Tynki wewnętrzne i podkłady podłogowe

Tynki wewnętrzne i podkłady podłogowe zakrywają stan surowy i instalacje wewnętrzne, dzięki czemu budynek nabiera wewnątrz bardziej „cywilizowanego” wyglądu. To ważny etap robót. Od niego zależy m.in. to, jakie nakłady trzeba będzie ponieść na dalsze prace wykończeniowe

Rodzaje tynków wewnętrznych Zasadniczo do wewnątrz, w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych stosuje się dwa rodzaje tynków: cementowo- -wapienne albo gipsowe. Nie wykonuje się tynków specjalnych, które pełnią dodatkowe funkcje, czyli inne niż funkcję tylko dekoracyjną. Czasami, jeśli jest jakiś pomysł aranżacji wnętrza, do wewnątrz stosuje się tynki strukturalne cienkowarstwowe zewnętrzne, ze względu na ich odmienne walory estetyczne niż tradycyjne gładkie tynki wewnętrzne. Zarówno tynki cementowo- -wapienne, jak i gipsowe mogą być nakładane ręcznie lub za pomocą agregatu. Technika należy do wykonawcy. Zazwyczaj przy powierzchniach do otynkowania takich, jak w budynkach jednorodzinnych stosowane są agregaty. Nakładanie ręczne jest raczej stosowane, jeśli do otynkowania jest mała powierzchnia albo powierzchnie są niewielkie i skomplikowane bądź po prostu nie ma możliwości technicznych, by wykonać tynki za pomocą agregaturaport z działań SEO od grudnia 2021 do marca 2022. 

Tynki cementowo-wapienne

Tynki cementowo-wapienne można nakładać maszynowo lub ręcznie; mogą być w wersji lekkiej. Tworzą one bardzo mocne, trwałe i odporne na uszkodzenia powierzchnie. Grubości tynków zależą od dokładności wykonanych ścian. Zazwyczaj ich grubość wynika z tego, że instalację elektryczną powinien pokrywać tynk o grubości minimum 5 mm. Wyprawy wewnętrzne można nakładać warstwowo, w ten sposób tworząc jedno- lub wielowarstwowe tynki w kategorii od 0 do III. W zależności od tego, jakiej wielkości jest ziarno w tynku, można go zatrzeć w taki sposób, by pod powłoki malarskie czy tapetę nie trzeba było wykańczać powierzchni za pomocą gładzi gipsowych. To oszczędność czasu i pieniędzy. W przypadku tynków cementowo- -wapiennych każda z warstw jest ważna ze względu na budowę tynku. Podstawową zasadą jest to, że wcześniej nałożona warstwa powinna być mocniejsza od nakładanej na nią warstwy. W zależności od liczby warstw rozróżnia się:

• tynki jednowarstwowe – uzyskiwane przez naniesienie narzutu bezpośrednio na podłoże,
• tynki dwuwarstwowe – składające się z obrzutki i narzutu,
• tynki trójwarstwowe – składające się z obrzutki, narzutu i gładzi

Przed nałożeniem tynku cementowo- -wapiennego zawsze należy wykonać tynk podkładowy, tzw. obrzutkę. To mocna warstwa przeznaczona do układania tradycyjnego podkładu poprawiającego przyczepność tynku do pod[1]łoża, tzw. szprycu, metodą mechaniczną. Szczególnie polecana, jako podkład do maszynowych tynków cementowo- -wapiennych na nierównych i słabych podłożach. Zaprawę tę można również nakładać ręcznie. Obrzutka tynkarska może być stosowana na wszystkie mineralne. Ważne, by powierzchnie, na którą będzie nakładana, były wolne od substancji obniżających przyczepność, takich jak tłuszcze, bitumy i pyły. Zazwyczaj obrzutka tynkarska występuje w postaci suchej mieszanki cementu, wapna i wyselekcjonowanych kruszyw mineralnych. Jeśli podłoże jest równe i mocne, zamiast obrzutki można zastosować środek gruntujący. Należy zawsze pamiętać, że wszelkie informacje na temat techniki nakładania oraz na[1]leży pobrać ze strony producenta i się z nimi zapoznać przed rozpoczęciem robót. Tynki cementowo-wapienne mogą być również wykonywane za pomocą mieszania przez wykonawcę kruszywa i spoiwa na budowie. Są to zazwyczaj tynki tzw. kwarcowe z bardzo drobną frakcją piasku kwarcowego, który jest stosowany przy nakładaniu ostatniej warstwy. Tego rodzaju tynk można bardzo ładnie zatrzeć, uzyskując delikatnie chropowatą powierzchnię gotową pod
malowanie. To duża zaleta, bo nie trzeba wykonywać gładzi. 

Tynki gipsowe

Jako tynki wewnętrzne można też zastosować lekkie wyprawy gipsowe. W ich przypadku nie stosuje się obrzutki, lecz przed ich nałożeniem należy zagruntować powierzchnie ścian i sufitów. W zależności od stopnia chłonności podłoży stosuje się emulsje gruntujące do podłoży chłonnych lub mniej chłonnych. Podłoża chłonne to mury, natomiast powierzchnie o mniejszej chłonności to elementy wylane z betonu i żelbetu. Zarówno tynki cementowo-wapienne, jak i gipsowe można wykończyć za pomocą gładzi gipsowych lub polimerowych bądź specjalnej ich odmiany – gładzi bezpyłowych. Planując tynkowanie ścian mamy do wyboru dwa rozwiązania: tynki maszynowe oraz tynki nakładane ręczne.

Wybór sposobu wykańczania ścian zależy od inwestora oraz możliwości wykonawcy, a także specyfiki budynku. Tynkowanie maszynowe ułatwia i przyspiesza prace. W tym przypadku masę tynkarską rozrabia się w agregacie i nanosi w łatwy sposób na powierzchnię ścian za pomocą węża z lancą. Pracy ręcznej wymaga jedynie wygładzanie i zacieranie otynkowanej powierzchni. Tynkowanie maszynowe polecane jest w przypadku wykańczania dużych powierzchni ścian. Może jednak sprawiać trudności, gdy w znajduje się w nich dużo otworów okiennych, wnęk i glifów. Tynkowanie ręczne zalecane jest do małych pomieszczeń oraz takich, w których występują trudno dostępne powierzchnie. W przypadku tynkowania ręcznego zarówno nanoszenie, zacierane, jak i wygładzanie zaprawy wykonuje się przy użyciu standardowych narzędzi. Największym minusem jest czasochłonność prowadzonych robót tynkarskich, ponieważ tynkowanie ręczne trwa znacznie dłużej niż maszynowe. Jest ono szczególnie uciążliwe, gdy do otynkowania mamy cały budynek. Prace wykonuje się przy użyciu łaty, pacy i kielni. Do rozrobienia zaprawy potrzebna jest również betoniarka lub mieszalnik. Jednak tynkowanie ręczne coraz częściej zastępowane jest przez maszynowe, głównie z uwagi na znaczne przyspieszenie prac wykończeniowych. Coraz więcej ekip specjalizuje się w tego typu pracy, dysponując własnym, profesjonalnym sprzętem. 

Podkłady podłogowe

Podkład podłogowy to warstwa podłogi wykonywana na budowie bezpośrednio na podłożu, np. na płycie betonowej na gruncie lub na stropie. Prawidłowo dobrany i wykonany zapewnia posadzce odpowiednią wytrzymałość i długotrwałe użytkowanie. Podkład podłogowy, zwany również wylewką albo z języka niemieckiego – jastrychem ma kilka postaci. Poszczególne rodzaje podkładów podłogowych różnią się między sobą spoiwem (są podkłady cementowe lub anhydrytowe (gipsowe) oraz sposobem nakładania (mogą być samopoziomujące albo wylewane metodą tradycyjną, gdzie masy ściągane są po listwach). Inny ważny podział dotyczy szybkości wiązania – podkład podłogowy może być zwykły lub szybkowiążący. Podkład zespolony z konstrukcją to podkład podłogowy układany bezpośrednio na elemencie konstrukcyjnym, np. stropie lub betonowej płycie na gruncie. Układ taki, jak sama nazwa wskazuje, pozbawiony jest jakiejkolwiek warstwy oddzielającej (izolacji przeciwwilgociowej, termicznej czy akustycznej). Podkład i element konstrukcyjny zgodnie współpracują, tak jakby tworzyły całość. Minimalna grubość warstwy podkładu – o ile projekt nie zakłada inaczej – powinna wynosić 2-2,5 cm. Przed ułożeniem podkładu należy zagruntować podłoże. W ten sposób zapewnia się odpowiednie połączenie tych dwóch warstw. Innego rodzaju podkładem jest podkład na warstwie oddzielającej. Takie rozwiązanie stosuje się, gdy powierzchnia konstrukcji jest słaba. 

Kiedy tynki, a kiedy podkłady podłogowe?

Tynki i podkłady podłogowe wykonuje się po ułożeniu instalacji. Można je wykonać w następującej kolejności: najpierw tynki, a później podkłady podłogowe albo na odwrót. Wszystko zależy od tego, jak bardzo są rozbudowane i jakie są instalacje oraz kiedy będą one wykonywane. Jeśli instalatorzy w pierwszej kolejności wykonają instalacje na ścianach a później na podłogach i nie będą one wymagać ingerencji w ściany, to w pierwszej kolejności układa się tynki na ścianach i sufitach. Dopiero po ich wykonaniu przystępuje się do dokończenia instalacji w podłogach, a następnie robi się jastrychy. Jeśli instalacja, która będzie ukryta w podłodze jest rozbudowana i będzie wymagać ingerencji w mury, lepiej jest ułożyć jastrychy przed tynkami. Niektórzy wykonawcy uzależniają kolejność wykonania robót od tego, jakie materiały będą używane. Przykładowo jeśli będą to wyroby gipsowe, wykonawcy chcą je układać na końcu, słusznie twierdząc, że wyroby gipsowe są czułe na wzrost wilgotności.

Roboty mokre

Zarówno roboty tynkarskie, jak i roboty związane z wykonaniem tradycyjnych podkładów podłogowych zaliczane są do robót mokrych. Proces układania zarówno tynków, jak i podkładów podłogowych cementowo-wapiennych czy gipsowych jest przeprowadzany na mokro, przy użyciu płynnej, półpłynnej albo plastycznej mieszanki. Dzieje się to przy zamkniętym już oknami budynku, co wpływa na wtórne zwilgocenie jego struktur. Jest to sprawa zupełnie normalna i nie ma w tym nic złego. Podczas wiązania nie należy za szybko wysuszać budynku, a nawet w przypadku podkładów jest zalecane utrzymanie względnie wysokiej wilgotności, by proces następował łagodnie i nie nastąpił skurcz, nie pojawiły się rysy i pęknięcia na powierzchniach. Przy wykonaniu tynków ważne jest zachowanie właściwej grubości zalecanej przez producenta. Ważne jest, by na przewodach instalacyjnych było minimum 5 mm tynku. Poza tym ważne jest równe osadzenie punktów elektrycznych. Oczywiście powierzchnie powinny zachowywać równość i jednorodność faktury powierzchni. Są specjalne metody odbioru tynków, według których tynki powinny być odbierane przez kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeśli taki jest ustanowiony. Jeżeli chodzi o podkłady podłogowe, ważna jest ich równość. Powinny być oddylatowane od murów i słupów opartych na podłożach. Jeśli są to podkłady cementowe, powinny być one podzielone na mniejsze powierzchnie, a na narożnikach zewnętrznych należy je ponacinać wykonując kurze łapki, ze względu na dosyć duży skurcz. Grubość podkładów powinna być optymalna, ze względu na obciążenie stropów oraz ewentualną instalację ogrzewania podłogowego.

Niezbędne ustalenia

Zarówno w przypadku tynków, jak i podkładów podłogowych ważne jest ustalenie pomiędzy kierownikiem i inwestorem a wykonawcami kolejności oraz sposobu prowadzenia robót, łącznie z jakością ich wykonania w kontekście dopuszczalnych odchyłek. W ten sposób uniknie się błędów i nieporozumień, które mogą nastąpić przy doborze prac. Ważne jest też ustalenie pomiędzy inwestorem a wykonawcami oczekiwanej jakości robót w kontekście finalnych powierzchni tynków oraz jastrychów. Może się bowiem okazać, że oczekiwania są inne, niż jest to w stanie zapewnić wykonawca. Dlatego przed podpisaniem umowy pomiędzy inwestorem a wykonawcami warto, by pojawił się ona na innych inwestycjach, gdzie praco[1]wali tynkarze, by można było dokładnie uzgodnić jakość wykonanych powierzchni.