Elewacje drewniane

Drewno, jak na surowiec pochodzenia naturalnego przystało, cały czas oddycha i reguluje temperaturę. Ma znakomite walory izolacyjne, w tym również izoluje od hałasu. W zimę trzyma ciepło, a latem zapewnia przyjemny chłód. Jest miłe w dotyku oraz pozbawione trujących składników, takich jak np. formaldehydy. Rysunek drewna to żywe dzieło sztuki, które przykuwa oko bogactwem niepowtarzalnych wzorów. Do tego dochodzi fascynująca paleta kolorystyczna. Jednak, aby właściwie wybrać drewno na elewację, nie wystarczy kierować się gustem.

Drewno na elewacji to znakomity sposób na poprawienie urody budynku. Trudno o materiał, który lepiej wpisywałby dom w krajobraz.

Cechy drewna na elewacje

Pomimo, że nie widać tego na pierwszy rzut oka, drewno błyskawicznie reaguje na zmiany temperatury oraz wilgotności powietrza. Nieustannie zmienia swój rozmiar, pęczniejąc lub kurcząc się. Dlatego fundamentalnym kryterium przy zakupie drewna powinna być stabilność wymiarowa.

Brak tego kryterium może skutkować powstawaniem naprężeń, które w ekstremalnych sytuacjach są w stanie doprowadzić do zdeformowania elewacji, a nawet jej „odskoczenia” od ściany. Stabilne wymiarowo deski i profesjonalny system montażu to podstawa.

Kolejna istotna kwestia to odporność na niekorzystny wpływ wilgoci, czyli przede wszystkim na gnicie oraz zagrzybienie. Gatunki drewna do zastosowań elewacyjnych wyróżniają się podwyższoną odpornością na mikro i biokorozję – ataki szkodników, grzybów oraz zmienne warunki pogodowe. Nie straszne im ulewy, mróz, cień ani upały. Są też zauważalnie bardziej odporne na procesy starzenia, dzięki czemu przez lata zachowują świetny wygląd oraz kondycję.

Gatunki drewna elewacyjnego

Jakie więc gatunki drewna będą idealne na naszą elewację? Okazuje się, że jest wiele. Niektóre z nich są wytrzymałe z natury, inne nabierają odporności w procesie termicznej modyfikacji. Ich wspólnym mianownikiem jest imponująca trwałość, wzorcowa stabilność wymiarowa oraz piękny wygląd.

• Meranti. To egzotyczny gatunek, którego ojczyzną jest Indonezja, Malezja lub Filipiny. Meratnti jest wygodne w obróbce, a zarazem odporne na wilgoć, ścieranie, zginanie i pękanie. Jego zaletami jest duża gęstość oraz ograniczone pęcznienie i kurczliwość. To doskonały wybór nie tylko na elewację, ale i na drzwi oraz okna, dzięki czemu łatwo dopasować do niego stolarkę. Wymaga impregnacji z czterech stron, lecz ze względu na jednolitą strukturę świetnie chłonie farbę i lakiery. Z uwagi na swój kolor, drewno to bywa mylone z Mahoniem.
• Okoume. Do Polski przypływa z dalekiej Afryki Zachodniej. Rośnie m.in. w Gabonie, Kamerunie i Kongo. Ze względu na zbliżone właściwości przez niektórych nazywane jest afrykańskim meranti. Odróżnia je ciekawsze usłojenie i niesamowita łososiowo-różowa barwa. Jest stosunkowo lekkie, a zarazem stabilne wymiarowo. Z racji tego, ten egzotyczny gatunek pokochali również żeglarze i szkutnicy. Jest atwe w obróbce, suszeniu i łączeniu. Deski wymagają zabezpieczenia środkami impregnującymi z każdej strony, jednak nie stanowi to problemu. Elewacja z Okoume izoluje termicznie i wycisza oraz dodaje prestiżu.
• Termososna. To sosna, która nie wymaga impregnacji. Co ciekawe, termososna jest również kompletnie pozbawiona wycieków żywicy. Wszystko dzięki profesjonalnemu zabiegowi termowania, który czyni z sosną cuda. Obróbka termiczna sprawia, że europejskie gatunki drewna robią się równie trwałe, co legendarne pod tym względem drewno egzotyczne. Dzięki karmelizacji zawartego wewnątrz cukru, termososna ma „słodki” karmelowy odcień. Ponadto jest odporna na działanie wody, stabilna wymiarowo oraz charakteryzuje się podwyższonymi walorami izolacyjnymi.
• Termojesion. To odmiana drewna termowanego, obok której nie sposób przejść obojętnie. Zawdzięcza to wykwintnej koniakowej barwie, od której odcinają się kontury słojów. Czasem wpada w odcień orzechowy, a czasem kawowy. Termowany jesion skrywa w sobie godną podziwu stabilność wymiarową oraz nie wymaga konserwacji. Proces wygrzewania w specjalnych piecach uczynił go odpornym na niekorzystne warunki atmosferyczne i degradację biologiczną. To pewny wybór na stylową elewację, która wraz z upływem czasu zachowa znakomity wygląd i parametry techniczne.
• Daglezja. To gatunek, który nie jest ani egzotyczny, ani termowamy. Jest piękne i pachnące. Daglezja to jedno z najwyżej rosnących drzew (aż do 100 m wysokości), a zarazem jeden z najbardziej stabilnych wymiarowo gatunków iglastych. Atrakcyjna alternatywa dla modrzewia syberyjskiego, zarówno pod względem wyglądu, jak i trwałości. Może pochwalić się naturalną odpornością na grzyby i owady oraz dużą popularnością w Europie Zachodniej. Nie bez powodu jest uznawana za jedno z najważniejszych źródeł drewna. Zawdzięcza to umiejętności szybkiego i wysokiego wzrostu. Daglezja ma sęki, charakterystyczne dla wszystkich iglaków. Dotyczy to również scalającej jej żywicy. Takie drewno to sprawdzony sposób na wytrzymałą elewację, w której zakochamy się od pierwszego wejrzenia.
• Świerk skandynawski. Jego drewno ma jasny kolor z lekko żółtawym zabarwieniem, często nazywane jest drewnem białym. Różni się od krajowego surowca ładniejszą fakturą drewna, ma mniej sęków oraz małe przyrosty roczne, co ma istotny wpływ na wytrzymałość drewna.
• Tatajuba. Pochodzi z Ameryki Południowej. Żółto-brązowy, a z upływem czasu ciemnobrązowy kolor drewna w połączeniu z ładnym profilem deski nadaje w efekcie końcowym atrakcyjną formę elewacji budynku.

Długotrwały kolor

Niezależnie od wybranego gatunku drewno wystawione na bezpośrednie działanie promieni UV stopniowo zmienia swój kolor, a dokładniej – szarzeje. Nic w tym złego, a nawet wiele dobrego. Przede wszystkim jest to proces naturalny, który chroni drewno, a także wydłuża jego trwałość. Srebrzysta patyna dodaje szlachetnego uroku i wprowadza niepowtarzalny klimat. Nic dziwnego, że jest uwielbiana i pożądana przez architektów na całym świecie. Jeśli jednak chcemy zachować intensywnie nasycony kolor drewna, wystarczy odpowiednia impregnacja, która skutecznie zabezpieczy i podkreśli pierwotny kolor drewnianej elewacji.

Drewno to niekończąca się historia i w tym kryje się jego magia. Zawsze możemy je ponownie zeszlifować, pomalować farbą, lazurą, olejować lub po prostu zostawić, jak jest.

Elewacje wentylowane

Nowoczesne systemy elewacyjne coraz częściej uwzględniają rozwiązania wentylowane, które mają realny wpływ na izolacyjność termiczną budynku. Oprócz estetyki i wygody montażu, ich rola w zwiększaniu efektywności energetycznej staje się dziś równie istotna. Nie każdy materiał sprawdzi się jednak równie dobrze.

Konstrukcja elewacji wentylowanej pozwala ograniczyć straty ciepła w sezonie grzewczym oraz zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się budynku latem. Dzięki temu użytkownicy odczuwają większy komfort, a zużycie energii spada. Jak działa elewacja wentylowana W klasycznym systemie elewacji wentylowanej pomiędzy ścianą a okładziną znajduje się szczelina powietrzna. Jej zadaniem jest umożliwienie przepływu powietrza, a tym samym odprowadzanie wilgoci oraz regulowanie temperatury.

Odpowiednio dobrany materiał elewacyjny musi więc pozwalać na swobodną cyrkulację powietrza, a jednocześnie chronić przed warunkami atmosferycznymi. Istotna jest jego odporność, stabilność wymiarowa i trwałość, które zapewnią długą żywotność fasady.

Wśród najczęściej wybieranych materiałów do tego typu rozwiązań znajdują się płyty HPL, płyty włóknocementowe, deski drewniane oraz kompozyt.

Drewniane fragmenty

Drewno może pokrywać całą bryłę domu nie tylko stylizowanego na tradycyjny, lecz także nowoczesnego. Jednak dużo bardziej popularne jest łączenie drewna z różnymi materiałami i tworzenie kompozycji. Oczywiście nie ma sztywnych zasad mówiących, gdzie stosować drewno – decyduje o tym wyobraźnia twórcy projektu. Niekiedy drewno na elewacji tworzy na niej wyraźny geometryczny rysunek, na przykład pas między oknami. Kiedy indziej akcentuje ono charakterystyczne elementy budynku takie jak wysunięcia bryły albo zagłębienia, pojawia się więc na wykuszach, w strefie wejścia do domu czy też na ścianach tarasów. Niezależnie od tego drewniane fragmenty elewacji mogą podkreślać znaczenie funkcjonalne poszczególnych części domu. Niekiedy wykańczana jest nim cała górna kondygnacja pełniąca odmienną funkcję niż dolna.

Ułożenie drewna

Ułożenie drewna na ścianach poddasza odgrywa dodatkową rolę – nawiązując do tradycji, sprawia, że dom wygląda swojsko. Umiejętne użycie drewna uwypukla przestrzenność elewacji. Pewne jej fragmenty wydobywa na pierwszy plan, inne odsuwa na drugi. Pomaga też optycznie modelować bryłę domu. Dzięki ułożeniu drewna w górnej części elewacji budynek nabiera lekkości. Poziome deski elewacyjne wykańczające część parterową mogą sprawić, że dom wyda się niższy i bardziej rozłożysty. Takie ich ułożenie jest chętnie wykorzystywane w nowoczesnej architekturze. Natomiast umieszczenie ich pionowo nawiązuje do dawnych prostych budynków gospodarczych, na przykład stodół.

Deski lub płyty

Drewniane elementy przeznaczone do wykańczania elewacji mają różne wymiary – począwszy od wielkoformatowych płyt fornirowanych, przez gont, deski, skończywszy na drewnianych profilach elewacyjnych. Mogą być łączone na wpust-wypust, na zakład albo układane ażurowo. Niektóre tworzą niemal jednolitą płaszczyznę, inne wyraźny pasiasty wzór z zaznaczonymi wgłębieniami, przy czym krawędzie przy wgłębieniach są wykańczane w różny sposób, na przykład zaokrąglane, ścięte pod kątem ostrym lub prostopadłe. Niektóre profile można układać tylko poziomo, inne również pionowo, a jeszcze inne – poziomo, pionowo i ukośnie. Poza tym bardzo różnią się wymiarami.

Konserwacja drewna

Farby, lakiery i lazury, którymi pokryte jest drewno mogą po pewnym czasie zacząć się łuszczyć. Należy je wtedy przeszlifować, by dotrzeć do surowej tkanki, starannie odpylić i pomalować ponownie. Gdy drewno spłowiało lub ściemniało, dawną barwę może przywrócić specjalny preparat. Nanosi się go na elewację zgodnie z zaleceniami producenta. Gdy drewno odzyska kolor, trzeba je jeszcze zabezpieczyć lakierem bezbarwnym.

Pleśń lub glony, które pojawią się na deskach usuwa się tymi samymi preparatami, które polecane są do tynków.

Czasem po przeszlifowaniu elewacji zauważamy na powierzchni drewna szpary i ubytki, na przykład po sękach,. Można je wypełnić mieszaniną pyłu pozostałego po szlifowaniu i lakieru. Taki kit nanosi się szpachelką, wygładza i po dwóch dniach szlifuje delikatnie drobnoziarnistym papierem ściernym. Do wypełniania dziur i pęknięć służą też gotowe kity do drewna, sprzedawane są w odcieniach najpopularniejszych gatunków.

Sztuczne drewno

Istnieje bogata oferta sztucznych desek na elewacje. Są na przykład produkowane z drewnianego kompozytu, czyli mieszaniny pyłu drzewnego i żywicy syntetycznej. Inaczej niż w typowych, na przykład tarasowych, deskach kompozytowych ich powierzchnia zewnętrzna laminowana jest materiałem naśladującym usłojenie i mającym kolor taki, jak drewniana elewacja malowana farbą kryjącą. Inne powstają z cementu zbrojonego włóknami lub masy cementowo-wiórowej. Po pomalowaniu wyglądają podobnie jak deski kompozytowe.

Ciekawym produktem są też deski z polistyrenu. Mają grubość około 3 cm. Polistyren jest powleczony zaprawą tynkarską zbrojoną siatką. W tynku wytłoczony jest wzór drewna. W sprzedaży są wersje do samodzielnego pomalowania albo już fabrycznie wykończone.

Kształt desek albo bali można także uformować w warstwie styropianu, docinając go i frezując jego krawędzie. Tak przygotowane elementy po przymocowaniu do muru powleka się zaprawą zbrojoną siatką z włókna szklanego, nanosi tynk i fakturuje go, aby uzyskać „usłojenie” i na koniec maluje. Potrzebne są tu specjalne lazury elewacyjne, które będą imitowały barwę naturalnego drewna.

W nowoczesnej odsłonie

Ozdobne lamele zyskują coraz większe uznanie w świecie architektury, stając się elementem wielu współczesnych projektów elewacji. To innowacyjne rozwiązanie zmienia podejście do wykończenia ścian, wprowadzając dynamiczny, trójwymiarowy efekt, który nadaje budynkom wyjątkowy charakter i nowoczesny styl.

Dekoracyjne panele aluminiowe to rozwiązanie, które łączy nowoczesną technologię z niezwykłą estetyką. Jego konstrukcja opiera się na kształtownikach bazowych oraz eleganckich listwach maskujących. Dzięki zastosowaniu systemu zatrzaskowego, profile ozdobne wpinane są bezpośrednio do uprzednio przygotowanej podkonstrukcji aluminiowej, drewnianej, a w przypadku wnętrz – także bezpośrednio do ściany. Takie rozwiązanie zapewnia niezwykle prosty i szybki montaż.

W ofercie znajdują się panele o szerokościach 30 i 90 mm, dostępne zarówno w wariancie pionowym, jak i poziomym. Dzięki bogatej palecie kolorów oraz powłok imitujących takie materiały, jak drewno czy beton, panele aluminiowe oferują ogromne możliwości aranżacyjne.