Ścieżki piękne i wygodne

Do czego służą ścieżki? Powinny suchą stopą prowadzić po ogrodzie. Dokąd? - ku ciekawej grupie roślin, do domu, nad jeziorko, do zacisznego miejsca z altanką. Niech intrygują, chowają się w gęstwinie, zakręcają... Ważne jest, by były w miarę równe, odporne na ścieranie nie stawały się śliskie po deszczu i nie zamieniały się w kałuże. Ponieważ zawsze skupiają uwagę, warto starannie zaplanować je i wykonać.

Po prostej czy po łuku

Ścieżki komunikacyjne od furtki ku domowi, do garażu i śmietnika prowadzimy zazwyczaj po prostych, bo wszyscy lubimy sobie skracać drogę i niechętnie okrążamy przeszkody. W samym ogrodzie natomiast zasada jest odwrotna. Potrzebujemy dłuższej spokojnej przechadzki, chcemy kontaktu z roślinami, niespodzianek. Tam proste szlaki dzielące trawnik na kawałki rażą - ograniczmy je więc do warzywników i użytkowych części ogrodów, dróżki spacerowe kształtując bardziej swobodnie.

Wytyczając ścieżkę, można zrobić przymiarkę - wyznaczyć przebieg palikami powiązanymi sznurkiem i dokładnie obejrzeć efekt z różnych perspektyw, np. z okna domu na piętrze. Warto po trasie przejść, a nawet przejechać taczką, gdyż ogrodowy "trakt" powinien być nie tylko efektowny, ale i wygodny. Zwróćmy uwagę na szerokość przejść - ścieżka dla 1 osoby powinna mieć minimum 60 cm szerokości. By obok siebie mogły iść 2 osoby, potrzeba poszerzyć ją do 150 cm.

Kamień czy żwir

Ogród powinien mieć określony styl. Efekt zależy nie tylko od roślin, lecz również od materiałów wybranych do wykończenia tzw. małej architektury - w tym właśnie ścieżek. Dawniej używano do tego wyłącznie miejscowych surowców, przez co ogród w sposób naturalny "siedział" w otoczeniu. Dziś, gdy możemy korzystać z ogromnej, różnorodnej oferty płytek, kostek i kamieni z całego świata, często mamy kłopot z wyborem, a niefrasobliwe mieszanie kolorów i stylów często psuje efekt całości. Pamiętajmy też o wytrzymałości kamieni. Granit i łupek z kamienia polnego są niezniszczalne, miękki porowaty piaskowiec może się rozwarstwiać i kruszyć. Wybierając materiał na nawierzchnie, trzeba też jego barwę i fakturę dopasować do stylu ogrodu. Nierówna i różnorodna nawierzchnia ścieżki ułożonej z tzw. kocich łbów lub ciętego polnego kamienia dobrze wygląda w kompozycjach swobodnych. Dająca wrażenie solidności granitowa kostka lepiej pasuje do ogródków miejskich i tzw. formalnych - ze strzyżonymi żywopłotami, krzewami i uporządkowanej geometrycznie przestrzeni. Żwirowa lekka nawierzchnia, klasyczne wykończenie bylinowych rabat w stylu angielskim często używana jest w także ogrodach japońskich.

Kolory i faktury

Wybierając nawierzchnie na ogrodowe ścieżki, zawsze trzeba zaczynać od dobrania kolorów. Dopasować je do barwy ziemi, odcienia cegieł, murów czy obecnej w ogrodzie architektury altany, tarasu, nawet podmurówki ogrodzenia. Czasem warto zwilżyć kamień czy płytkę, aby odkryć, jak intensywny będzie ich odcień pod wpływem wilgoci. Przy okazji można sprawdzić, czy mokra nawierzchnia nie będzie śliska.

Łącząc materiały, przemyślmy zestawy barw. Bardzo jasne płytki zbyt jaskrawie świecą w słońcu. Stalowoszary granit nie pasuje do ciepłego w odcieniach piaskowca. Duże wzory w kontrastujących kolorach ułożone np. z kostek brukowych są zbyt agresywne w ogrodzie i odwracają uwagę od roślin. Okazuje się zazwyczaj, że czym bardziej dyskretne wykończenie ścieżek, tym przyjemniejszy efekt całości. Nawierzchnie w tzw. kolorach ziemi, beżach, szarościach i brązach najładniej wtapiają się w krajobraz ogrodu.

Budowanie ścieżek

Przejścia w prywatnych ogrodach zazwyczaj nie są zbyt intensywnie użytkowane. Muszą unieść ciężar człowieka, czasem napełnionej ziemią taczki. Wszystkie kostki i płytki wystarczy więc układać na podsypce piaskowej. Tylko na glebach zbitych i mniej przepuszczalnych pod podsypką konieczna jest tzw. warstwa drenażowa (ok. 10 cm ubitego żwiru lub tłucznia). By odprowadzić wodę, wystarczy minimalny (1-2proc.) spadek - wsiąka ona też w fugi pomiędzy kamieniami. Krawężniki nie zawsze bywają konieczne. Poprzerastane kamienie czy nieco złagodzone niskimi roślinami brzegi ścieżek wyglądają bardzo malowniczo. I jeszcze o jednym dobrze pamiętać, zabierając się do budowania nawierzchni - niezależnie od wybranej technologii efekt zależeć będzie od staranności jej wykonania.

Parę uwag o kompozycji

1. Ścieżki ułożone z niewielkich elementów mogą wić się w sposób bardzo wyszukany, mają też bogatą i różnorodną fakturę.

2. Duże płyty tworzą spokojne, masywne powierzchnie.

3. Dynamiczne układy linii prowadzą wzrok w określonym kierunku (stwarzają wrażenie ruchu), gęsto ułożone desenie skupiają uwagę.

4. Zbyt mocne wzory nawierzchni przytłaczają ogród.

Ile to kosztuje

Ceny materiałów zależą od rodzaju kamienia, koloru, grubości płyt i kostek oraz sposobu ich obróbki. Kostki granitowe od 200-350 zł za tonę(szare), czerwony szwedzki granit i kostki bazaltowe mogą kosztować nawet powyżej 900zł/t, kostki z czerwonego piaskowca od 300zł/t. Za nieregularne płyty z łamanego piaskowca (tzw. dzikie) zapłacimy ok. 400zł/t, oflis granitowy (siwy) kosztuje ok. 400zł/t, łupek fyllitowy w kolorze grafitu 550zł/t, cięty serpentynit kosztuje od 450zł/t, łupek elewacyjny z kamienia polnego w cenie ok. 58 zł/m2 , gdzie indziej sprzedawany jest 420zł/t.

Kalkulując koszty, warto wiedzieć, że np. tona małej kostki granitowej (4x6cm) wystarczy na ok. 8,5 m2 nawierzchni, z dużej kostki (8x10 cm) ułożymy 4,5 m kw.

Do kosztów budulca trzeba dodać cenę transportu i robocizny.

Za żwir naturalny zapłacimy od 140 zł za tonę, żwir kolorowy kosztuje od 300zł/t, (cena zależy także od grubości żwiru)

za grys bazaltowy trzeba zapłacić 300 - 320zł/t, za biały grys marmurowy 320-390zł/t

Na ogrodowe ścieżki można użyć klasycznych betonowych płyt i kostki. Nowoczesne wyroby betonowe mogą do złudzenia przypominać kamień w dowolnym kolorze mają wtedy nawierzchnię płukaną uszlachetnioną kruszywem kamiennym to starobruki, kostki rustykalne. Ceny ok. 29 -50zł/m kw. w zależności od rodzaju i producenta.