawcę.